Quantcast
Channel: Bouilla Baise Work in progress
Viewing all 1008 articles
Browse latest View live

Views on & Reviews of The Decisive Moment Henri Cartier-Bresson Photography

$
0
0

Henri Cartier-Bresson
Batubulan villagers entranced during a Barong performance, Bali, 1949.
Primacy of the Other Over Fact

John Bloom 

Photography has conventionally been portrayed as a recorder of facts. It has also been treated as a servant of appearance, its images placed in the category of scientific knowledge. But photography is something other than a recorder of facts.

The fact that photographer and camera select segments of a continuous world suggests that the image may be just as much about absence - that not seen in the image - as it is about what is presented. The camera's instant, fully formed image is a facsimile that induces the viewer to forget real time and space and accept, instead, its illusion. Just as the world of spirits is as alive in the culture of Indonesia as the physical landscape, so too is the metaphysical reality that lies behind or adjacent to appearance in the photographic images made there throughout the past 150 years.

The credibility and power of Henri Cartier-Bresson's images are based upon his capacity to hold the rules of reality in suspense and to convince us of their irrelevance in the face of artistic truth. This capacity allows him to photograph ecstatic trance dances in almost the same breath that he reports on the political realities of a burgeoning independent nation. For him, these are extremes of human ritual which, because of their inherent experiential realms, demand different visual representations. The camera is simply the instrument that responds to his sense of the meaning of what occurs before him. Based upon the consistent intensity of his images, meaning is something othet than the fact of appearance.

Henri Cartier-Bresson was born in Chanteloupe, France, in 1908. He became seriously involved in photography in 1930, while recuperating from an illness. He had been exposed to Cubist painting and to the work of the Surrealists prior to his photographic career; both art movements, as well as early cinema, were to have a profound effect upon his vision. He was also influenced by the photographers Eugene Atget, Man Ray and Andre Kertesz. In 1932, Cartier-Bresson had his first exhibition of photographs at the Julien Levy Gallery in New York City and published his first photo-reportage in the French magazine Vu.

The following year, he began using a 35mm Leica, and with its immediate response to his intuitive vision, he brought a new impulse to photojournalism. Images a la Sauvette (The Decisive Moment), the title of his most influential book, published in 1952, became the term given to his style, which is characterized by dynamic composition and a profound understanding of human psychology.
In 1935, he studied cinematography in New York City with Paul Strand; he returned to France in 1936 to work with filmmaker Jean Renoir. In 1937, during the Spanish Civil War, he made a documentary film, Victoire de la Vie, on the conditions in Spanish hospitals. Drafted at the outbreak of World War II, he was captured by the Germans in 1940. During his imprisonment, his Indonesian wife, Ratna, sent him a Malaysian dictionary and they were thus able to communicate secretly in her native tongue.

Cartier-Bresson escaped from prison in 1943; and, later that year, he organized photographic units for the French Resistance to document the German Occupation. In 1947, with Robert Capa, George Rodger and David Seymour, Cartier-Bresson founded Magnum Photos, a cooperative picture agency. Throughout the remainder of his long and prolific career, he has traveled internationally to document important political and cultural events. Much of this work is characterized by a revelatory understanding of the relationship between people and their environment.

Indonesia held a special attraction for Cartier-Bresson since his wife is from Java. This personal link added depth, cogency and cultural sensitivity to an already existing alignment he held with the emerging independence movement headed by Sukarno. He had photographed in India both during its struggles to transcend a colonial past and at the sanctioning of its statehood after World War II. He recognized a similar political situation in Indonesia in 1949 and 1950. As his photographs of political speeches, rallies, departing Dutch soldiers and returning guerrillas show, he had a profound sympathy for the newly forming democratic state.

With the sheer beauty of the Indonesian agricultural landscape as a backdrop, Cartier-Bresson has photographed two quite separate realities in his portrayals of Sukarno's political campaigning and Balinese trance dances. On one level, they are complementary in the sense that the rhythms and changes of politics are a kind of superstructure that has little effect upon popular cultural and spiritual practices.

Without text and an historical perspective of politics in a colonial country, the apparent self-inflicted violence of the trance dance— the expressionistic faces and intense gestures—makes the images of political change seem pale. Yet the faces and gestures mask a rather different reality. What appears to the onlooker as contortion and exhaustion is a ritualistic inner journey toward transcendence. Cartier-Bresson's images suggest this other reality through graphic configuration and the portrayal of support in those helping the dancers.

In the political photographs, Sukarno is seen happily campaigning from his shiny black car and speaking from a makeshift podium. The outward signs indicate an adopted political methodology and negate the kind of communal reality that lives within the popular culture. The servants are happy removing the Dutch artifacts from the palace, and the Dutch soldiers seem more than happy to be leaving. If there is a tension in these pictures of independence, it is that so much of what remains evident is Eurocentric in origin—including the new political order.

Cartier-Bresson himself noted his observations about the conflicting bases of the "new" politics and the existing social order in his notes to his Indonesian photographs: What makes Bali outstanding and unique in this confused world is the harmony between the beliefs of the Balinese, their life and their expression. The cosmic harmony of their religious belief to which every act of their life is related; the social structure of the village which is based on cooperation of all the members instead of competition. A wonderfully frugal life in which the entity of the village is absolutely self-sufficient, in which everybody is an artist in the same time as a man working.

This harmony endured many years of outside influence, Dutch colonization as well as Japanese occupation. Cartier-Bresson's pictures of the trance dancers convey a sense of the enduring tradition that seems outside western experience. His pictures of the independence movement, of the rise of Sukarno, however, are harbingers of the self-inflicted, disharmonizing effects that came as a consequence of entering the post-World War II political-economic world order as a sovereign nation. As an analogy to what Cartier-Bresson accomplished with his camera, Indonesia's decisive moment in history was also an act of forgetting. 



Henri Cartier-Bresson
Batubulan villagers in a tance holding sharp kerises to their bodies during a Barong dance, Bali, 1949.


Henri Cartier-Bresson
Wmoan deep in trance during a Barong performance, Batubulan, Bali, 1949.


Henri Cartier-Bresson
President Sukarno in front of a painting portraying young Indonesian freedom fighters, Yogyakarta, 1949.


Henri Cartier-Bresson
President Sukarno's inaugural speech at the Istana Negara, Jakarta, 1949.

Henri Cartier-Bresson
President Sukarno returns to Jakarta, December 1949.


Henri Cartier-Bresson
Dutch soldiers at Tanjung Priok Harbor preparing to return to the Netherlands, January 1950.





Henri Cartier-Bresson Young Indonesian guerrilla soldiers return from the mountains, near Solo, Java, 1948.

The Return of Henri Cartier-Bresson’s Decisive Moment Oct. 22, 2014
For 62 years, only the most fortunate of photographers and photo book collectors could peruse Henri Cartier-Bresson's masterpiece The Decisive Moment. This is about to change as German publisher Steidl is putting the finishing touches to the book's first ever reprint

Within the canon of European photography books it would be difficult to find one more famous, revered and influential as Henri Cartier-Bresson’s Images a la Sauvette or, as the American edition is titled, The Decisive Moment. Upon its release in French and American editions in 1952, Cartier-Bresson received personal letters affirming its brilliance from the likes of Jean Cocteau, Alexey Brodovitch, Carmel Snow (then editor of Harper’s Bazaar), and Joan Miro. The French edition publisher Stratis Eleftheriadis (known simply as Tériade) claimed it was “one of the most satisfying books that [he] had had the pleasure of making.” 

Its value as an out-of-print collectable has risen over the past few decades resulting in keeping this masterpiece out of the hands of many younger photographers. Finally, after 62 years, it is again seeing the light of day this December with a gorgeous facsimile from the German publishing house Steidl.
Henri Cartier-Bresson had an early interest in the photo book as a public vehicle for his work. In a letter to Marc Riboud he wrote, “Magazines end up wrapping French fries or being thrown in the bin, while books remain.” As early as 1933, Cartier-Bresson had begun one of many different proposed book projects with the intent to publish something of a monograph, but all had failed to be realized for one reason or another. Aside from a small exhibition catalog for an exhibition at the Museum of Modern Art in New York, The Decisive Moment was Cartier-Bresson’s first real book.





Initial mentions of the project came in May of 1951 with an assistant at the Magnum Photos office in Paris gathering images for the literary agent Armitage Watkins to show to a possible publisher – Richard Simon of Simon and Schuster Publishing. By June, Cartier-Bresson was in his own discussion with Tériade in France about a French-American co-edition between Tériade and Simon and Schuster Publishing. By the end of that year, the photographer had begun mining his archives for the photographs, editing and sequencing them and by March of 1952, three copies of a dummy were prepared. It was one of these book dummies that Cartier-Bresson had shown to the artist who would design and paint the exquisite and notably ‘non-photographic’ cover boards – Henri Matisse.

The final edit of 126 photographs taken between 1932 and 1952 appear roughly chronological but divided in the book into two sections – the first section (with exception to two images) corresponds to the years 1932 to 1947 and comprising photographs from Western countries and the second (with one exception) between 1947 and 1952 with photographs made in the East – China, India, Indonesia and the Middle East. According to Clément Chéroux, who penned this new edition’s informative essay on the book’s genesis, Cartier-Bresson’s decision to break the sequence into these two sections also corresponds to the formation of Magnum Photos in 1947, and subsequently, a moment in the artist’s life when he decided to commit himself to photojournalism. The photographer and theoretician Minor White noted his own opinions about the book’s division, “In his early work, form often dominates content,” adding, “the early pictures show a man more involved with his personal world than with the outer world […] The later work shows a decided preoccupation with content, the human, social or political meaning – his outer world.”

On July 22, 1952, the book went to press and 10,000 copies (roughly 3,000 French and 7,000 English language copies) were inked in heliogravure by the best printers of the time: the Draeger brothers. The results were so outstanding that Walker Evans in his New York Times review wrote of the book’s “breathtaking quality.”

Three months later, the book was released to critical acclaim and solidified Cartier-Bresson as one of the great photographers of his time. In contrast with its solid reviews, the modestly priced $12.50 book sold only fairly in the United States at less than 100 copies per month of the 3,500 copies initially distributed to bookshops – a previously expected second printing was therefore cancelled.
Even though the passing of time had established The Decisive Moment as one of the most important books of the second half of the 20th century, Cartier-Bresson himself had reservations regarding allowing a second edition and it remained out-of-print. It was Martine Frank, Cartier-Bresson’s wife who after long conversations with the HCB Foundation, Cartier-Bresson’s daughter and publisher Gerhard Steidl, decided that this 2014 facsimile should finally be published.
Like the original, this 2014 edition will be also published in French and English editions, both following the 1952 layout faithfully. “We were in the lucky position to have been able to scan a mint copy of the book from the Fondation Henri Cartier-Bresson,” says publisher and printer Gerhard Steidl.
One difficulty facing any modern printing is that the remarkable gravure process that marks the original is now virtually extinct. “The gravure printing from the 1950s to the 1970s was really the quality peak for printing photography books,”Steidl tells TIME. “Today this technology is practically gone, no machines exist anymore. I’ve researched and made test-prints over many years to hone an offset technology to get exactly the same look as gravure printing. We use a special screening, particular inks, and a printing formula which [remains] my secret.”
For new generations of photographers and artists who have missed out on experiencing many of the world’s important books first hand, it cannot be stressed enough how important this new edition of The Decisive Moment is for a contemporary audience. “Robert Frank’s The Americans and Cartier-Bresson’sThe Decisive Moment were published within a few years of each other in the 1950s and both books have since become the blueprint for the modern photography book,” Steidl says. “When you look at them, the design, the sequencing of the photos and the printing are – even 60 years later – much better than most of the printed books on the market today. My intention in reprinting both has been to analyze the contents of the books, the intention of the photographers, and to print them in exactly the same way, so the next generation can see how these fine books were made and secure the future of photography publishing.”

The Decisive Moment by Henri Cartier-Bresson will be published in Dec. 2014 by Steidl.
Jeffrey Ladd is a photographer, writer, editor and founder of Errata Editions.


France. Sunday on the Banks of the River Seine. 1938. Click here to enlarge image. Photograph: Henri Cartier-Bresson/Magnum Photos

Cartier-Bresson's classic is back – but his Decisive Moment has passed

It’s the book that changed photography forever. But why republish The Decisive Moment after 62 years, when it cements such out-of-date ideas?
“There is nothing in this world that does not have a decisive moment,” wrote the 17th-century cleric and memoirist Cardinal de Retz, “and the masterpiece of good ruling is to know and seize this moment.”
Today, the idea of the decisive moment is synonymous with a certain kind of photography, exemplified by the great European master Henri Cartier-Bresson. He used the phrase as the title of his – and European photography’s – most famous book, published in America in 1952. (The simultaneous French edition was, intriguingly, called Images a la Sauvette – Images on the Run.)
Now, having long been out of print and beyond the financial reach of all but the most serious collectors (a French first edition will set you back £2,750) The Decisive Moment has finally been republished. Sixty-two years on, it still carries the weight of its initial importance – even if the notion of the decisive moment no longer holds sway as it once did; staged photography, conceptual strategies and digitally manipulated images have all but rendered it old-fashioned except to purists, photojournalists and street photographers.
That The Decisive Moment belongs to a different time is immediately apparent from its cover, which is not a photograph but a signature cut-out by Henri Matisse, who offered to design the cover when Cartier-Bresson showed him a dummy copy. (The cultivated Cartier-Bresson was also friends with Jean Cocteau and Joan Miró, who designed the cover for his book The Europeans three years later.)
Extraordinarily, given that he had taken up photography seriously in the early 1930s, The Decisive Moment was Cartier-Bresson’s first self-conceived and edited book – 1947’s The Photographs of Henri Cartier-Bresson was a catalogue for an exhibition at the Museum of Modern Art in New York.
Having co-founded the now-famous Magnum photo agency in 1947 with Robert Capa and David “Chim” Seymour, Cartier-Bresson had travelled widely on assignments, most productively to India and China, by the time it was published. He was also more aware of the value of his extensive archive, which he meticulously trawled to select the 126 images included in the book.
It is divided into two chronological and geographical sections: the first spans the years 1932 to 1947 and is made up of photographs taken in the west; the second spans 1947 to 1952 and was shot mostly in the east. Today, a photographer is more likely to make the move from photojournalism into art (not least because that’s where the big money lies), but Cartier-Bresson took the opposite tack. As the curator Clément Chéroux points out in his essay for the new edition, the pre-Magnum Cartier-Bresson was obsessed with form, and creating his now signature style. Post-Magnum – and post second world war – he was driven to make images that mattered more in terms of their social and political rather than aesthetic import.
What The Decisive Moment did above all was enshrine the term in the collective photographic consciousness, shaping several ensuing generations of photographers. What Cartier-Bresson understood by the decisive moment is best explained by the famous quote from his lengthy introduction to the book: “Photography is the simultaneous recognition, in a fraction of a second, of the significance of an event as well as of a precise organisation of forms which give that event its proper expression.”
Place de l'Europe Gare Saint Lazare 1932



France. Paris. Place de l’Europe. Gare Saint Lazare. 1932. Photograph: Henri Cartier-Bresson/Magnum Photos

Cartier-Bresson always emphasised the importance of composition, and liked to “instinctively fix a geometric pattern” into which a chosen subject fitted. The idea that he lay in wait for someone to walk into a precomposed frame may explain his extraordinary hit rate – but it runs contrary to the French title, Images on the Run, which suggests exactly the opposite.
The decisive moment has come to mean the perfect second to press the shutter. In this context, it might be better applied to, say, Garry Winogrand or Joel Meyerowitz, photographers who pounded the streets in search of the right convergence of light, action and expression rather than patterns and geometry.
In a thought-provoking essay in the London Review of Books last year, Gaby Woodwrote, “The reason his photographs often feel numbly impersonal now is not just that they are familiar. It’s that they’re so coolly composed, so infernally correct that there’s nothing raw about them, and you find yourself thinking: would it not be more interesting if his moments were a little less decisive?” Perhaps, but then he would not be the Cartier-Bresson we know – and his influence would not have been so widespread. Wood’s impatience may also be concerned with that lingering influence. Cartier-Bresson continues to cast a long shadow in the public, if not the contemporary photographic, consciousness. I would go so far as to say that, for many people with a passing interest in photography, he almost single-handedly represents photography: what it is meant to do and – more problematically for a generation of younger artists relentlessly questioning its meaning in an over-mediated world – what it is.
For me, what is interesting about the republishing of The Decisive Moment is that it has happened too late. The book is now a historical artefact. It cements an idea of photography that is no longer current but continues to exist as an unquestioned yardstick in the public eye: black and white, acutely observational, meticulously composed, charming. Colour and conceptualism may as well not have happened, so enduring is this model of photography outside the world of contemporary photography itself.
That Cartier-Bresson is historically important is not in question: he was a master, if not the master as his champions insist. But The Decisive Moment, despite its beauty and excellence, belongs to another photographic time in a way that, say,Robert Frank’s The Americans or even William Eggleston’s Guide does not. Whereas Cartier-Bresson confirmed the traditional with his painterly eye, Frank and Eggleston signalled the future, their photographs informed by some deeper, darker narratives guided by their outsiders’ eyes. From where we are now standing – and looking – these are the decisive moments in 20th-century photography, their iconoclastic ways of seeing and shaping photography as we now understand it. Can we really say that about The Decisive Moment?










