Toen, 1940-1945. Foto-en gedichtenboek over WWII. Rijk geillustr. met oorlogsfoto's. Paperback.
Staatsdrukkerij, Den Haag, Netherlands, 1960. 1 ed. 112 p. illustr. 4to. Dutch. Remembrance book with photographs and poems about WWII in Holland. Paperback.
| Titel: Toen... 1940-1945 Samengesteld door: Lydia Winkel Uitgeverij: Staatsdrukkerij, [Den Haag] Jaar van verschijning: [mei] 1960 Omvang: 112 p. ISBN: - Bijzonderheden: Toelichting Dr. L. de Jong Vormgeving Dick Elffers Uit de 'Verantwoording': Deze uitgave is, in opdracht van het Rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie, ter gelegenheid van de nationale herdenking in mei 1960 verschenen bij het Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf, in een oplaag van 40 000 exemplaren. De illustraties wer- den gedrukt bij de N.V. Nederlandsche Rotogravure Maatschappij, de tekst in boekdruk bij de Staatsdrukkerij. |  | ||
|
|
Het boek bevat, naast de gedichten en de toelichting bij de foto's, ook de tekst van H.M. van Randwijk, die uitgehouwen in vier granieten gedenkplaten is aangebracht op de Erebegraafplaats Bloemendaal. De tekst gaat vooraf
aan de afsluitende tekst, de woorden van koningin Juliana:
aan de afsluitende tekst, de woorden van koningin Juliana:
Er wordt geen wond geslagen of men herrijst met groter weerstand.
Er wordt geen leed gedragen of men herrijst sterker.
Er wordt geen strijd gestreden of men herrijst met nobeler doel voor ogen.
Er wordt geen leed gedragen of men herrijst sterker.
Er wordt geen strijd gestreden of men herrijst met nobeler doel voor ogen.
Bevat poëzie van:
| Willy Berg J.C. Bloem Ina Boudier-Bakker Willem Brandt Jan Campert J. Citroen-Kater dichters onbekend (4) Anthonie Donker Clara Eggink Jan Engelman | P.N. van Eyck Henk Fedder D. Hoogendijk L. de Jong K. de Josselin de Jong J.F. Kunst H. List-Eldermans M. Mok M. Nijhoff H.M. van Randwijk | Jan Sleeboom Peter van Steen Garmt Stuiveling G.J. Tichelman L.C. de Vreede-Varekamp Leo Vroman Ds. W.L. Welter Marie C. van Zeggelen |
Namen als in boek. Dichters gestorven vóór 1900 vallen, evenals niet-Nederlandstalige dichters, buiten het NPE-onderzoek.
toen… 1940 – 1945
toen…Naast het boek De RAMP stond er het boek toen… bij ons in de boekenkast.
Het boek toen… (zonder hoofdletter) ofwel toen… 1940 1945 of (zoals ik het altijd gekend heb) Toen verscheen in mei 1960: (ik citeer)
“toen is waar gebeurd in de meidagen van 1940 overrompelden ze ons land de nazi”s wij werden meegesleurd in de tweede wereldoorlog eerst in Europa later ook in azië,een worsteling begon waarin onze landgenoten tweehonderdvijftigduizend omkwamen twintig jaar is het geleden dat ons vaderland bezet werd vijftien jaar dat de bevrijders het westen binnentrokken daarom is dit boek samengesteld een keur van authentieke foto”s en gedichten bijeengezocht uit de verzamelingen van het rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie”
Het boek toen… (zonder hoofdletter) ofwel toen… 1940 1945 of (zoals ik het altijd gekend heb) Toen verscheen in mei 1960: (ik citeer)
“toen is waar gebeurd in de meidagen van 1940 overrompelden ze ons land de nazi”s wij werden meegesleurd in de tweede wereldoorlog eerst in Europa later ook in azië,een worsteling begon waarin onze landgenoten tweehonderdvijftigduizend omkwamen twintig jaar is het geleden dat ons vaderland bezet werd vijftien jaar dat de bevrijders het westen binnentrokken daarom is dit boek samengesteld een keur van authentieke foto”s en gedichten bijeengezocht uit de verzamelingen van het rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie”
Kleine letters, geen komma”s, zo staat het letterlijk op pagina 7. Op pagina 6 staat toen in spiegelschrift en lezen we:
samenstelling LYDIA WINKEL
toelichting Dr L. DE JONG
vormgeving DICK ELFFERS
uitgave STAATSDRUKKERIJ
verschenen MEI 1960
samenstelling LYDIA WINKEL
