THERE IS SOMETHING ABOUT MY FAMILY
FAMILY TIES THROUGH THE LENS OF 15 INTERNATIONAL PHOTOGRAPHERS
Every year, we take billions of family photos: a succession of mostly happy moments. But what if photographers and artists turned a more enquiring and critical lens on (their) families? From 3 April to 5 June, FOTODOK presents There is Something about My Family, an exhibition that takes a penetrating look at family ties.
In There is Something about My Family, 15 makers explore the influence of immigration, war, ideologies and other (major) societal changes on family ties. Mundane and recognisable family rituals and modern family compositions are also presented. With work by Michael Anhalt (DE), Sara Blokland (NL), Vicky von der Fuhr (NL), Vincent Gouriou (FR), Pieter Hugo (SA), Eddo Hartmann (NL), Marjolein Busstra and Rebecca van Hartskamp (NL), Vardi Kahana (IS), Anaïs López (NL), Pauline Bakker (NL) and Anisleidy Martinez (MX), Petra Mrša (HR), Ad Nuis and Arthur van den Boogaard (NL), Uljana Orlova (NL), Judith Quax (NL), Jana Romanova (RU) and Phillip Toledano (UK).
Photographers on family
Many of the makers have themselves become part of the sometimes uncomfortable situations and family relationships that they portray. Like Phillip Toledano (UK) in When I was Six, which recounts the loss of his sister and the impact of her death on his family. Or Anaïs López (NL) who, together with a filmmaker and writer, follows two Rwandan brothers as they are reunited with their mother in In my dreams I want to become a tourist. Or Pieter Hugo (SA) in Kin, a collection of images that focuses on all the people the photographer regards as family, from his parents to the nanny who raised him.
Two works by Michael Anhalt (DE) show the consequences of his parents’ decision to flee the former East Germany. In Eddo Hartmann’s (NL) photos of his childhood home, which he fled at the age of 14 with his brother and mother, the interiors tell their story. In Shvilishvili (grandchild), Jana Romanova (RU) delves into the family history of her Georgian grandmother, who was killed by a nephew. The exhibition also features the work of young, emerging photographers. Uljana Orlova (NL) documents the asylum procedure she and her mother went through in the 1990s, while Vicky von der Fuhr (NL) talks to her mother about their family.
Schrijnende familiekiekjes
Expositie Fotodok toont werk van vijftien fotografen die vat trachten te krijgen op hun familie.
Tracy Metz
21 april 2016
Phillip Toledano was zes toen zijn zusje van negen, Claudia, overleed. Thuis werd er niet meer over haar gesproken. De kleine Phillip ontwikkelde een passie voor planeten en verre zonnestelsels – zo ver mogelijk weg van dat onbegrijpelijke verdriet. Dat er een verband tussen was, begreep hij pas toen hij bij het overlijden van zijn moeder een doos vond met aandenkens aan Claudia: foto’s, briefjes van zijn zusje aan haar ouders, brieven van de moeder aan haar overleden dochter, een haarlok in een plastic zakje. Hij heeft er een fotoboek over gemaakt dat je de tranen over de wangen doet biggelen.
Dat geldt voor veel werk op de tentoonstelling There is something about my family bij Fotodok in Utrecht – bepaald geen aaneenschakeling van blije familiekiekjes. Femke Lutgerink en Jenny Smets kozen werk van vijftien fotografen uit acht landen. Ze maken goed zichtbaar hoe de makers het fotograferen en filmen aanwenden om vat te krijgen op hun eigen levens. In al hun intimiteit zijn het grote verhalen. Helaas botst zoals wel vaker bij Fotodok de veelheid aan projecten op de beperkingen van de ruimte.
There is something about my family
T/m 5/6 in Fotodok, Utrecht. Inl: fotodok.org
De Zuid-Afrikaanse fotograaf Pieter Hugo is een grote, gespierde, getatoeëerde kerel. Een van de indrukwekkendste foto’s uit zijn serie Kin (‘verwanten’) is die van hem naakt op bed met zijn pasgeboren dochtertje voor zijn kruis.
Een andere belangrijke vrouw in zijn leven was zijn zwarte nanny, van wie hij een prachtig weemoedig portret maakte. Maar tot zijn verwanten rekent Hugo ook daklozen die in het park liggen te slapen. In zijn land is het privéleven niet van het politieke te scheiden.
Nooit werd over het dode zusje gesproken
Hetzelfde geldt voor het Oost-Duitsland uit de jeugd van Michael Anhalt. Zijn ouders wilden vluchten met een zelfgebouwd vliegtuig maar werden gesnapt. Jaren later werd het gezin herenigd in het Westen, maar het lukte ze niet meer om samen te leven.
Uljana Orlova vluchtte in de jaren negentig als kind met haar moeder uit Litouwen naar Nederland, maar waarom? Dochter wil haar eigen verleden leren kennen, moeder wil niets loslaten, ook niet nu de dochter haar daartoe met de videocamera wil dwingen. Het wordt een schrijnende confrontatie, die je als kijker ook nog ondergaat in de benauwde ruimte van een kast onder een trap – het zweet breekt je om allerlei redenen uit.
Hoe weinig je over je eigen (familie)leven te zeggen hebt, is het thema van het geëngageerde multimediaproject over Rwanda van fotograaf Anaïs López, journalist Paulien Bakker en filmer Anisleidy Martinez. De overheid besloot er alle weeshuizen te sluiten, ook al zijn veel kinderen daar van kleins af aan opgegroeid en hebben geen idee hoe ze zich in de buitenwereld moeten handhaven.
Het drietal volgde twee jongens van wie de moeder werd opgespoord en naar wie ze met tegenzin werden toegestuurd. Daar ontdekten ze dat ze in de bekende valkuil van de westerse hulpverlening waren getrapt: omdat de jongens in gezelschap van westerlingen waren gezien dacht iedereen nu dat ze wel rijk zouden zijn. Het drietal maakte een boekje, ‘In my dreams I want to become a tourist’ waarvan de opbrengst scholing voor gedupeerde kinderen financiert.
Ja, toerist zijn, dat is een mooier toekomstbeeld dan je afvragen waar je volgende maaltijd vandaan moet komen.