Views & Reviews His Designs were Always Serving Friso Kramer Designer Photography

$
0
0

Friso Kramer
Dutch Design Heritage
Friso Kramer (1922), industrial designer. Kramer, the son of the architect Piet Kramer, attended the ambachtsschool (‘craftsmanship school’) and electro-technic school, after which he went to the Institute for Applied Arts Education(IvKNO) where he was taught by Johan Niegeman and Mart Stam. He then worked for some time for J.P. Kloos, and he briefly had an agency with Frans Paulussen. In 1948, he was hired by factory De Cirkel, where the director J. Schröfer was open to design and wanted to modernise. One of the most successful products for this company was the Revolt chair of 1953. This chair became an enormous success and was an icon of post-Second World War design in the Netherlands.

From 1963 to 1968, Kramer was connected to the design agency Total Design, after which he joined the company Ahrend from 1971 to 1983. His work includes furniture, beds, lighting, heaters and street furniture for various companies such as ‘t Spectrum, Auping, Davo and Wilkhahn in Germany. In 1960, he developed a streetlight for residential areas for the city of The Hague.

Kramer taught at the Academy of Art in The Hague from 1962 to 1966, and for his contributions to the profession he has received the BKI prize (1961), the Piet Zwart prize (1983), the Kho Liang Ie prize (1990) and the David Roëll prize (1991).

The Louis Kalff Instituut is the Dutch heritage centre for industrial design, located in Eindhoven, the Netherlands.
















Zijn ontwerpen waren altijd dienend
Friso Kramer (1922-2019) Ontwerper

Iedereen kent Friso Kramers werk: van de bekende comfortabele stoel tot de even bekende groene brievenbus.

Arjen Ribbens
20 februari 2019

Foto Bob van der Vlist

Dat Jan Wolkers niet „van die wekige schrijversbillen” had gekregen, dichtte hij eens toe aan Friso Kramer, de donderdag op 96-jarige leeftijd overleden ontwerper. Wolkers schreef Turks Fruit en zijn andere romans gezeten op Kramers Revolt-stoel, een mijlpaal uit de naoorlogse industriële vormgeving.

De Revolt-stoel.
Foto Bob van der Vlist

De Revolt, een everseller sinds hij in 1955 op de markt kwam (de teller staat op ruim 100.000 verkochte exemplaren), is een lichte, ranke, veel steun biedende stoel, die bovendien betaalbaar en nagenoeg onverwoestbaar is. Het frame is gemaakt van gebogen plaatstaal, een noviteit. Rug en zitting zijn van een nieuw soort kunststof, flexibel en toch sterk. Maar de belangrijkste kwaliteit van de Revolt is zijn tijdloosheid. Of zoals Wolkers het formuleerde: „Schitterend aanwezig en tegelijkertijd bijkans onzichtbaar.”

Die vanzelfsprekendheid geldt voor bijna alle ontwerpen van Friso Kramer. Zijn kantoormeubilair, zijn banken voor Schiphol en de NS, zijn groene kunststof buitenbrievenbus, zijn lantaarnpalen, het zijn functionele en dienende ontwerpen, die opvallend onopvallend zijn.

De groene brievenbus.
Foto Bob van der Vlist

Liefst lucht ontwerpen
Kramer hoort thuis in het rijtje H.P. Berlage, Gerrit Rietveld en Dick Bruna. Een ontwerper in een modernistische traditie, voor wie soberheid, doelmatigheid en de sociale kant van het vak prevaleerden: altijd de gebruiker voorop.

„Een ontwerper moet zichzelf wegontwerpen”, zei Kramer vaak. En: „Mensen moeten zo’n stoel vergeten en gewoon gelukkig kunnen zijn.” Een directielid van Ahrend, de fabrikant van kantoormeubilair waar hij korte tijd de ontwerpafdeling leidde, prees Kramer ooit als een Mondriaan-achtige ontwerper die altijd terugging tot het minimale: „Het liefste zou hij lucht designen.”

Friso Kramer was de zoon van Piet Kramer, de Amsterdamse School-architect bekend van het woningcomplex De Dageraad en vele bruggen in de hoofdstad. Hij volgde een opleiding tot interieurarchitect aan de kunstnijverheidsschool in Amsterdam, waar hij les kreeg van Bauhaus-architect Mart Stam. Na de oorlog werkte Kramer lang bij De Cirkel, de fabriek voor stalen meubels. Samen met onder anderen Wim Crouwel richtte hij in 1963 Total Design op, het succesvolle ontwerpbureau.

De ‘paaltoparmatuur’.
Foto Bob van der Vlist

Nieuwe eisen
Tot op hoge leeftijd bleef Kramer actief. In zijn geval betekende dat vaak eerdere ontwerpen moderniseren. Zo maakte hij de ‘Friso Kramer I’, zijn straatlantaarn uit 1960 die in steden wereldwijd het straatbeeld siert, recentelijk nog geschikt voor led-lampen: de Friso Kramer LED.

De Revolt heeft hij zelfs tweemaal aangepast aan nieuwe eisen. In 1992 maakte hij de stoel twee centimeter hoger. In een vraaggesprek met de Volkskrant zei hij daarover met de hem kenmerkende humor: „Dat is voor al die lange mensen tegenwoordig. Als je ze op straat ziet lopen, zeg je: zielig. Het schijnt door de groeihormonen in het vlees te komen.”

Kramer bekommerde zich ook over milieuvervuiling. Met hartstocht stak hij de afgelopen vijfentwintig jaar soms zijn pleidooi af voor een ondergronds transportsysteem voor mensen en goederen. Ter vervanging van treinen, auto’s en vliegtuigen pleitte Kramer voor een soort buizenpost, met elektromagnetische kussens. In anderhalf uur van Londen naar Berlijn was volgens hem zo geen utopie meer.


Andere auteursDesign Wim crouwel
Stedelijk Museum Amsterdam
















De Sterappel en de Notaris ze bestaan nog Museumtuin ‘t Olde Ras Doesburg

$
0
0

Museumtuin ‘t Olde Ras heeft de grootste particuliere collectie fruitbomen in Europa en zet zich in voor het behoud en de bevordering van oude fruitrassen.

De stichting verzamelt oude, bijzondere en nieuwe fruitrassen en plant die aan in haar museumtuin. Op het bijna 1,5 hectare grote terrein staan de fruitsoorten aangeplant die in Nederland in de vrije natuur staan. Ruim 3000 bomen in meer dan 1500 fruitrassen staan in de museumtuin.

Fruitsoorten als appels, peren, kersen, pruimen, kweeperen, Japanse kweeperen, mispels, Japanse peren, sierfruit, bessen, moerbei, noten, amandel, perziken, abrikozen, wilde pruimen, kerspruimen, etc.. De bomen zijn opgekweekt in alle vormen zoals, hoog- en laagstam, struik, spil, lei- en vormbomen, candelaber, spalier, parasolbomen, etc.. Zo kan een ieder hun geliefde boomsoort en vorm bekijken en uitzoeken.

Het museum bevat vele oude en bijzondere fruitteeltgereedschappen, terwijl ook prachtige afbeeldingen te zien zijn. Tevens kunt u appelsap kopen uit eigen boomgaard, zonder toevoegingen, puur sap.

De Sterappel en de Notaris, ze bestaan nog
KARIN VAN MUNSTER– 0:00, 11 november 1995

Fruitteelttentoonstelling in de grote zaal van 'De Onderbouw'. J. van Stolberglaan 3 te Doesburg. Tot en met 13 november, van 10 tot 17 uur.

Al even legendarisch als hun naam is de smaak van oude appel- en perenrassen. Als we oudere consumenten moeten geloven heeft er nooit een lekkerder appel bij de groenteman gelegen dan het sterappeltje van weleer.

Of ze gelijk hebben kan een ieder controleren tijdens de 'Grote Fruitshow', die vanaf vandaag tot en met maandag wordt gehouden in Doesburg. Ruim zeshonderd oude en nieuwe fruitrassen liggen hier opgepoetst te pronken en een deel is ook te koop. Er zijn deskundigen aanwezig om vragen te beantwoorden over enten, snoeien en bewaren, er zijn demonstraties en men kan fruit laten determineren. Wie een oude appelboom in de tuin heeft en niet weet hoe de vruchten daarvan te noemen, kan vijf gave exemplaren mee naar Doesburg nemen en het wordt ter plekke uitgezocht.
Volgens J. Giessen, sinds vijfentwintig jaar fruithandelaar en een van de initiatiefnemers van de fruittentoonstelling, zijn niet alle oude rassen even lekker. “Neem de Zoete Tulp”, zegt hij. “Die heeft eigenlijk geen kwaliteit. Ook de Api étoilée, de oudste appel die we kennen, ligt louter als curiositeit op de tentoonstelling. Het is een wormstekig vierkant vruchtje maar hij groeide al in ons land tijdens de Romeinse tijd.”

Er zijn echter genoeg oude fruitrassen die puntgaaf en in groten getale van de boom komen. De Reinette du Canada bijvoorbeeld, meloen-achtig van smaak. Of de Transparante de Cronsels. Volgens Giessen zijn Sterappels inderdaad zo lekker als vaak wordt beweerd: “Je proeft een vleugje anijs. Ook de Notarisappel - eind vorige eeuw geteeld door notaris van de Ham van de Lunterse pomologische vereniging - is zo'n fijne appel.”

POMOLOOG De eerste Nederlandse pomoloog, geleerde in de ooftkunde, heette J. Knoop en beschreef in 1750 appels en peren, waarvan een deel op de tentoonstelling in Doesburg te zien is. Zo staan er kistjes met Winterjan, een bijna kogelrond stoofpeertje dat je na de pluk wel tot mei kunt bewaren. Ook de Princesse Noble, vroeger in de volksmond het Haagje genoemd, is een oud appelras met een uitgesproken smaak.

Giessen: “Helaas weten mensen niet meer wat ze met sommige appels en peren aanmoeten. Wie kookt er tegenwoordig nog stoofpeertjes? En hete bliksem, weet u nog wat dat is? Nee, dat dacht ik al. Dat maak je met zoete appels. Zoete appels zijn eigenlijk stoofappels. Ze koken niet tot moes zoals goudreinetten, maar blijven héél als je ze op het vuur zet. Ze zijn ook geschikt om te drogen. Zoete appels tref je ook nooit meer aan op de veiling, en dat is jammer. Modern fruit heeft zeker kwaliteit, maar ik denk toch dat oude rassen meer typische smaakstoffen hebben. Tegenwoordig moet een appel vooral hard, sappig en knapperig zijn, zoals de Granny Smith. De smaak lijkt minder van belang.”

Oude fruitrassen worden niet meer via de veiling verkocht omdat ze duur in produktie zijn. Ze groeien meestal op de zogeheten hoogstam, en zijn daardoor minder makkelijk te plukken dan van moderne laagstammen. Bovendien zijn ze minder ziektebestendig. Dat wil echter niet zeggen dat de Zoete Lien of de Wintervijg niet her en der in oude tuinen of boomgaarden te vinden is. Liefhebbers en gespecialiseerde handelaren weten ieder najaar weer feilloos een partijtje te vinden. Giessen zelf heeft onlangs nog een zeldzaam appelras ontdekt: “Ik reed toevallig langs een braakliggend stuk land en zag uit de verte een fruitboom die wel iets bijzonders zou kunnen zijn. Ik had gelukkig mijn plukstok bij me. Toen ik een van de appels openmaakte, was hij vuurrood van binnen. Thuis met de boeken erbij kwamen we erachter dat het de zeldzame Cardinal de Juliëtte moest zijn.”

Een bijzondere vondst als deze wordt door liefhebbers van fruitbomen onmiddellijk naar de museumtuin van de Vereniging Behoud en Bevordering Fruitcultuur in Doesburg gebracht. Hier worden oude en bijzondere fruitrassen (appels en peren, maar ook kersen en pruimen) geënt en vervolgens aan particulieren verkocht of in de museumtuin geplant voor het nageslacht. De museumtuin is ook een belangrijke leverancier van het fruit voor de tentoonstelling in Doesburg.

“Het zou toch jammer zijn als we de fijnsmakende Pruimedant voortaan alleen nog maar in de boeken kunnen terugvinden”, zegt Giessen. “Of die bijzonder verrukkelijke Juttepeer. We hebben 'm op de tentoonstelling, maar in de winkel wordt-ie niet meer verkocht omdat-ie zo klein is. En vergeet de Bloedpeer niet. Vuurrood van binnen, werd al vóór 1700 beschreven. Een peer met een hele frisse smaak. Ja werkelijk. Als die peer lauw is, is de smaak nóg fris.”


































Carnaval Eddy Posthuma de Boer Photography

Views & Reviews Deadly Style: Bauhaus’s Nazi Connection Bauhaus 1919 - 1933 Magdalena Droste Arts

$
0
0

Taschen (2003), Paperback
In a fleeting 14-year period between two world wars, Germany’s Bauhaus school of art and design changed the face of modernity. With utopian ideals for the future, the school developed a pioneering fusion of fine art, craftsmanship, and technology which they applied across artistic media and practices, from film to theater, sculpture to ceramics.