toelichting Dr L. DE JONG
vormgeving DICK ELFFERS
uitgave STAATSDRUKKERIJ
verschenen MEI 1960
Als kind keek ik zeer vaak in dit boek. Ruim honderd pagina”s foto”s, beetje tekst en ook gedichten, waarvan ik die van een anonieme bron het beste vind (de Engelse V werd als propaganda gebruikt (zie foto)):
Victoria
De mof steelt alles, dus ook onze V,
Het lijkt nu het teken van mof en NSB
Maar weet, als de V wordt geuit,
Dit is het, wat het beduidt:
Het lijkt nu het teken van mof en NSB
Maar weet, als de V wordt geuit,
Dit is het, wat het beduidt:
De V van de vliegtuigen waar Hitler mee kwam,
De V van vernieling der stad Rotterdam,
De V van ons volk door Hitler uitgebuit,
De V van verzet dat zijn weermacht niet stuit,
De V van verdraaiing van waarheid en woord,
De V van “t vergif dat van “t DNB wordt gehoord,
De V van verrader en schreeuwer “”hou zee””,
De V van “t vaderland, verkocht door de NSB,
De V van verkering met een Duitse soldaat,
De V van vernedering, voor haar die er mee gaat,
De V van vrijheid, die wij waren gewend,
De V van het volkenrecht, dat Hitler steeds schendt,
De V onzer vloot die heldhaftig steeds strijdt,
De V van “t vermaak als de mof verlies lijdt,
De V van vernietigd dat Duitsland eens wordt,
De V van verderf, waar de mof zich in stort,
De V van vrede, die eens komen moet,
De V van verdrukking, die dan eindigt voor goed,
De V onzer vlaggen van rood, wit en blauw,
De V van Vrijheid na droefheid en rouw
De V van vernieling der stad Rotterdam,
De V van ons volk door Hitler uitgebuit,
De V van verzet dat zijn weermacht niet stuit,
De V van verdraaiing van waarheid en woord,
De V van “t vergif dat van “t DNB wordt gehoord,
De V van verrader en schreeuwer “”hou zee””,
De V van “t vaderland, verkocht door de NSB,
De V van verkering met een Duitse soldaat,
De V van vernedering, voor haar die er mee gaat,
De V van vrijheid, die wij waren gewend,
De V van het volkenrecht, dat Hitler steeds schendt,
De V onzer vloot die heldhaftig steeds strijdt,
De V van “t vermaak als de mof verlies lijdt,
De V van vernietigd dat Duitsland eens wordt,
De V van verderf, waar de mof zich in stort,
De V van vrede, die eens komen moet,
De V van verdrukking, die dan eindigt voor goed,
De V onzer vlaggen van rood, wit en blauw,
De V van Vrijheid na droefheid en rouw
Het boek is volop op bekende sites als Marktplaats te vinden en ik raad een ieder aan het eens door te nemen. Naast de foto van de V van Victorie op de brug (waarvan ik bijna zeker weet dat het de brug is waar vlakbij mijn oma en opa woonden) is mijn “”favoriete”” foto, die van een vader die zijn twee kinderen meesleept langs een tank ergens in Den Bosch in 1944.
Dit is een persoonlijke keuze, want elke foto vertelt een verhaal. De foto”s staan in min of meer chronologische volgorde van inval tot bevrijding en “bekende” gebeurtenissen, zoals inval, deportatie, kampen, 1944, hongerwinter en bevrijding met daarna wederopbouw en herdenking (de Dam), komen allemaal aan bod. Er zit een zwaar anti-Duitse ondertoon in dit boek, maar dat kan ik voor 1960 wel begrijpen. De lotgevallen van Nederlanders in Indonesië komen slechts summier aan bod en dat is jammer, want ik heb een paar mensen gekend, die de ellende daar in levende lijve hebben meegemaakt.
Dit is een persoonlijke keuze, want elke foto vertelt een verhaal. De foto”s staan in min of meer chronologische volgorde van inval tot bevrijding en “bekende” gebeurtenissen, zoals inval, deportatie, kampen, 1944, hongerwinter en bevrijding met daarna wederopbouw en herdenking (de Dam), komen allemaal aan bod. Er zit een zwaar anti-Duitse ondertoon in dit boek, maar dat kan ik voor 1960 wel begrijpen. De lotgevallen van Nederlanders in Indonesië komen slechts summier aan bod en dat is jammer, want ik heb een paar mensen gekend, die de ellende daar in levende lijve hebben meegemaakt.
