In het noorden van Mozambique staat een kolenmijn die de grootste mijn ter wereld lijkt te gaan worden. Verslaggever Sophie van Leeuwen maakte samen met fotograaf Kadir van Lohuizen een reportage om te kijken wat voor effecten dat heeft voor de omgeving.
Morgen opent ActionAid samen met minister Ploumen een foto-expositie van bekende fotograaf Kadir van Lohuizen. Hij was onlangs in Mozambique, waar hij onder meer kleinschalige boerinnen in Manhiça ontmoette, een ruraal gebied niet ver van de hoofdstad Maputo. Hier werken ActionAid en partners al jaren mee samen om hun positie te verbeteren. Het vastleggen van landrechten is voor deze vrouwen cruciaal gebleken in het vergroten van hun voedselzekerheid en het voorkomen van landroof.
"Het was indrukwekkend om de kracht van deze vrouwen te zien. Ze vechten voor hun landrechten tot op het hoogste niveau, tot ze getekende en gestempelde documenten hebben als bewijs van hun rechten. Ze zijn goed georganiseerd in coöperatieven, waardoor ze hun stem kunnen laten horen tegenover grote landbouw bedrijven.", aldus van Lohuizen.
Dit was ook de ervaring van collega Barbara, hoofd Beleid & Campagnes, toen zij hier vorig jaar was:
“De verhalen van deze vrouwen waren zo inspirerend en lieten duidelijk zien dat de aanpak van ActionAid werkt. Door ze voorlichting te geven over hun rechten en hen te steunen in het organiseren van andere vrouwen in hun gemeenschap ontstaat een sneeuwbaleffect. Sterke vrouwen die elkaar versterken. Zo zei één van hen, Lydia, toen ik daar was tegen andere vrouwen ‘Geef de strijd niet op, het is het waard. Kijk hoeveel beter het nu gaat.’ En zei en andere vrouw ‘Hiervoor was ik bang om me uit te spreken, maar nu niet meer.’
Kadir van Lohuizen heeft sinds 1988 als fotojournalist vele landen en thema's in beeld gebracht, van conflictdiamanten in Congo tot de gevolgen van klimaatverandering op Kiribati. De foto's in Manhiça, Mozambique zijn onderdeel van een uitgebreider fotografie project van ActionAid en Van Lohuizen/NOOR dat aandacht zal vragen voor de gevolgen van landroof en het belang van landrechten.
Juist landrechten voor vrouwen spelen in het werk van ActionAid en de internationale #LandFor campagne een belangrijke rol. De foto’s zijn tot begin april te bezichtigen in de publieksruimte (Het Planet Café) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken op de Bezuidenhoutseweg in Den Haag.
De kracht van landrechten
Morgen vindt ook een belangrijke bijeenkomst op het Ministerie plaats over landrechten en het tegengaan van landroof, de zogeheten High Level Bijeenkomst van het Multistakeholder Dialoog Land Governance, waar ActionAid onderdeel van uitmaakt. Deze bijeenkomst zal ook extra aandacht besteden aan het belang van landrechten voor vrouwen, een prioriteit die de minister gelukkig deelt. Zij zal deze internationale vrouwendag namelijk ook een prijs uitreiken voor het meest inspirerende verhaal op het gebied van landrechten voor vrouwen. Zie onze inzending hier.
Tenslotte zal ActionAid morgen de Global Call to Action for Land Rights officieel ondertekenen, die pleit voor veel meer erkenning van gemeenschappelijke en inheemse landrechten. Juist vrouwen zijn vaak afhankelijk van gemeenschappelijk land.
Wij eindigen graag met een mooi quote van een van de empowered boerinnen uit Manhiça:
“Ik heet Helena. Ik ben 53 jaar oud en alleenstaand moeder met 5 kinderen. Sinds 2009 ben lid van de Associatie “Eduardo Mondlane” die voornamelijk door vrouwen wordt geleid. Op de gemeenschappelijke akker verbouwen we groenten. Ook verbouwen we onze eigen stukjes land. Een deel van de producten is voor eigen consumptie en een deel verkoop ik. (…) Vroeger controleerden de mannen alles, nu we meer hebben geleerd is onze positie sterker.”
“Wat betreft landrechten hebben we nu ook het officiële gebruikersrechtencertificaat. Vroeger kregen alleen mannen dergelijke certificaten. Dankzij onze campagnes, gesteund door ActionAid, hebben we nu als vrouwen ook toegang tot land- en gebruikersrechten. Investeerders denken dat omdat wij vrouwen zijn ze ons makkelijk van het land kunnen jagen, suikerproducent Maragra probeert dat ook, maar het lukt ze niet omdat we goed georganiseerd zijn en gesteund worden door maatschappelijke organisaties.”