This book is made in collaboration with the Bauhaus-Archiv/Museum für Gestaltung in Berlin, the world’s largest collection on the history of the Bauhaus. Documents, studies, photographs, sketches, plans, and models record not only the realized works but also the leading principles and personalities of this idealistic creative community through its three successive locations in Weimar, Dessau, and Berlin. From informal shots of group gymnastics to drawings from a class taught by Paul Klee, from extensive architectural plans to an infinitely sleek ashtray by Marianne Brandt, the collection pulsates with the colors, materials, and geometries that made up the Bauhaus vision of a “total” work of art.

As we approach the school’s centenary, this is a defining account of its energy and rigor, not only as a trailblazing movement in modernism but also as a paradigm of art education, where creative expression and cutting-edge ideas led to simultaneously functional and beautiful creations. Featured artists include Josef Albers, Marianne Brandt, Walter Gropius, Gertrud Grunow, Paul Klee, Ludwig Mies van der Rohe, and Lilly Reich.

The author
Magdalena Droste studied art history and literature in Aachen and Marburg. From 1980 she worked at the Bauhaus-Archiv in Berlin, after which she worked as a professor of art history at the BTU Cottbus. She has been responsible for numerous exhibitions and publications across all Bauhaus themes and artists.

See also

Views & Reviews netherlands ⇄ bauhaus - pioneers of a new world Museum Boijmans Van Beuningen Rotterdam



Deadly Style: Bauhaus’s Nazi Connection
By NICHOLAS FOX WEBERDEC. 23, 2009
IN the catalog preface for “Bauhaus 1919-1933: Workshops for Modernity,” a comprehensive survey now up at the Museum of Modern Art, the curators write about the museum’s — and America’s — last major exhibition on the subject, in 1938. That show, they maintain, offered a scattershot presentation of the Bauhaus, complety ignoring its last five years, after Walter Gropius, the school’s larger-than-life founding director, had resigned. Not coincidentally, they suggest, most Americans have a limited understanding even now of what the Bauhaus accomplished or how it fit into the history of its time.

We think of the word Bauhaus as shorthand for “an international modern style unmoored from any particular moment,” the curators write, and their show, on view through Jan. 25, does a lot to counter this impression. It connects the evolution of Bauhaus art and design — painting, furniture, glass constructions, metalwork, photography, textiles and theater design — with the extreme social and political changes that roiled Germany during the Weimar Republic. More than 400 works by artists and designers including Paul Klee, Wassily Kandinsky, Marcel Breuer, Marianne Brandt, Anni Albers, Josef Albers and Laszlo Moholy-Nagy testify to the wealth of visions and the shifting social contexts that shaped the school up to its tragic end in 1933, when its remaining faculty members shut it down rather than work with the Nazis.

Of course when an institution is as influential as the Bauhaus, even the most repressive totalitarian regime cannot totally defeat it. Leah Dickerman, the curator of the MoMA show with the museum’s curator of architecture and design, Barry Bergdoll, points out that the Bauhaus left a particularly important “divided legacy” on its own home turf after the war, from the International Style towers and high-end consumer products of West Germany’s economic miracle to the endless rows of workers’ housing that came to define the East.

An SS officer's living room, designed by the former Bauhaus student Franz Ehrlich. Credit Buchenwald Archive

Until recently, however, few who have studied the school’s history, including me — I run the Josef and Anni Albers Foundation and wrote a book called “The Bauhaus Group” — have been aware of how palpably its influence lived on in the Third Reich. The story of what happened after the Gestapo padlocked the last Bauhaus facility, in Berlin, has always been about flight and persecution. Most of the school’s artists and artisans left the country, many for America; the few who remained, it has been thought, were Jews who did not get out in time.

But this summer and fall at the Neue Museum in Weimar, the city where the school got its start, another exhibition told a different story, of a Bauhaus-trained painter and architect who applied the school’s aesthetic advances to concentration camp design. Franz Ehrlich, who had studied with Moholy-Nagy, Klee, Kandinsky and Josef Albers, began working for the Nazis as a prisoner at Buchenwald, then continued long after his release.

It is impossible to determine to what extent Ehrlich was a collaborator, a victim and resistance worker, or something in between. His story is not unlike that of many Germans of the time. But that may be what is most unsettling about him for those of us used to thinking of the Bauhaus — that wellspring of idealistism and innovation — as a world apart in prewar German culture, untainted by Hitler’s regime.

And Ehrlich was not alone, as a Weimar-based Bauhaus scholar who helped organize the show pointed out as I stood with her at the wrought-iron gates of Buchenwald on the city’s outskirts, shuddering to realize that the lettering on them was pure Bauhaus. Ehrlich, their designer, was not the only Bauhausler to put his progressive training to work for the Third Reich, she said, just one about whom a great deal has lately been learned — including his connection to this particularly chilling symbol of the Nazi era.

A self-portrait by Ehrlich, who worked for the Nazis as a prisoner and afterward.

Ehrlich, who was arrested as a Communist in 1935, arrived at Buchenwald two years later, when the camp was still new and had only a few temporary structures. Like all prisoners there he was immediately forced into hard labor, but after two weeks he walked into the joinery workshop, declared himself an architect — he had worked in Gropius’s Berlin office — and began to draw at a drafting table. Rather than report him to the SS, the prisoner in charge assigned him to design and build the entrance gates.

From then on, the Jews, Gypsies, homosexuals and others who were brought to Buchenwald to be worked to death entered on foot under Ehrilich’s elegant rendereding of the words “Jedem das Seine”: “To each his own.” It was a translation of a Roman legal maxim invoking the individual’s right to enjoy what is his, but — like the recently stolen “Work makes you free” sign at Auschwitz — recast with a sneer, in this case as a sort of cynical “Everyone gets his just deserts.” The stylish sans-serif lettering reflected Ehrlich’s training under the Bauhaus typography master Joost Schmidt.

Soon the camp commandant was asking Ehrlich to decorate and furnish his house, and the head of the Buchenwald construction office had made him its main designer. He was released in 1939 but was asked to stay on in the office. Besides being a concentration camp Buchenwald was an SS training facility and the site of a large munitions factory, and there was a lot to build. Knowing he would be paid, Ehrlich accepted.

Later in life he would claim that this enabled him to help the secret resistance network in the camp, but this is impossible to corroborate beyond the testimony of a resistance member and fellow prisoner, Fritz Männchen, who, in an interview after the war, said that in 1941 Ehrlich provided details of SS construction management in the east— meaning Auschwitz. In any case, his new position and salary clearly made life easier, enabling him to marry the woman he had been engaged to before he went to Buchenwald.

The Buchenwald entrance gates with lettering reading “Jedem das Seine” or, “To each his own,” by the former Bauhaus student Franz Ehrlich. Credit Buchenwald Archive

Ehrlich was not allowed to work on structures where high security was required — the bunker where inmates were tortured and killed, the crematorium, the room for medical “experiments,” the cellar where corpses were dumped through a chute — but he applied his skills to many housing and recreation facilities for the SS. In 1940 he created a zoological garden for forest animals, separated from the camp by barbed wire; the SS officers who enjoyed it were under strict orders “to refrain from anything that might not be good for the animals,” and prisoners could stare at the well-protected creatures through the wire barrier.

Ehrlich also made a master plan for the enlargement of Buchenwald, with structures ranging from prisoners’ housing, barracks and the weapons factory to a falconry and a casino for the SS. In 1941 he was transferred to Berlin, where he designed a scheme for the concentration camp at Sachsenhausen and continued his projects for Buchenwald, including the interior of a guest house for Hermann Goering.

Ehrlich’s drawings show that much of his work was in an old-fashioned German folk idiom — the lavish interior he made for the director of Buchenwald, for example, was straight out of the 19th century, except for the enormous swastika over the fireplace. But elsewhere the Bauhaus influence was strong, as in the side chairs, desks, wardrobes, bathrooms and a wall clock for the SS that could all have come from the Bauhaus furniture workshop. His simple, handsome vases in the style of the Bauhaus ceramic workshop became everyday accouterments in the homes of SS officers.

After the war Ehrlich worked for the department of reconstruction in Dresden and spent the rest of his life, until his death in 1984, practicing architecture in East Germany. To the extent that he ever talked about his privileged position working for the SS during those years, he maintained that it had enabled him, in some unspecified way, to help the victims of Nazism. “I still had the same ties to the prisoners as before,” he told an East German newspaper “and I helped many of them.”

Chairs he designed for an SS officer’s residence. Credit Buchenwald Archive

“But given the overall situation,” he added, “it could never have come to subversive activity.”

Scholars have made little effort to find others like Ehrlich among the more than 1,300 people who passed through the Bauhaus, but a few are known to history, if not to most people familiar with the school. Fritz Ertl, for example, was a former student there who became a Waffen SS officer and designed gas chambers and crematoriums at Auschwitz; he and another architect, Walter Dejaco, were tried in Vienna in 1972 on charges of abetting mass murder. They denied having known the purpose of their buildings, were acquitted and have been largely forgotten.

Herbert Bayer, the brilliant graphic designer whose posters and signs helped give the Bauhaus its identity, worked for the Nazis in the mid-’30s. A brochure he designed was distributed internationally and meant to lure people from all over the world to see the Führer’s achievements. Later in life, when Bayer was known for ski posters generated from his office in Aspen, Colo., he would comment only on the use of duotone technique and other formal elements of his work celebrating life under the Nazis.

Of the Bauhaus students and teachers who did not emigrate, those who are best remembered — like the textile artist Otti Berger, the painter and bookbinder Friedl Dicker-Brandeis, the weaver Hedwig Dûlberg-Arnheim and the metalworker Lotte Mentzel — perished at Auschwitz. But it seems inevitable that with further historical research there will be more stories about Bauhauslers on the other side of the divide. The thought that anyone connected to the Bauhaus could have helped promote Hitler’s regime or design its camps is distinctly painful to people who study and care about this extraordinary school, which may have something to do with why, more than 70 years later, it comes as news to many of us.


Ook Auschwitz krijgt een plekje in de architectuurles
Is de architectuur van Auschwitz cultureel erfgoed? Jean-Louis Cohen nam het op in zijn architectuurgeschiedenis. „Het zegt veel meer over de architectuur van het Derde Rijk dan de monumentale gebouwen van Albert Speer.”

Bernard HulsmanJean-Louis Cohen
12 februari 2014

Elke maand pendelt de Franse architectuurhistoricus Jean-Louis Cohen tussen New York, Parijs en Rotterdam. In Parijs en New York doceert hij architectuurgeschiedenis en doet hij onderzoek voor zijn boeken of voor bijvoorbeeld de grote Le Corbusier-tentoonstelling die vorig jaar in het Museum of Modern Art in New York te zien was, en nu in Barcelona is neergestreken.

In Rotterdam is hij hoofd van de programmacommissie van het Berlage Instituut. „Maar ik ben hier vooral voor mijn zevenjarig dochtertje”, zegt Cohen (1949) in café Engels in het Groothandelsgebouw in Rotterdam. „Een week per maand woon ik hier in het prachtig gerestaureerde Justus van Effenblok, de sociaal-democratische utopie die bijna een eeuw geleden werd gebouwd.”

Zeker de afgelopen vijftien jaar publiceert Cohen bijna elk jaar een boek, niet alleen over pioniers van het modernisme als Le Corbusier en Ludwig Mies van der Rohe, maar ook over de architectuur van de Tweede Wereldoorlog. Twee jaar geleden verscheen The Future of Architecture Since 1889 , een hoogst ongebruikelijke geschiedenis van de 20ste-eeuwse architectuur. Anders dan de meeste historici vertelt Cohen hierin niet het grote, lineaire verhaal van de opkomst en ondergang van het modernisme, maar laat hij zien dat in de hele 20ste eeuw de architectuur gefragmenteerd was. Op elk moment in deze turbulente periode bestonden er verschillende, vaak met elkaar tegenstrijdige stijlen, bewegingen en eenlingen.

Nog opmerkelijker is dat u de Tweede Wereldoorlog, anders dan gewoonlijk, niet beschouwt als een een periode van stagnatie. U ziet die juist als een versnelling van de modernisering.

Jean-Louis Cohen: „Ja, en zeker niet alleen omdat bijvoorbeeld de de geëmigreerde ex-Bauhaus-directeur Walter Gropius toen in de VS geprefabriceerde huizen ontwierp. De oorlog leidde ook tot een modernisering van opvattingen en van smaak. De Duitse vrouwen die in de oorlog massaal in de fabrieken werkten, hadden na 1945 andere aspiraties dan een terugkeer naar het aanrecht. En de soldaten die in de oorlog in auto’s rondreden en met walkietalkies in de weer waren, waren gewend geraakt aan moderne techniek.”

U bent de eerste historicus die Auschwitz een plek heeft gegeven in de architectuurgeschiedenis. Maar is Auschwitz eigenlijk wel bouwkunst? Valt het het niet eerder in de categorie pretentieloze bouwsels, zoals schuren en fietsenstallingen?

„Auschwitz is beslist architectuur. Het begon als een industriestadje waar kunstrubber en dergelijke zou worden geproduceerd. Pas in 1942 besloten de nazi’s er een vernietigingskamp van te maken. Aan Auschwitz hebben veel architecten gewerkt, waarbij ik moet opmerken dat het voor hen ook een manier was om de oorlog te overleven. Duitsers die daar werkten, hoefden niet naar het Oostfront. Op vergelijkbare wijze heeft mijn moeder Auschwitz als gevangene overleefd. Ze werkte er als ‘specialiste’ in een chemisch laboratorium en bleef gespaard.

„Voor de onderkomens van de Duitsers zelf werden traditionalistische architecten van de Stuttgarter Schule gevraagd. Maar de fabrieken en het kamp zijn door functionalistische architecten ontworpen. Bauhaus-architect Fritz Ertl heeft bijvoorbeeld het ontwerp voor het vernietigingskamp gemaakt. Auschwitz zegt veel meer over de architectuur van het Derde Rijk dan de monumentale gebouwen van Albert Speer. Het nazisme was tenslotte een mengsel van traditionalisme en modernisme.”

Anders dan de meeste architectuurhistorici heeft u ook veel belangstelling voor totalitaire architectuur. Waarom de architectuur in Mussolini’s Italië en Stalins Sovjet-Unie?

„Ik wil laten zien dat de modernisering in de 20ste eeuw allerlei vormen heeft aangenomen. Modernisering is lang niet altijd verbonden met een doorbraak en verspreiding van het modernisme in de architectuur. Dit kan ook gepaard gaan met oude vormen, met conservatieve architectuur, zoals in nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie onder Stalin. Je hebt trouwens ook modernisme zonder modernisering, zoals de architectuur van Oscar Niemeyer en anderen die in de jaren vijftig en zestig Brasilia bouwden, de nieuwe hoofdstad van Brazilië.”

Nog opmerkelijker is dat u zelfs waardering hebt voor het socialistisch realisme uit de Stalin-tijd. De meeste historici vinden dat populistische kitsch waaraan ze niet al te veel woorden vuil willen maken.

„Het socialistisch realisme is vergelijkbaar met het postmodernisme dat in de jaren zeventig opkwam. Het was een reactie op het modernisme. De kale, abstracte vormen van de Russische constructivisten uit de jaren twintig werden niet erg gewaardeerd door de arbeiders en boeren. Het socialistisch realisme kwam in de jaren dertig tegemoet aan de smaak van het volk.”

Kan architectuur eigenlijk wel totalitair of fascistisch zijn?

„Als monumentale, op klassieke leest geschoeide architectuur fascistisch is, dan staat de grootste concentratie fascistische gebouwen in Washington DC. Niet stijl, niet monumentaliteit en zelfs niet de grote omvang maakt een gebouw totalitair, maar het programma, het doel. Auschwitz was daarom wél totalitaire architectuur en de ondergrondse raketfabriek van de nazi’s in Peenemünde ook.”

Een rode draad in uw oeuvre is Le Corbusier. Hoe komt het dat zo veel historici, en ook architecten nog altijd door hem worden gefascineerd?

„Le Corbusier is onuitputtelijk. Niet alleen ontwierp hij een stad, Chandigarh, en zo’n vijfenzeventig gebouwen die vaak zeer invloedrijk zijn geweest, maar ook schreef hij tientallen boeken. Wat hem vooral zo boeiend maakt, zijn de paradoxen en contradicties in zijn werk. Dat is bijvoorbeeld megalomaan én intiem. Hij wilde een groot deel van Parijs met de grond gelijk maken en besteedde tegelijkertijd veel aandacht aan minieme details. Hij was ook de profeet van het tijdperk van de machine die radicaal wilde breken met het verleden, maar werd niettemin geobsedeerd door de klassieke architectuur van het Parthenon. Eenderde van de foto’s in zijn invloedrijkste boek, Vers une architecture uit 1923, zijn van het Parthenon.”

Le Corbusier was ook een architect die heeft geflirt met bijna alle dictaturen van zijn tijd. Hij bood zijn diensten aan Stalin en Mussolini aan, en het Vichy-regime in Frankrijk.

„Ja, hij deed alles om te bouwen. Maar daarin verschilt hij niet van de meeste andere architecten. De belangrijkste taak van een architect is to get the job, zei de 19de-eeuwse Amerikaanse architect Henry Hobson Richardson. Daarom geloof ik ook niet dat het tijdperk van de ‘iconen’ voorbij is, zoals bijvoorbeeld de Architectuurbiënnale van Venetië in 2012 luid verkondigde. Dat was een biënnale van de goede intenties: de meeste architecten zullen gewoon doorgaan met het bouwen van spektakelgebouwen in landen als de Verenigde Arabische Emiraten en China.”

Uw geschiedenis eindigt dan ook in mineur. Architecten houden zich steeds minder bezig met sociale woningbouw, het tijdperk van de ‘sociale architectuur’ is ten einde. Hoe komt dit?

„Ook in Europa heeft het neoliberalisme terrein gewonnen en wordt de verzorgingsstaat gesloopt. En de markt zorgt nu eenmaal zelden voor sociale woningen. Daar komt bij dat de positie van de architect is veranderd door het oprukken van de markt. Steeds vaker is hij een gewillige medewerker van een projectontwikkelaar in plaats van een bouwmeester die de strijd met een bouwer aangaat om een zo goed mogelijk schoolgebouw te maken. Maar misschien ben ik wel te somber geweest.”

Jean-Louis Cohen (Parijs, 1949) studeerde architectuur aan onder meer de École Spéciale d'Architecture in Parijs .

In zijn eerste boek, Le Corbusier et la mystique de l’URSS (1985), kwamen twee specialismen, Le Corbusier en het Russische constructivisme, samen.

Vorig jaar maakte Cohen de Le Corbusier-tentoonstelling in het MoMA in New York en maakte hij de gelijknamige catalogus Le Corbusier.

Cohens tentoonstelling over Le Corbusier is t/m 11 mei 2014 te zien in Fundació ‘la Caixa’ in Barcelona en van 11 juni tm 13 oktober in Fundació ‘la Caixa’ in Madrid.









Views & Reviews Evolution of the Photobook Belge Tamara Bergmans Photography

$
0
0

A unique overview of 150 years of Belgian photobook history

"A gold mine doesn’t have to be large, providing it’s deep: Photobook Belge unearths the rich history of the Belgian photobook, until now terra incognita for many. These countless special editions deserve a place of honour in the international photobook landscape."

— Frits Gierstberg (Curator at Nederlands Fotomuseum​, Rotterdam)

Since the birth of photography, the photobook has always been an essential medium for photographers wanting to display and distribute their work. But the photobook is more than just a display case: it’s a means of expression, an art object, a historical record, a propaganda tool, a multisensory experience.

Photobook Belgeis the first ever overview of photobooks created by Belgian photographers. Covering a period of more than 150 years, from the mid 19th century to the present, it features almost 250 photobooks, all carefully described and illustrated. It’s the first time that research into the production and context of Belgian photobooks has been carried out on this scale. In so doing, it sheds light on a hitherto neglected part of Belgium’s long and fascinating photo history.

Over time, the Belgian photobook has become well established. With Photobook Belge, it finally gets the recognition it deserves.

Featuring works by famous names such as Dirk Braeckman, Marcel Broodthaers, Bieke Depoorter, Gilbert Fastenaekens, Edmond Fierlants, Geert Goiris, Harry Gruyaert, Max Pinckers, Marie-Françoise Plissart, Marc Trivier and Stephan Vanfleteren, as well as many undiscovered gems from Belgium’s rich photography history.

Compiled by Tamara Berghmans (curator FOMU – Fotomuseum Antwerp), with contributions from Pool Andries, Jan Baetens, Sandrine Colard, Emmanuel d’Autreppe, Johan De Vos, Steven F. Joseph, Johan Pas and Stefan Vanthuyne.

Published on 1 March 2019
Evolution of the Photobook Belge
written by Diane Smyth

Stephan Vanfleteren, Belgicum, Lannoo, Tielt, 2007.

Belgium's "constant identity crisis" as well as its history with the Congo are on show in a new exhibition and publication devoted to the country's photobooks

“To date, hardly any research has been conducted into Belgian photobooks,” opens the exhibition Photobook Belge, now on show at FOMU and published as a book by FOMU in partnership with Hannibal. “Photobook Belge provides an overview of the evolution of the Belgian photobook from the mid-19th century to today.”

Including nearly 250 publications, Photobook Belge is divided into eight chapters, looking at areas such as Artists’ Books, Belgian national identity, and the relationship between text and images. Belgium’s brutal colonisation of the Congo, its subsequent relationship with the country, and its often problematic representation of it in images, is given a whole chapter. “Many of the photobooks published since the 50th anniversary of [Congo’s] independence in 2010 oscillate between a more or less overt nostalgia, Afro-pessimism and an aesthetic of ruins,” states the curator Tamara Berghmans. “Most are still the result of a white, male gaze.”

Jacques Bolle, Vrijheren van het Woud [Extracting the Forest], Wetenschappelijke Internationale Stichting, Brussels, 1958.

Photobook Belge ends up with two sections on recent Belgian photobooks, the first of which is devoted to Belgian photobooks since the turn of the 21st century and includes publications such as Stephan Vanfleteren’s Belgicum and Harry Gruyaert and Hugo Claus’ Made in Belgium; well-respected young photographers Bieke Depoorter and Max Pinckers are also included in the exhibition and book. The last chapter showcases photobooks and dummies from the last five years, as selected by 11 Belgian photography academies from among their student cohort.
As the exhibition text notes, photography and Belgium both started at around the same time, with Belgium declaring its independence from The Netherlands in 1931, just as Joseph Nicéphore Niépce and Henry Fox Talbot were making the first photographic images. “Photography and Belgium were born at the same time. In some ways, they even grew up together,” reads the text. “As the new nation state developed its self-image and cultivated its cultural heritage, this upstart technology and nascent art form was on hand to offer support and reinforce national pride.”

Elsewhere, photobooks intersect with Belgium in more critical and more humorous ways. “The Belgian identity, or ‘Belgitude’, is sometimes described as a hollow identity, that is, defined by what it is not,” reads the introduction to the chapter on ‘Belgitude’. “The photobooks on display here are not concerned with harsh political statements, but represent personal views of a paradoxical and sometimes absurd country in the throes of a constant identity crisis.”

Photobook Belge is on show until 06 October at FOMU Fotomuseum Antwerpen, Waalsekaai 47, 2000 Antwerp, Belgium www.fotomuseum.be Photobook Belge is published by FOMU in partnership with Hannibal, priced €59 www.uitgeverijkannibaal.be/photobook-belge


La Catastrophe d’Anvers. 6 septembre 1889. Album contenant 18 planches. Au profit des victimes, [The Catastrophe of Antwerp. September 6, 1889. Album containing 18 plates. For the benefit of the victims] Jos. Maes, Antwerp, 1889.


Georges Champroux, Bruxelles la Nuit. 19 photos inédites [Brussels Night, 19 unpublished photographs] Maison Ernest Thill, Brussels, 1935.


Pierre Baguet, Kurt Klingner and others, Onze vrijwilligers en de beweging [Our volunteers and the movement], NV Volk en Staat, Antwerp, 1943.


Jan Yoors, Only One New York, Simon & Schuster, New York, 1965.


Paul Nougé, Subversion des Images [Subversion of Images], Les Lèvres nues, Brussels, 1968.


Marcel Broodthaers, A Voyage on the North Sea, Petersburg Press, London, 1974.


Michel François, Le monde et les bras [The World and the Arms], La Société des Expositions du Palais des Beaux-Arts de Bruxelles, Brussels, 1992.


Marie-Françoise Plissart, Right of Inspection, The Monacelli Press, New York, 1998.


Harry Gruyaert, Made in Belgium, Delpire Éditeur, Paris, 2000.


Aglaia Konrad, Iconocity, Walther König, in collaboration with deSingel, Cologne / Antwerp, 2005.


Lara Gasparotto, Sleepwalk, Yellow Now, Crisnée, 2012.


Thomas Vanden Driessche, How to be… a photographer in four lessons, André Frère Éditions, Roquevaire, 2013.


Geert Goiris, Prolifération, Roma Publications, Amsterdam, 2014.


Lucas Leffler and Benoît de Moffarts, La Belgique vue du frigo / België gezien door de koelkast [Belgium seen from the fridge], Prismes, Brussels, 2015.


Bieke Depoorter, As It May Be, Hannibal, Veurne, 2017.

‘Photobook Belge’: eindelijk erkenning voor Belgische fotografie in boekvorm
04-03-19, 06.00u - Dirk Leyman

© Patrick Waterhouse

Voor het eerst brengt het Antwerpse FOMU 150 jaar vaderlandse fotoboekengeschiedenis in kaart. De expo ‘Photobook Belge’ is een papieren walhalla vol pittige verrassingen.

Van de statische Brusselse stadsfoto’s van Guillaume Calline uit 1854 tot Margins of Excess, Max Pinckers’ doorbraak als documentair fotograaf uit 2018. In de expo Photobook Belge 1854-now wandel je met zevenmijlslaarzen door de Belgische geschiedenis. En door de wijde wereld. Want onze fotografen blijken verwoede ‘explorers’. Altijd weer ontvluchtten ze het benepen vaderland en zochten ze soelaas on the road, van Harry Gruyaert tot Nick Hannes.

“De expo is een allereerste, broodnodige poging om het landschap van het Belgische fotoboek in kaart te brengen”, zegt FOMU-curator Tamara Berghmans. Tweehonderdvijftig fraaie fotoboeken plukte ze, samen met experts, uit een collectie van 32.000 exemplaren. Berghmans goot ze in een thematische presentatie, met bijvoorbeeld afdelingen voor ‘Congo’, ‘Belgitude’, ‘Artist’s Books’ of ‘Word/Image’. Een zestigtal boeken mag de bezoeker vrijuit inbladeren. “Het zijn dubbels uit onze collectie. Want zonder die tactiliteit zou het allemaal wat statisch blijven.” Photobook Belge speelt in op de exploderende internationale belangstelling voor het fotoboek, met navenant stijgende prijzen. “Magnumfotograaf en verwoed verzamelaar Martin Parr heeft daar een flink aandeel in.” Dat het fotoboek boomt in een digitale wereld, vindt Berghmans geen paradox. “Een fotoboek spreekt alle zintuigen aan. Je ruikt eraan, je weegt het in je hand, je koestert het als object. En het gaat veel langer mee dan een expo.” (lacht)

 © Patrick Waterhouse

In de pioniersjaren richtte het Belgische fotoboek de lens vooral op het patrimonium, het trots etaleren van ons erfgoed. Maar je stuit ook in de 19de eeuw al op taboeloze, full in the facebeelden. Slik gerust even als je het boek met medische foto’s van een zekere Dr. J. Vindevogel uit 1884 onder ogen krijgt. Hij toont vuistgrote tumoren die de lichamen van 22 patiënten aanvreten. Instructief, heet dat dan. E. van Ernegems microscoopbeelden van de cholerabacterie (1885) doen dan weer eigentijds, bijna avantgardistisch aan.

‘Een fotoboek spreekt alle zintuigen aan, je ruikt eraan, weegt het in je hand, koestert het’

TAMARA BERGHMANS, CURATOR

Vanaf de jaren 1920 overheersen stedenalbums of fotografische geïllustreerde landschapsboeken. “De fotogravurekwaliteit was vaak ontzettend goed. Daarom worden ze nu ook driftig herontdekt”, aldus Berghmans. Toch liep België achter bij de rest van Europa, waar het modernisme de boventoon voerde. Al had je bijvoorbeeld wel Willy Kessels met Bruxelles Atmosphère 10-32 (1932), waarin hij de Brusselse architectuur strak in beeld bracht.

Opmerkelijk hoe gewiekst fotoboeken werden ingezet voor politieke doeleinden. Denk maar aan de fotopropagandaboekjes voor WO II-Oostfrontstrijders, piepklein zodat ronselaars ze in hun vestzak konden stoppen. Een walm van paternalisme en verering van de ‘heldhaftige koloniale geest’ stijgt op uit de vloed aan publicaties over Belgisch Congo, met het Belgische vorstenhuis (Bwana Kitoko) vaak op een piedestal. Toch ruimt de expo ook plaats voor geestige curiosa: Louis Paul Boons sciencefictionparabel Blauwbaardje in Wonderland (1973, met foto’s van zoon Jo), de surrealistische pikanterie van Marcel Mariën of de oneerbiedige blik van Julien Vrebos op de toenmalige politieke klasse in Sinten van Speculaas (1980).

Pas in de jaren 80 en 90 breekt het Belgische fotoboek internationaal door. “Zeer invloedrijk waren Carl De Keyzer, Gilbert Fastenaekens en Dirk Braeckman. Tegenwoordig moet België absoluut niet meer blozen. Recent zwengelde Belgicum (2007) van Stephan Vanfleteren - zelf intussen een bevlogen fotoboekenuitgever - de aandacht voor het fotoboek als collector’s item aan. Vervolgens omarmde een nieuwe generatie ‘selfpublishing’. Zij zijn baas over eigen boek, vaak via crowdfunding. Nu is het Belgische hedendaagse fotoboek zeer gegeerd met namen als Geert Goiris, Lara Gasparotto, Bieke Depoorter of Sanne de Wilde.”

Photobook Belge, 1854-now, www.fomu.be, tot 6.10.2019, catalogus bij Hannibal.

© Michel Francois

150 jaar Belgische fotoboeken
Fotoboeken zijn een van de belangrijkste middelen voor fotografen om hun werk te laten zien. Ze blijven in omloop en bereiken op die manier doorgaans een groter publiek dan een tentoonstelling. Met 'Photobook Belge', een boek en een tentoonstelling, wordt voor het eerst een overzicht van 150 jaar Belgische fotoboeken gepresenteerd. De tentoonstelling is tot 6 oktober te zien in Fotomuseum Antwerpen (FOMU). Het boek Photobook Belge, 1854-now, samengesteld door FOMU-curator Tamara Berghmans, wordt uitgegeven door Hannibal (352 blz. 59 euro, Engelstalige editie).
Rianne van DijckJoyce Siahaya
4 maart 2019 om 12:52



Gert Verbelen, ‘The Inner Circle of Europe’ (Hannibal, 2015, 285 × 220 mm, 304 blz. Nederlands-Engelse editie)


Sasha Stone, ‘Femmes. Collection d’études photographiques du corps humain’ (Éditions Arts et Métiers Graphiques, Parijs, 1933. 313 × 247 mm, titelpagina en 22 fotogravures)



Bieke Depoorter, ‘As It May Be’ (Hannibal, 2017, 268 × 284 mm, 65 blz., Engels-Arabische editie)



Stephan Vanfleteren, ‘Belgicum’ (Lannoo, 2007, en Hannibal, 2017, 297 × 297 mm, 256 blz. Duitse/Franse/Engelse editie)



Longinus De Munter, ‘Het gelaat der oude jaren’ (Sint-Franciscusuitgeverij, 1951, 243 × 195 mm, 42 blz.)





Views & Reviews Made in Belgium Hugo Claus Harry Gruyaert Photography

$
0
0

Made in Belgium Hardcover
by Hugo Claus  (Author), Harry Gruyaert (Author)
Publisher: Delpire Editeur (25 Sept. 2000)
ISBN-10: 285107203X
ISBN-13: 978-2851072030

See also


Hugo Claus - In geval van nood
Een knipoog naar Calvino
door Annette van den Bosch

Op 5 april 2004 werd Hugo Claus 75 jaar en dat liet de uitgever niet onopgemerkt voorbijgaan. Er verschenen mooie uitgaven van de Verzamelde Gedichten en van alle romans, Mark Schaevers maakte een uitvoerige keuze uit vijftig jaar interviews en Claus zelf droeg een nieuwe bundel bij, In geval van nood, dat binnen een maand al toe was aan een tweede druk.
Het is een forse bundel van 197 pagina's, waaruit ik een aantal thema's belicht: het thema schrijven en het thema liefde. Het openingsgedicht begint zo:

Woorden? Grondeloos
Leestekens? Noordeloos
(p. 7)

De tekst geeft al aan dat woorden mogen rondgaan zonder vaste grond en dat er minder punten en komma's gebruikt hoeven te worden. Zij zijn zonder Noorden.
Vervolgens spreekt hij over het gedicht als nest. Een verwijzing naar Jozef Deleu's literaire tijdschrift Het liegend konijn waarin de gedichten 'uit het nest geroofd' zijn?

Het eerste gedicht eindigt met de woorden:

Ach, wat nog rest
na het gemiddelde van de jaren
is een steeds minder bibberend
springplankje
(p. 7)

De springplank bibbert minder, maar is wel gereduceerd tot een plankje, in de loop der jaren. Zijn dit de woorden waarmee een 75-jarige terugkijkt op een lange, bevlogen en vooral bijzonder productieve carrière als schrijver en regisseur met gedichten, boeken, toneelstukken en films op zijn naam? Weinigen zullen hem na kunnen volgen. Zo'n brede blik, zo'n groot interesseveld en zoveel productie op zo'n immens terrein. Het motto van de bundel luidt: 'Con leggerezza pensosa' (met nadenkende licht[voetig]heid). Deze woorden zijn waarschijnlijk ontleend aan de Italiaanse schrijver Italo Calvino. De Amerikaanse componist Elliot Carter (1909), de man die op 90-jarige leeftijd zijn eerste opera schreef, componeerde in 1990 een stuk voor klarinet, viool en cello met de titel 'Con leggerezza pensosa', opgedragen aan Italo Calvino. Hugo Claus ontmoette Calvino in 1959 waar zij samen meededen aan het Young Artists Project; hij heeft de schrijver dus van nabij meegemaakt.

Nadenkende licht[voetig]heid is een goed motto voor een schrijver die niet van dogma's houdt en de verwondering nastreeft en vereert. Zijn gedichten variëren binnen deze bundel sterk van kwaliteit, van goed geschreven verhalende gedichten tot matige rijmwerk op het niveau 'het is in het Bargoens/ dat ik loens'. Claus voelt in deze variatie ongetwijfeld verwantschap met de opvattingen van Calvino (1923 - 1985), voor wie lichtheid, snelheid, precisie, duidelijkheid en veelvormigheid de kenmerken van goede fictie waren.

In In geval van nood zijn opgenomen Made in Belgium, dat al eerder verscheen als zelfstandige uitgave onder die titel met foto's van Harry Gruyaert, Zeezucht dat verscheen onder die titel met schilderingen van Jan Vanriet en dat in 2003 in een oplage van 76.000 exemplaren werd verspreid in België en Groeten, de bundel die verscheen ter gelegenheid van Gedichtendag 2002.
Naar andere dichters verwijst Claus in het gedicht 'De as', over de verstrooiing van de as van Eddy van Vliet in Watou door Gwij Mandelinck op 12 oktober 2002. Opmerkelijk zijn de regels.

Trouw gebood
dat hij zou blijven schudden
Tot er geen as meer was
(p. 89)

Mandelinck vertelde me in een interview voor Meander begin vorig jaar dat hij verbaasd was dat er zoveel as was om te verstrooien. Dat maakt Claus in deze paar regels duidelijk, maar dan met de klank van grote vriendschap daar doorheen gemengd.

In 'de geuren van mijn herbarium' weet Claus een bijzondere sfeer op te roepen. Naast de inhoud, is er de terugblik naar het verleden. Herbarium (1949) is een van de eerste dichtbundels van Claus en deze werd door het bijzondere karakter ervan in 2002 opnieuw uitgebracht.

De zee is mijn getuige
mijn kop splijt ik aan duigen

dat er hier duiven overblijven
gevoederd door hoestsiroop
(p. 23)

Is dit de siroop die schorre kelen verzacht en vooral verdooft? Voor de man die aan zijn stem en kuchen te horen vaak een streling van de stembanden nodig had?

De 200 Apaches (zonder Winnetoe)
duiken achteloos rochelend in de verre puinen
En weer is de lamlendige liefde
in de weer
(p. 23)

Hier worden jeugdherinneringen, liefde en seks bij elkaar gevlochten in rochelen en puin. Herbarium werd destijds door Claus geschreven voor zijn eerste vrouw, hij had de bundel geïllustreerd. Beter dan Claus kan niemand dit omschrijven. In het achterlaten van de kinderlijke wereld met avonturenboeken voor 'het lamlendige van de liefde' is een duidelijke verwijzing te vinden naar de bundel de lenige liefde van Herman de Coninck, de dichter van de verwondering bij uitstek. Die verwondering vinden we bij Claus terug in de laatste regel van het gedicht.

'Nooit eerder,' zei zij hees, 'Nooit.'

Of was ik het die dat zei?
(p. 23)

Bij de laatste regel wordt opeens het perspectief omgedraaid, waar in de voorlaatste regel de man degene was die iets unieks tot stand bracht is het nu de vrouw. Vrouwen en liefde, het uiterlijk en het gevoel blijven onverbrekelijke duo's, die steeds terugkeren in de bundel. Zoals in het gedicht 'Bewegen I' .

Alsof door de wenteling van je lenden
een heldere nachtmerrie ontstaat
(p. 26)

En dan later:

De liefdes, praat er niet over
ik registreer alleen die dagelijkse
nonchalante dood van mij
(p. 26)

De kleine dood, waarmee het onstuimige orgasme ook wel wordt vergeleken is bij Claus niet uitbundig of droef stemmend, maar een nonchalant tussendoortje van dagelijks ritueel.
In 'Bewegen V' grijpt de dichter terug naar eerdere verkondigingen.

Vervoering, verschuiving
op de bestofte gladde vloer
Wij vergeten dat het waar is
dat wij elkaars gemis zijn
elkaars voer
(p. 30)

In 'En wiegend in mijn moeders water' worden oorzaak en gevolg omgedraaid, daarna is er een verwijzing naar de existentiefilosofie van Sartre, naar de anderen die door hun kijken de hel kunnen vormen. Vervolgens schakelt de dichter over naar het alledaagse geweld, met platvloers eindrijm, refereert aan de buren die het hoesten verkeerd interpreteren.

Maar ik hoest
me een bronchitis
en tot in de wolkenvelden
staan zij verdekt
opgesteld, de anderen, die hel.

Zij bonkte tegen de muur.
'Een schedelbreuk?'
'Nee, scheef geneukt.'
(p. 64)

Met romantiek en dichterlijkheid heeft de schrijver niet veel op, blijkt in een ander gedicht getiteld 'Aks'.

Drieënnegentig procent van de Amerikaanse
bevolking gelooft dat er engelen bestaan
             (klapwiekend
             zomerdinsdagavonds)
Ik voel me niet zo dichterlijk
             (de dingen
             op zijn onnozelst)
want ik wil alles met jou vergelijken
(p. 144)

In die paar regels gebeurt veel, er wordt statistiek aangehaald, het Amerikaanse volk wordt te kijk gezet, want de engelen verschijnen per klapwiek en op een doordeweekse avond. Daarnaast plaatst Claus zichzelf als iemand die niet zo 'dichterlijk' is, niet romantisch in engelenromantiek gelovend. Maar ondertussen zegt hij 'ik wil alles met jou vergelijken', hetgeen romantisch is en onnozel maar ook heel aards menselijk.

In Zee van tijd (1) komen elementen samen die in eerdere gedichten voorkwamen of wellicht is het andersom, afhankelijk van het moment waarop het gedicht geschreven werd.

De zee is mijn getuige
Mijn kop mag aan duigen
als er nog bijen overblijven

gevoerd door hoestsiroop
en uit zijn winterslaap
rijst een zoveelste Apache

(zonder Winnetoe)
en wiekt aarzelend
over de verse puinen

Mama, mag Magda buiten spelen
(p. 150)

Woordgroepen, zinnen, aanhalingen komen bij Claus regelmatig in dezelfde vormen voor. Hij hoeft niet steeds uniek te zijn en zichzelf te overtroeven. Blijkbaar zijn de zinnen zichzelf genoeg.Verderop in de bundel in het gedicht 'Verademing' is er weer herhaling, nu van het 'elkaars gemis' en 'elkaars voer' zijn. Het zichtveld van de lezer wordt vergroot, doordat we nu zien waar de verschuiving aan te danken is en ook waarmee de vloer bezaaid is.

Verademing
vervoering, verschuiving (meubelen,
verhuizing, diefstal en vernietiging)
En vooral de bestofte vloer met peuken
toen wij vergaten dat
het waar is dat wij elkaars
gemis zijn, elkaars voer.
(p. 169)


Het gedicht 'Panoramisch' verwijst naar eerder al eens aangehaalde personen Nonkel Miele en Magda. Het woord Nonkel doet denken aan Cyriel Buysse (o.a. het Bolleken) en aan monkelen. Nonkel Miele kon zingen, iets van Hugo Wolf, lazen we al in een ander gedicht. Ook Pierke komt voor, door die Vlaamse namen krijgen de gedichten een hoog Permeke-gehalte.

Magda lag hyperbolisch klaar
Zij piepte als een trampoline
Had Nonkel Miele toen al
zijn sokken uitgetrokken?
(p. 178)

In hetzelfde gedicht 'Panoramisch' staat een verwijzing naar de zelfdoding van Herman Brood op een wijze die aan circus- en kermisattracties doet denken, waardoor een vervreemdend effect ontstaat. De assonantie geeft bovendien een associatie met de kunstenaar Panamarenko, die bekend staat om zijn fantastische vliegmodellen, die overigens net zo min als Brood konden vliegen.

Een kwieke panoramische
zwenk langs het dak van het Hilton Hotel
Komt zien! Komt horen en zien!
De mens als pannenkoek!!
(p. 179)

In 'Een bruiloftslied' komen wederom verwijzingen voor naar eerdere gedichten. Daardoor wekt het de indruk of de gedichten in de bundel om en door elkaar buitelen. Dat geeft een interne samenhang, maar anderzijds ook een idee van zappen. Alsof de lezer door een interactieve bundel wandelt. Het lijkt een knipoog naar Calvino.

93 procent van de Amerikanen gelooft
dat er engelen bestaan.
             (De hele dag tevee. Ik deed er aan mee.)
Jan Hoet zei: Iedereen is kunstenaar, ook
de blonde logopediste in haar afgrondelijke sleep
in de 1900-Wintertuin.
             (Kan je alles met alles vergelijken?)
(p. 190)

Even verder in dit gedicht weer een bekende zin:

             O, ceremoniële vorst
wuif je haarlok weg, wrijf in je oogkassen,
             vecht tegen de geeuw van je leven.
             En slaap in haar sleep.
                   ( Ik voel me niet dichterlijk vanavond.)
(p. 190)

In 'Ophelia's song' is een Shakespeareaanse vrouw aan het woord, of is het hier de Hamlet, die gestoord raakt.

Hoe kan ik ooit van zinnen zijn?
Mijn zinnen werden vastgebonden.
De hemel heeft een zwijn gezonden,
dat heeft mijn brein geschonden.
Wat voor een zot zwijn mag dit zijn?
Rara, dat zwijn draagt hermelijn.
(p. 191)

De zinnen ontglippen (en hoe!), ook al is zij (of hij) volgens eigen zeggen niet van de zinnen en al voelt de dichter zich geboeid door de omgeving, de anderen, die hem het zwijgen willen opleggen (zwijgen en zwijnen en paarlen daarvoor). Zwijnen en zinnen worden met elkaar verbonden met een dierlijk bontje van hermelijn. De hermelijn als koninklijke dracht vergelijken met het aardse boerenzwijn dat in de modder wentelt als gezonden door de hemel, het is Claus ten voeten uit. De tegenstellingen vinden elkaar in de waanzin. In 1970 kwam er een bundel van Claus uit 'Heer Everzwijn' over de Vlaamse schilder Hugo van der Goes. Ja, zot is het hoe alles in elkaar grijpt in het universum van de dichter. Claus is als een vorst in zijn eigen paleistuin bezig. Af en toe een kruidje roeren, een rozenstruik planten, een aantal bomen snoeien. Maar vooral genoegen scheppen in het planten en zaaien en af en toe eens een zaadje ergens tussen steken waar het niet hoort. Of een kruising proberen te bewerkstelligen tussen soorten die elkaar nog niet kenden. Op een manier die enerzijds degelijk en traditioneel aandoet en anderzijds de draak steekt met het hedendaagse interactieve zapp-lezen.

Claus speelt de vorst die zijn minstrelen voor hem laat zingen en die daarnaast zelf alle edele kunsten beoefent. Hij regisseert, hij schrijft, hij dicht, hij houdt zich bezig met de beeldende kunst, hij leest en draagt voor. Af en toe roept hij eens een aantal narren-recensenten bij zich om hem te vermaken en blijkt hun oordeel niet terecht of onvakkundig dan stuurt hij de heren en dames terug naar hun kamer om nog eens wat te overdenken. Pas maanden later roept hij ze terug. Dan mogen ze een nieuw kunstje vertonen en commentaar leveren op zijn met met drek en odeur besprenkelde vondsten. En deze vorst mag dat van zijn volk, het werkt zelfs in zijn voordeel.

Gekus in nekhaar
Over zijn schouder
knipoogt zij naar
alle anderen

(p. 52)

Zoals zijn dame speelt met de anderen, speelt dichter-vorst Claus ook met de dame en met het wellustig toeziend volk daarachter. Want reken maar dat de knipogen van beide kanten komen!

Hugo Claus – In geval van nood
Uitg. De Bezige Bij, Amsterdam 2004
176 blz. (gebonden); € 26,50
ISBN 90 234 4813 8

Mark Schaevers – Groepsportret Hugo Claus. Een leven in citaten
Uitg. De Bezige Bij, Amsterdam 2004
452 blz.; € 17,50
ISBN 90 234 1438 1

Hugo Claus – Gedichten
Uitg. De Bezige Bij, Amsterdam 2004
1376 blz. (cassette); € 95,-
ISBN 90 234 1287 7

Hugo Claus – De romans
Uitg. De Bezige Bij, Amsterdam 2004
2856 blz. (cassette); € 95,-
ISBN 90 234 1341 5

Annette van den Bosch

[gepubliceerd: 24 oktober 2004]

















The Photography Freedom The Fifty Key Dutch Artworks Since 1968 Museum De Fundatie Zwolle

$
0
0

Freedom – The Fifty Key Dutch Artworks Since 1968 is an ambitious and somewhat unconventional project will feature the fifty ‘key artworks’, the leading works produced in the Netherlands over the past fifty years. Freedom will be deliberately subjective, intended both as an invitation to debate and as a declaration of love for Dutch art. As such, Freedom will be unmissable for anyone who wants to see all the top art produced in the Netherlands over the past fifty years brought together in one show.

Freedom is being curated by art critic and author Hans den Hartog Jager (b. 1968). He has created a number of other exhibitions for Museum de Fundatie: More Light (2010) about the sublime in contemporary art, More Power (2014) about the possibility or impossibility of artists influencing processes in society and Behold the Man (2016), a portrait gallery that presented an overview both of social change and of developments in art over the past hundred years.

In these times of fragmentation, when the meaning of many things that for decades were taken for granted in the Netherlands is being called into question, we want to show the essential power of art: to open up new vistas, to challenge entrenched values, ethical standards and forms, and to reflect and anticipate the spirit of the age. That is why we have opted for ‘freedom’ as the underlying theme. This word has acquired a curious, almost populist political overtone in the Netherlands in recent years. Fifty years ago ‘freedom’ denoted the revolutionary developments that were breaking out of existing patterns, but now it has come to symbolise clinging to ‘authentic Dutch values’. At the same time, it is easy to maintain that a quest for freedom, independence and uniqueness has remained a core value of contemporary art throughout this period.

With the deliberate, almost classic choice of fifty ‘crucial’ works, we hope to highlight the main elements that constantly recur in the current debate. Art should unashamedly show what it can contribute to ideas, what a unique role it can play in society, whether it be a matter of the importance of a tradition (artistic or otherwise), the way in which art represents national identity, or the degree to which it reflects changing relationships in society. However, just as important is the fact that the exhibition will set out to show visitors how much fantastic art has been produced in the Netherlands over the past fifty years, from Jan Dibbets’ Perspective Correction (1968) to Ria van Eyks My Woven Diary (1976-77), from René Daniels’ Aux Déon (1985) to Natasja Kensmil’s Self-portrait with Cross (1999) and from Guido van der Werve’s Number Eight: Everything Is Going To Be Alright (2009) to Melanie Bonajo’s Night Soil #1 (2016). For decades, art in the Netherlands has been strong, vibrant and free – and it is time to put it firmly in the spotlight.

By bringing so many ‘key artworks’ of the past few decades together, we hope to re-energise the debate on the role of art in society. Ultimately, however, we hope above all that Freedom will be a celebration of the power of art, with an exhibition and a book designed to bring pleasure, inform and provoke thought, so important in the world today.

A book of the same name will be published by Athenaeum-Polak & Van Gennep to accompany the exhibition.

Source: Museum de Fundatie



Rineke Dijkstra New Mothers (1994)






Roy Villevoye Kó (Showing Primary Colors in Kombai) (1995)


‘Kó (Showing Primary Colors in Kombai), 1995 by #RoyVillevoye is one of the #keydutchartworks of #Freedom at #MuseumdeFundatie #Fundatie #Zwolle . . Roy Villevoye’s series Kó (Showing Primary Colors in Kombai) consists of three photographs which jointly comprise a panoramic view of a #jungle . In each of the photographs two #Kombai tribesmen, surrounded by the jungle of Papua New Guinea, are holding up a large sheet of paper representing a primary color. These are not the classic #primarycolors (red, yellow and blue) but magenta, cyan and yellow – the colors with which the prints are made, and which do not occur in nature. This lends an odd sort of tension to the whole: everything in these photographs – the trees, the lush growth, the men – exudes nature, causing the sheets of color to have the appearance of aliens who have just arrived from a different, harsh, artificial world. But wait a minute... That world, that nature is in fact conveyed to us as a printed photograph consisting of... magenta, cyan and yellow. The Papuans are therefore holding, as it were, the building blocks with which they themselves have been constructed. Does Villevoye wish to imply that, despite the initial impression that these are two entirely different worlds, they actually cannot do without each other? . .



Jan Dibbets Perspective Correction (1968)


This work was made in a park in Amsterdam. It is concerned with illusion and reality, the difference between what the camera sees and what the eye sees. As its title suggests, Dibbets wanted to 'correct' the recessive perspective of a large area of ground. He decided to use light coloured rope that would clearly mark off a cross shaped area of grass. He used much thicker rope for the two top, more distant, right-angles, so that they would appear to be in the same plane as those at the bottom of the photograph. The nearest right angles are approximately eight inches long, whereas those farthest away are each over thirty feet long. Grass was chosen because it did not have obvious perspectival references.



Daan van Golden Youth is an Art (1997)

See also  

Youth is an art ( & Dying too ) Pop-art Artist Daan van Golden (1936-2017) Photography











Hans Eijkelboom With My Family (1973)

‘With My Family’ (1973) by #HansEijkelboom, one of the #keydutchartworks of #Freedom at #Fundatie #Zwolle . . Hans Eijkelboom’s photographic series #WithMyFamily is a four-part #portrait of the artist with his wife and two children. The form is a typical family #snapshot, the kind seen so often that boredom sets in from the very moment one’s eyes land on it. See, there we have the young 1970s father with mid-length hair and a mustache; his wife has bangs and a placid look in her eyes; the kids look a bit too eager to shirk the seriousness of the photo opportunity; and the interior abounds with a feel-good factor – it all makes perfect sense. Except for one thing. In each of the portraits of With My Family, Eijkelboom appears with a different woman and different children. But at the same time all four portraits seem to be entirely authentic. . .



Viviane Sassen Lexicon (2005-2011)


Lexicon, 2014


Viviane's first photo book in Japan, "LEXICON" includes the series by the same title which was chosen by Massimiliano Gioni to be part of The Encyclopedic Palace at the 55th Venice Biennale (2013). The thirty-one images, encompassing iconic and more recent ones, wove together the themes recurring in her work: death, mourning, the fear of being alone and the longing for an emotional connection. The profound sensitivity behind the vivid images is enhanced by a delicate book design and the use of special Japanese paper.








Hans van Houwelingen Lely’s Column (2002-2004)

Zuil van Lely

De twee andere kunstwerken waarmee Den Hartog Jager in deze expositie een lijntje naar buiten legt, brengen ons naar Flevoland. Via een webcam kijken we uit op het stadhuis van Lelystad waar de 36 meter hoge Zuil van Lely (2002-04) staat, een ontwerp van Hans van Houwelingen. ,,Deze kunstenaar gaf hiermee het gezichtsloze Lelystad een ambitieus gezichtsbepalend kunstwerk. Zo kreeg de stad toch een centrum en identiteit.” Het vierde uitstapje is de Engelenzender van Moniek Toebosch. De in 2012 overleden kunstenares liet een muziekstuk maken dat tussen 1994 en 2000 alleen te horen was op de Houtribdijk in het IJsselmeer. Er stonden zelfs ANWB-borden met de aankondiging: Engelen/Angels FM98.0. De Engelenzender zond 24 uur per dag uit via een computer in de PTT-toren van Lelystad. In samenwerking met de erven Toebosch heeft Museum de Fundatie nu de app Engelenzender gemaakt zodat de compositie weer op dit 26 kilometer lange traject is te beluisteren.








Views & Reviews BEELDVERHAAL SINDS 1854 Photobook Belge Photography

$
0
0

BEELDVERHAAL
SINDS 1854

Antwerpen onder V1 & V2. Louis Van Cauwenbergh (1902-1961)


Ons fotoboek
Niet lang nadat ons land onafhankelijk is geworden, duiken hier ook de eerste fotoboeken op. ‘Photobook Belge’ belicht dat ondergewaardeerde stuk kunstgeschiedenis. Een samenwerking tussen het Fotomuseum en de Academie van Antwerpen.

‘Een boek is waarschijnlijk de beste manier om foto’s te tonen, nog meer bijzonder dan een tentoonstelling. [...] Een boek kun je vasthouden, altijd weer uit de boekenkast nemen, bekijken, erdoorheen bladeren, wegleggen en later weer oppikken. [...] Een tentoonstelling mist een bladspiegel, vormgeving, een vouw, de opwinding van wat er tevoorschijn komt als je de bladzijde omdraait, het spel dat je kunt spelen met wat er links, in het midden en rechts staat op een bedrukte spread. [...] Als fotograaf kun je de kijker meenemen van de eerste tot de laatste pagina, hem een visuele volgorde opleggen en bij de hand houden met typografie en lay-out.’

Uit ‘Vuistregels voor fotoboeken’ van Pim Milo (Publish or be damned). De expo loopt tot 6/10 in FOMU (Antwerpen), het boek is uit bij Hannibal.


Bruxelles la Nuit, 19 photos inédites. Georges Champroux (1899-1983)


S.A. ENGEMA, Entreprises générales & matériaux. Willy Kessels (1898-1974)


Dix ans aux pays du soleil. Baron Pierre de Crawhez (1874-1925)


Femmes. Collection d’études photographiques du corps humain. Sasha Stone (1895-1940)


Quelques ostéotomies pratiquées à l’Hôpital des Anglais (Luik). 


Études sur les caractères craniologiques d’une série d’assassins exécutés en Belgique. RR


Voor een humaner wereld: boodschap aan de jeugd. Joseph Cayet (1907-1987), Georges Tairrez (1900-1975), William Xhignesse e.a.


Voor een humaner wereld: boodschap aan de jeugd. Joseph Cayet (1907-1987), Georges Tairrez (1900-1975), William Xhignesse e.a.

Atlas photographique de la lune. Adolphe Neyt (1830-1892)





Views & Reviews Children became Heroes with Photographer Esther Kroon Futures Past & Present Photography

$
0
0

The exhibition Futures Past & Presentshows the work of four female photographers: Céline van Balen, Julie Greve, Esther Kroon and Helga Paris. The four have separate individual histories, but they also have something in common: they all show great talent, and the ascent – or demise – of their careers has been determined by unusual factors: personal circumstances, fate, or the time and place of their birth. The four are also linked by their exceptional ability to engage directly with their subjects, a skill revealed by their portrait work in particular. Their models are portrayed in all their strength and dignity, with subtle distinctions between personalities. That they did this so well may have something to do with the fact that they are women. As Van Balen once remarked: ‘Yes, I think our engagement has something to do with it. Men don’t usually get as close to their subjects as we do – and if they did it would have been much more of an effort.’

Van Balen, Greve, Kroon and Paris
Van Balen and Kroon were part of a generation of Dutch photographers who gained international artistic reputations in the early 1990s; both their careers, however, came to a premature end. Helga Paris was born in 1938 in Gollnow, Pommeren, now Goleniów in Poland. As a result of the Cold War her remarkable oeuvre was long practically unknown west of the Iron Curtain; only now, in her old age, is Paris’ work being given the attention it deserves outside Germany. Futures Past & Present includes the graduation work of the promising young Danish photographer Julie Greve, whose distinctive work shows a quality and a talent for portraiture that is a match for Van Balen, Kroon and Paris.

In the heyday of Dutch photography
Although the oeuvre of Céline van Balen (1965) is not an large one, its exceptional quality made history. Her rise as a photographer coincided with the heyday of analogue photography in the Dutch art world, shortly before the introduction of digital photography. In the late 1990s, inspired by August Sander, Van Balen made a deep impression with large-format, warm, non-judgemental  portraits. She photographed vagrants, junkies and alcoholics – the ‘ragged fringes’ of society – because, as she told the Volkskrant in 2001, she had ‘always been fascinated by people who had withdrawn from society, or who had been spat out by it.’ Van Balen first came into contact with photography in 1991, while on a course for the unemployed, and was immediately enraptured by it. Between 1991 and 1994 she followed a course in photography and printing at Cultureel Centrum De Moor in Amsterdam, where she was taught by such leading Dutch photographers as Koos Breukel and Rineke Dijkstra. Between 1995 and 1997 Van Balen attended the evening study programme at the Rietveld Academy – a school that played an important role in the heyday of Dutch photography, particularly while Willem van Zoetendaal was its head of photography.

The promising young photographer Esther Kroon (1966–1992) was another who took her first serious steps in photography while on a course taught by Rineke Dijkstra at Cultureel Centrum De Moor. The two became friends, and from time to time Kroon worked as Dijkstra’s assistant. In 1988 Kroon spent three months in Barcelona, where she photographed Roma children with her Rolleiflex. The resulting series made a strong impression; not long afterwards the Amsterdam City Archives and the Amsterdam Fund for the Arts approved her project proposal as one of their annual documentary photo assignments – the youngest photographer ever to have been awarded this stipend. In the summer of 1989 she took her newly-bought Hasselblad all over Amsterdam for this project. Futures Past & Present is showing the resulting series in its entirety.

Unknown west of the Iron Curtain
On one hand Helga Paris’ (1938) photographs are about life in the German Democratic Republic (DDR), where the Second World War and the country’s communist regime brought restrictions, loss, destruction, and economic decline. On the other they show the gaze of a photographer who faced the world with resilience, curiosity and compassion. The accent in Huis Marseille’s exhibition of her work is on East Germany before and after the Wende (1989–1990). After the Berlin Wall came down in 1989 Paris took fewer photographs for a while, feeling that the new social circumstances obliged her to rethink her position as a photographer in the world. For the series Hellersdorf (1998) she employed a direct style to portray children growing up in the new, united Germany – while living in a housing project in Berlin-Hellersdorf, the last example of the hated Plattenbau that the DDR had built shortly before its own demise. Paris subtly but revealingly captures the hidden tensions of the time in the teenagers’ postures, gestures, and facial expressions. The empathy of her gaze makes it easy for us to imagine ourselves in the people and places she photographs, even when the surroundings are unfamiliar.

Fate and circumstance
The career of the promising young photographer Esther Kroon, which had been launched by her 1989 Amsterdam project Kinderen in de grote stad, was brought to an abrupt end in 1992 when she was shot dead during a daylight robbery in Guatemala; she was just 25. In the first few years of the 21st century Céline van Balen decided to abandon photography; while it had first helped her to overcome her depressive tendencies and fear of the outside world, it later pressured her to be someone she could not be. She had had enormous success with photographs of Muslim girls, work that had been bought directly from her graduation exhibition in 1997, and had then accepted commissions from NRC Handelsblad and the Rijksmuseum for Document Nederland to photograph seven-year-old children. However, an assignment from the Swiss Fotomuseum Winterthur to photograph ‘multicultural Berlin’ in 2000 did not turn out as the museum had expected. Van Balen was feeling under enormous pressure to reproduce the work for which she was known, but the more prominent she became, the more she wanted to withdraw. A few years after the Berlin portraits she decided to bring her photographic career to an end.

Future talent
The meteoric rise of the fledgling career of the young Danish photographer Julie Greve (1991) has some similarities to that of Van Balen. Greve graduated in the summer of 2018 from Central Saint Martins in London with two impressive series of portraits of young women. Greve’s photographic talent had already been noticed during her studies, when she had first experimented with solo portraits and group compositions. In the spring of 2018 she won the Your Picture / Our Future competition, a prize awarded by the fashion label J.W. Anderson, from a field of 2000 applicants. Her graduation work was then exhibited by a gallery in Nottingham, and is now on show in Huis Marseille. Greve is one of a generation of young photographers who are returning to analogue photography. For this exhibition she worked together with master printer Peter Svenson, who also worked with Van Balen. The internet may have entirely transformed the position of photography in recent years, and Greve’s popularity has also been magnified through the internet, but her work feels timeless and has a classic quality. Her models are all Danish girls with little or no experience of modelling. ‘Although the portraits are very personal images of these girls, I feel the viewer can look at them in different ways,’ says Greve. The viewer is free to imagine being in their place: youngsters whose adult lives are just beginning. The same could be said for Julie Greve herself, whose career may so far have mirrored that of her precursors, but whose future is open-ended.








Bij fotograaf Esther Kroon werden kinderen helden
Fotografie Huis Marseille in Amsterdam toont indrukwekkende kinderportretten van Esther Kroon.

Rianne van Dijck
7 maart 2019 om 15:10

Recreatiegebied Spaarnwoude, Amsterdam, 1989.
Foto’s Esther Kroon. Courtesy Nederlands Fotomuseum, Rotterdam 

‘Natuurlijk zijn we heel blij dat haar werk in de belangstelling blijft staan. Maar het is ook een pijnlijk moment. Esther is maar 25 jaar geworden en ze is al meer dan 25 jaar dood. Zo’n expositie herinnert ons er weer aan wat er destijds gebeurd is. Aan het feit dat haar talent nooit tot volle wasdom is kunnen komen, aan wat had kúnnen zijn.”

Céline Kroon, de zus van de in 1992 vermoorde fotograaf Esther Kroon, vertelt aan de telefoon over de tentoonstelling die vanaf dit weekend is te zien in Huis Marseille . Daar zijn, naast het werk van drie andere vrouwelijke fotografen, de indrukwekkende kinderportretten te zien die Esther Kroon in Amsterdam maakte. Zij werd na een bezoek aan een door haar bewonderde fotograaf uit Guatemala doodgeschoten bij een roofoverval op straat net buiten de stad Antigua. Pas drie weken na deze gruwelijke gebeurtenis kwam de familie erachter wat er met hun jongste dochter en zusje gebeurd was – het was de tijd voor de mobiele telefoon en sociale media en het kwam wel vaker voor dat jongeren enige tijd over de wereld reisden zonder continu hun familie en vrienden op de hoogte te houden .

Cruquiusweg, Amsterdam, 1989.

Venserpolder, Amsterdam, 1989. 

Recreatiegebied Spaarnwoude, Amsterdam, 1989.
Foto’s Esther Kroon. Courtesy Nederlands Fotomuseum, Rotterdam

Esther Kroon (1966-1992) ontdekte de fotografie tijdens een cursus die ze volgde bij Rineke Dijkstra, nu wereldberoemd, toen nog als docent verbonden aan het Amsterdamse fotografiecentrum De Moor, en was enige tijd haar assistent. In 1989 brak ze, nog voor haar studie aan de Rietveld Academie, door met een opdracht van het Amsterdamse Stadsarchief.

Wat opvalt aan de kinderportretten van Kroon is het lage standpunt (bij haar werden kinderen helden) en haar voorkeur voor het rauwe en ongepolijste. Zigeunerkinderen, straatschoffies, een loensende peuter: ze fotografeerde hen in zwart-wit in een tijd dat juist iedereen naar kleur overschakelde en benadrukte daarmee het ongetemde, baldadige van deze kinderen . Ze fotografeerde hen dicht op de huid, hoe betrokken ze bij haar onderwerpen was lijkt zich te weerspiegelen in de intense blikken van de kinderen, die dan serieus, dan weer uitdagend of geamuseerd de camera inkijken.

Grunder, Amsterdam, 1989

Recreatiegebied Spaarnwoude, Amsterdam, 1989.
Foto’s Esther Kroon. Courtesy Nederlands Fotomuseum, Rotterdam

„Esther Kroon had die enorme potentie en dan grijpt ineens het lot in”, zegt Nanda van den Berg, directeur van Huis Marseille en curator van de tentoonstelling. „En daar gaat deze expositie ook over: we laten vier fotografen zien met een groot talent, van wie de opkomst of ondergang van hun carrière wordt bepaald door bijzondere factoren. Een carrière in de kunsten wordt behalve door talent ook bepaald door omstandigheden, en het juiste karakter. Waarom wordt de één wel beroemd en de ander niet? Esther had talent, dat is wel duidelijk. Ze was destijds met haar 23 jaar de jongste fotograaf ooit die een opdracht had gekregen van het Stadsarchief. En ze had lef. Ze was avontuurlijk en nieuwsgierig. Ik denk dat ze daar heel ver mee gekomen zou zijn. Tragisch genoeg waren het juist ook deze eigenschappen die haar naar Latijns-Amerika hebben geleid, naar haar dood.”

Céline Kroon is ondanks de pijnlijke herinnering vooral blij met de aandacht voor het werk van haar zus. „Esther geloofde in zichzelf, ze was overtuigd van wat ze kon en wist wat ze wilde. Zo jong dat al zo helder voor ogen hebben, dat is bijzonder.”

Futures Past & Present: Helga Paris, Céline van Balen, Esther Kroon & Julie Greve. T/m 2 juni in fotografiemuseum Huis Marseille, Amsterdam.

Views & Reviews Chronicle of the Belgian photo album Photobook Belge Tamara Berghmans Photography

$
0
0

INTERVIEW BELGISCHE FOTOGRAFIE

‘Belgische fotografen richten hun camera’s vaak op wat niet klopt. En dat doen ze met een mengeling van humor en tristesse’

Belgische fotografie zou de bijzondere eigenschap hebben niets eigens te hebben. Zou de expositie Photobook Belge wél laten zien wat haar nu echt Belgisch maakt?

Karolien Knols 7 maart 2019, 17:50


Ik denk ook van Peter Dekens Beeld FOMU

Als Tamara Berghmans een fotoboek vasthoudt, moet ze er altijd even aan ruiken. De conservator van het Fotomuseum Antwerpen lacht er verontschuldigend bij, maar zo vreemd is het helemaal niet; wie, zoals zij, gek is van fotoboeken, kijkt niet alleen naar het beeld, die vindt alles belangrijk: het papier, de vormgeving, de sequentie van de foto’s, de tekst – en ja, ook de geur. ‘Want al die dingen samen bepalen hoe je een boek beleeft.’

Op tafel ligt het lijvige boek waaraan ze de afgelopen twee jaar heeft gewerkt, Photobook Belge. De gelijknamige tentoonstelling is net geopend. Boek en expositie bieden het allereerste overzicht van de Belgische fotografie van 1854 tot nu. Duizenden boeken zijn gewikt en gewogen – de bibliotheek van het museum telt alleen al 32 duizend publicaties. 250 fotoboeken zijn er uiteindelijk in de selectie opgenomen. Van het eerste met foto’s geïllustreerde medische handboek over tumoren uit 1884 tot het ‘Blut und Bodenboek’ Schoon Scheldeland van Willy Kessels uit 1944. Van Vrijheren van het Woud (1958), over de ‘nobele wilde’ in de toenmalige Belgische kolonie Congo, tot Belgicum van Stephan Vanfleteren en van de conceptuele kunstboeken van Marcel Broodthaers tot het in eigen beheer uitgegeven, extreem persoonlijke Can’t Pay You to Disappear van Thomas Vandenberghe – poëtischer kan het einde van een relatie niet worden verbeeld.

Maar wat maakt Belgische fotografie nou Belgisch, is de vraag terwijl we door de tentoonstelling lopen. Zou Berghmans op een fotoboekenbeurs de boeken van haar landgenoten er zo uitpikken?

‘Ik denk het niet.’

Is ze het dan eens met wat schrijver, fotograaf en kunstcriticus Jacques Meuris (1923-1993) ooit zei: dat Belgische fotografie de bijzondere eigenschap heeft niets eigens te hebben?

Berghmans denkt even na. Begint eerst over surrealisme – ingebakken in de Belgische identiteit. Zegt dan: ‘We zeggen hier in België: daar is een hoek af. Misschien is dat wat Belgische fotografen typeert. Ze richten hun camera’s vaak op wat niet klopt. En dat doen ze met een mengeling van humor en tristesse.’

Onmogelijk, om een representatieve keuze te maken uit die veelheid van boeken. Staan we voor de vitrine met fotoboeken over Congo, wijken we uit naar de sectie met boeken waarvoor naar het buitenland is gereisd, wil Berghmans toch ook even dat boekje op luciferformaat laten zien van het Vlaamsch Nationaal Verbond, om vervolgens stil te staan bij het boek De lucht gezien vanuit België. Kamagurka had de titel bedacht kunnen hebben.

Om toch een beeld te geven: met grote stappen langs enkele lemma’s uit het boek.

Congo
‘Laat ik meteen erbij zeggen: dit zijn propagandistische boeken, bedoeld voor wat ze weleens noemen de leunstoelkolonialisten: niet zelf naar het land afgereisd, wel nieuwsgierig naar wat er daar gebeurde. Sommige boeken zijn echt prachtig vormgegeven, maar ga je erin lezen, dan schrik je van de toon – dat kan echt niet meer: praten over die ‘vrolijke en gedienstige bevolking’.

In een van de vitrines ligt Familie Album, uit 1958. Het is een publicatie van InforCongo, een dienst van het ministerie van Kolonialisme. Terwijl de internationale weerstand tegen het kolonialisme steeds groter wordt en de roep om onafhankelijkheid in de Belgische kolonie Congo luider klinkt, stuurt het ministerie fotografen eropuit om foto’s te maken die moeten laten zien hoe goed het gaat met de Congolese bevolking, hoeveel vooruitgang er is gebracht, hoeveel rijkdom.


Familie Album Beeld FOMU

Berghmans: ‘Het begint al met de titel, Familie Album. Waarmee wordt gezegd: wij horen bij elkaar. Op de cover staan Congolese en Belgische kinderen om en om, gearmd en lachend: kijk eens hoe goed we het met elkaar kunnen vinden. In honderd zwart-witfoto’s, links steeds uit Congo, rechts uit België, wordt het familiegevoel nog eens onderstreept. Bij de kapper. Op het veld. Het voetbalelftal. Achter de naaimachine. Mensen op het veld. Kinderen op school. De vormgeving laat niets aan twijfel over: Congo is de spiegel van België.’

Belgitude
In 2007 verscheen Belgicum van Stephan Vanfleteren – je zou kunnen zeggen: hét fotoboek over België, in zwart-wit, 13de druk inmiddels. Maar ook hét boek dat het startsein was voor fotografen die nog nooit eerder een boek hadden gemaakt, om zich voortaan (ook) in dit medium uit te drukken. ‘Iedereen in België’, zegt Berghmans, ‘kent dit boek en vereenzelvigt zich ermee. Het is een boek over het België dat verdwijnt, een ode aan de dorpen, de duivenmelkers, de doorgroefde gezichten, de kermis, de stamgasten uit de cafés.’


Stephan Vanfleteren, Belgicum, Lannoo, Tielt, 2007 Beeld Stephan Vanfleteren

Zou ze, van alle boeken waarin de Belgische identiteit onder de loep is genomen, er één moeten kiezen? ‘Mogen het er ook drie zijn?’ Zo pakt ze er, naast Belgicum, ook Made in Belgium bij, uit 2000, van Magnum-fotograaf Harry Gruyaert, de teksten zijn van Hugo Claus.

De weerschijn in het raam
Van de sneltrein waait
Langs dorre gewesten
Langs verkoolde bossen
Langs ons, landschappen van leegte

‘Maar stel’, zegt Berghmans, ‘ik heb buitenlandse gasten. Dan geef ik ze Belgian Solutions van David Helbich mee naar huis.’ Helbich, een Duitser die al jaren in Brussel woont, begon in 2008 foto’s op Facebook te plaatsen van typisch Belgische oplossingen. In 2013 werden de foto’s gebundeld in een boekje vol absurde situaties: graffiti op een strak geschoren conifeer, de gevel van een oud huis abrupt afgebroken voor nieuwbouw, een parkeerplaats met de invalideplaats op de meest onlogische plek. ‘Belgen zijn zelfdoeners. Als er een stoplicht moet worden geplaatst op een plek waar al een verkeersbord staat, zagen we een stuk van het stoplicht af.’


Belgian solutions Beeld FOMU

Contemporary
Zo zei Yannick Boullis het in 2010, bij de eerste editie van ‘zijn’ fotoboekenbeurs Offprint, georganiseerd in de marge van de grote internationale fotobeurs Paris Photo: ‘De interessantste fotografie vind je tegenwoordig in boeken en tijdschriften, zelden nog op een tentoonstelling.’

Wie weleens de boekenbeurzen heeft bezocht, in Parijs of in Luik, of in Amsterdam tijdens festival Unseen, weet wat een walhalla’s het zijn: grote boekenuitgevers naast kleintjes, naast fotografen die boeken in eigen beheer uitgeven, vaak samen met een vormgever die – dat is absoluut een belangrijke trend van de laatste tien jaar – meer en meer bepalend is geworden. Fotoboeken als leporello’s, fotoboeken op krantenpapier, een boek als een doos met losse afdrukken, fotoboeken met tekst, met tekeningen, boekjes in boeken, uitklappers.

‘De vrijheid’, zegt Berghmans, ‘is nog nooit zo groot geweest, en dat kun je zeker op het conto schrijven van de ontwikkeling om in eigen beheer te gaan uitgeven. Fotografen wachten niet meer tot een uitgever hun boek commercieel genoeg vinden om uit te geven, ze hoeven geen concessies te doen, ze maken heel persoonlijke boeken en zoeken daar een eigen afzetmarkt voor, via crowdfunding en Facebookpagina’s, en het steeds verder uitdijende circuit van festivals, wedstrijden, portfolio reviews en dummy awards.’

We staan inmiddels tussen de boeken van de nieuwste generatie fotografen. Lara Gasparotto, Tom Callemin, Geert Goiris, Max Pinckers, het is allemaal zo mooi en poëtisch. En daar, (un)expected van Peter Dekens, over zelfmoorden in de provincie West-Vlaanderen; hij won er terecht prijzen mee, met dank ook aan de Nederlandse vormgever Rob van Hoesel.

Mag ze als laatste één persoonlijke favoriet noemen? Iemand die iedereen zou moeten kennen? ‘Vincent Delbrouck. Autodidact. Fotografeert digitaal, knipt en plakt zijn lay-outs met de hand, bewerkt ze met rode stift, zijn signatuur, hij drukt zijn boeken in oplages van vijfhonderd en wat hij niet verkoopt, ontwikkelt hij weer verder. Ik hou van zijn associatieve beelden, ze zijn gevoelig en persoonlijk.’


Vincent Delbrouck Beeld FOMU

Photobook Belge – Uitgeverij Hannibal/FOMU; 352 pagina’s; € 59.
De tentoonstelling Photobook Belge is tot 6/10 te zien in Fotomuseum Antwerpen.

DE VALKUIL VAN HET FOTOBOEK
Is elke goede fotograaf een goede fotoboekenmaker? ‘Zeker niet’, meent Tamara Berghmans. Ze noemt geen namen, wel een valkuil: ‘Er zijn fotojournalisten die hun werk, dat altijd in kranten of tijdschriften heeft gestaan, willen bundelen tot een mooi, dik koffietafelboek. Maar hoe mooi de foto’s ook zijn afgedrukt, als fotoboek zijn ze vaak niet interessant, omdat er geen concept achter zit.’

VASTPAKKEN
Je moet ze natuurlijk wel kunnen vastpakken, die fotoboeken, en dat kan gelukkig, op de tentoonstelling Photobook Belge in het Fotomuseum Antwerpen. Maar niet allemaal: 190 antiquarische, zeldzame of kwetsbare boeken liggen in vitrines, de helft daarvan wordt op videoschermen, groot en klein, doorgebladerd. Zestig fotoboeken kunnen worden ingezien. Ook op zaal: fotoboeken die de afgelopen vijf jaar zijn gemaakt van studenten van de Belgische academies. Die zijn te zien tot de zomer; daarna wordt een selectie gepresenteerd van de fotoboeken die sinds maart 2018 verschenen – het laatste selectiemoment voor boek en tentoonstelling.

Kroniek van het Belgische fotoboek
01 maart 201900:00
 

'Belgicum' van Stephan Vanfleteren creëerde opportuniteiten in de handel van fotoboeken voor uitgeverijen zoals Lannoo. ©Stephan Vanfleteren

Het fotoboek is hip. De voorbije jaren groeide het ook in België uit tot kunst- en verzamelobject. Het moment voor het Antwerpse Fotomuseum om terug te blikken op de anderhalve eeuw dat het onderbelicht bleef.

T ussen 2004 en 2014 brachten de Britse documentairefotograaf Martin Parr en de curator Gerry Badger drie volumes uit van 'The Photobook: A History'. Ook in Nederland, Spanje en Duitsland verschenen intussen overzichtswerken van nationale fotografie. Maar in België bleef het lang stil. Tamara Berghmans van het Fotomuseum in Antwerpen begon een zestal jaar geleden met research naar fotoboeken, en ze trof een braakliggend landschap aan. Het kostte de curator van 'Photobook Belge' dan ook vele uren in archieven om de geschiedenis van haar onderzoeksobject bij elkaar te puzzelen. Met de hulp van vakexperts, die hun favorietenlijstjes gaven, ontspon zich langzaam een kroniek met enkele rode draden, die houvast bieden in de expo en in het door Hannibal uitgegeven boek.

De eerste indruk van de tentoonstellingsruimte is druk en diffuus. Dat komt omdat Berghmans bewust een heel brede definitie hanteerde van fotoboek. 'Ik wilde de diversiteit tonen. Niet alleen de al gekende auteursboeken. Een fotoboek was voor mij een boek met foto's in.'

Om het alsnog een beetje overzichtelijk te houden weerde Berghmans tentoonstellingscatalogi, unieke exemplaren en magazines. Van de 30.000 werken uit het FOMU-archief vielen er een duizendtal onder de eigen definitie. Samen met de bronnen uit externe archieven en getipte exemplaren vormden die het startpunt voor 'Photobook Belge'.

Uiteindelijk bleven een 250-tal Belgische fotoboeken over. Die zijn te bezichtigen op twee verschillende manieren. De meer recente kijkexemplaren liggen op houten schappen en kan je vrij doorbladeren. De oudere, meer kostbare fotoboeken liggen onder glas, maar via video-opnames kan je er ook in snuisteren. Dat geeft de bezoekers vooral de kans om de expo, die zowel chronologisch als thematisch is opgebouwd, net zo grondig te aanschouwen als ze zelf willen. Maar wie op zoek gaat naar de details, ontwaart de meeste (vergeten) pareltjes en ontdekt ook meer duidelijke lijnen in de selectie.

'Onze selectiecriteria verschilden per genre', legt Berghmans uit. 'Je kan kunstenaarsboeken nu eenmaal niet vergelijken met steden- of propagandaboeken. Zeker in de 19de eeuw, de prehistorie van de fotografie, waren de esthetische intenties eerder beperkt.'

Propaganda
Zo passeer je net zo goed een medisch werk over borsttumoren (met uitklappagina's met foto's voor en na) als naslagwerken die het erfgoed of het patrimonium bejubelen. De manier waarop fotoboeken een koloniale, postkoloniale en hedendaagse blik op Congo tonen, zou zelfs een aparte tentoonstelling kunnen zijn.

Voor het luik over de zogenaamde 'belgitude' is een scheve hoek voorzien. Onder de vlag 'explorers' wordt dan weer de reislust van vooral de jongere generaties onder de loep genomen. De aanwezige tablets blijken handig om bijvoorbeeld de duimbrede propagandabrochure uit 1942 te ontcijferen die Oostfronters meekregen van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Voor 'Bruxelles Photographique' (1854) ging Guillaume Claine in opdracht van de stad Brussel enkele landmarks fotograferen. Het formaat van de beelden van onder andere de Grote Markt mag dan impressionant zijn, commercieel zou zijn topografische fotografie een flop blijken. Het geëxposeerde boek is een van de weinige overblijvende exemplaren.

Maar waarom heeft het zo lang geduurd vooraleer het fotoboek naar waarde werd geschat? 'In de jaren 50 was men, zeker in het buitenland, al wel met fotografie bezig maar dan vooral met het journalistieke aspect of met kunstfotografie. Toen primeerden tentoonstellingen en zagen uitgeverijen het niet zitten om in fotoboeken te investeren', legt Berghmans uit. Uit die periode dateren, zoals je ook op de expo merkt, vooral stedenalbums, politiek getinte werken of fotoboeken met een romantische kijk op hoe het vroeger was.

'De grote omwenteling in eigen land kwam er in de jaren 90 toen figuren als Gilbert Fastenaekens, Dirk Braeckman en Carl De Keyzer zelf fotoboeken begonnen te maken', vervolgt Berghmans. 'In 2007 was de uitgave van 'Belgicum' van Stephan Vanfleteren een kantelmoment, want dan zagen uitgeverijen zoals Lannoo opportuniteiten. Ze realiseerden zich dat ze een groter publiek konden bereiken. In hun zog vonden intussen ook een aantal kleinere onafhankelijke uitgeverijen hun niche.'

De opgesomde fotografen komen uitgebreid aan bod in het hedendaagse en thematische luik van de tentoonstelling, die naast terugblikken ook vooruit wil kijken. Dat gebeurt in een aparte ruimte waar academiestudenten hun fotoboeken, vaak eindwerken, mogen exposeren . Zij moeten straks de voorhoede vormen van een nieuwe generatie fotografen die er niet om mort zijn werk in eigen beheer of via crowdfunding uit te brengen.

'Photobook Belge', van 1 maart tot 6 oktober in het FOMU in Antwerpen. Het boek is uit bij uitgeverij Hannibal.

www.fomu.be

Tom Peeters



De Belg koestert zijn oplossingen ...

$
0
0

De Belg koestert zijn oplossingen
Tijn Sad�e
Interview Interview | Vrijdag 04-10-2013 | Sectie: Overig | Pagina: NH_NL01_010 | Tijn Sad�e

Fotoproject

De Belgische openbare ruimte staat vol met infrastructurele raadsels en bouwkundige bloopers. Fotograaf David Helbich legde ze vast.

Al snel leer je als verse inwoner van Belgi� dat je een bord met 'wegomlegging' moet negeren. Vooral als er op het kruispunt erna twee borden staan: 'wegomlegging' naar links, d�viation naar rechts.

Iemand moet die borden er hebben neergezet. Maar door wie, en van wanneer ze dateren, weet niemand.

De Belgische openbare ruimte staat vol met infrastructurele raadsels en bouwkundige bloopers. Een viaduct dat nooit werd afgebouwd. Huizen zonder ramen. Kilometers lange metrotunnels, onder de grond in Antwerpen, die nooit in gebruik werden genomen.
De gemiddelde Nederlander, op bezoek in Belgi�, schudt al snel meewarig zijn hoofd: Wat maken ze er hier toch een puinhoop van.
Helemaal fout, zegt fotograaf David Helbich, auteur van het deze week verschenen fotoboek Belgian Solutions waarin Helbich bovenstaande bloopers presenteert als oplossingen. Die Nederlander heeft niet door dat de Belg juist trots is op de humor achter al die zogenaamde mislukkingen.
Na zes jaar conservatorium- en filosofiestudie in Amsterdam verhuisde de in Duitsland geboren Helbich in 2002 naar Brussel. Nederland houdt niet meer van experimenteren en dan loop je als kunstenaar tegen een muur op. In Amsterdam wordt verwacht dat de identiteit van de vreemdeling op den duur vanzelf wel oplost. In Brussel voeg je juist je identiteit toe.
Helbichs eerste foto's van het dagelijks leven in de Belgische hoofdstad plaatste hij op Facebook. Het groeide al snel uit tot een hit en nu is er een boek.
Wat zeggen uw beelden, de 'solutions', over Belgi�?
Belgen hebben een geweldig gevoel voor vergankelijkheid. Iets lijkt op een bepaald moment een oplossing. Maar elke Belg weet hoe snel politiek en bestuur van gezicht veranderen. En die nieuwe autoriteiten komen dan weer met h�n oplossing en hangen h�n bord met wegomlegging op. Voor het gemak laat de Belg dat oude bord dan maar hangen.
Is dat niet een al te romantische omschrijving van slordigheid?
Ik zie het als het koesteren van de sporen in de openbare ruimte. En die sporen ruimen ze niet op. In Duitsland bijvoorbeeld worden oorlogssporen uitgewist of er wordt een museum omheen gebouwd. Hier in Belgi� zijn de sporen, ook uit de duistere koloniale tijd, overal op straat zichtbaar.
Leiden die Belgische oplossingen ook tot ongelukken?
In mijn boek staat een foto van een trap die tegen een gevel doodloopt. Daar kun je, nietsvermoedend, je hoofd flink aan stoten. Ik ging onlangs weer op zoek naar die trap. Had iemand toch weer een deur gebouwd in die blinde muur. Dan is er dus een nieuwe oplossing voor een oplossing bedacht. Dat vind ik po�zie! Overigens weet ik niet of die deur ook werkelijk toegang biedt tot iets.
Wanneer wekken die po�tische oplossingen uw woede?
De relaxte zelfironie waarmee de Belg dit ondergaat heb ik me inmiddels eigen gemaakt. Er is ��n bouwkundige blooper waar ik me aan erger: het monsterlijke Paleis van Justitie dat zijn schaduw werpt over half Brussel. Arrogant gebouwd, voor de eeuwigheid. Dat moet je een Belg die houdt van vergankelijkheid dus niet aandoen.
Info: Morgen om 22.00 uur presenteert David Helbich in de Brusselse Beursschouwburg zijn fotoboek Belgian Solutions; uitgeverij MER. Paper Kunsthalle.
Foto-onderschrift: Onbegrijpelijke wegomleggingen, doodlopende trappen, met plakband veranderde verkeersborden, halve muurtjes. Brussel staat vol met Belgische absurditeit.
Persoon: David Helbich
Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Handelsblad BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.








Views & Reviews Harassed mind Blumenfeld was a Magician with Color Erwin Blumenfeld Photography

$
0
0

Blumenfeld (1897-1969) was born in Germany. He mastered photography in the Netherlands, where he shot portraits. After he went to Paris he built a career in fashion photography for a few years and he only worked in black and white. He liked to experiment with various techniques such as double exposure, distortion and solarisation. But from the moment that colour photography was introduced to the world, he transformed his original compositions in black and white into colour.

Pat Blake for Vogue NY, 1954 © The Estate of Erwin Blumenfeld

His special repertoire of shapes and colours that he developed after he left for the United States in 1941 made him one of the most original fashion photographers in New York. The female body and death were his main sources of inspiration. Despite the fashionable frivolity, he distinguished himself by the surreal nature of his subjects; the goal of his search was not realism, but the mystery of reality. He worked freelance for magazines such as Harper's Bazaar, Life and Vogue. The exhibition of his work in Foam focuses on colour photography that he developed in his period in New York (1941-1960) and gave him worldwide recognition.

The exhibition will be opened by granddaughter Nadia Blumenfeld-Charbit on 14 February 2019. You are welcome from 5.30pm onwards.

Visit the works of Erwin Blumenfeld, other exhibitions and events as a Foam Member.

The exhibition Erwin Blumenfeld in Color - His New York Years was made in collaboration with the Erwin Blumenfeld Estate, Nadia Blumenfeld-Charbit François Cheval and Audrey Hoareau

Gekwelde geest Blumenfeld was een tovenaar met kleur
Fotografie Modefotograaf Erwin Blumenfeld (1897-1969) kende een leven vol ongeluk. De weergave van kleur op zijn foto’s is adembenemend. Ze zijn nu te zien bij Foam in Amsterdam.

Janneke Wesseling
6 maart 2019

‘Rage for Color’, Look, 1958.
Foto The Estate of Erwin Blumenfeld 

Fotografie
Erwin Blumenfeld in Color – His New York Years.

Foam, Amsterdam. T/m 14/4. Inl: foam.org

●●●●●

Een vrolijke fluiter was de modefotograaf Erwin Blumenfeld (Berlijn, 1897 – Rome, 1969) bepaald niet – wat gezien zijn levensloop niet verwonderlijk is. Het menselijk bestaan zag hij als „de laagste vorm van zijn” en zijn leven lang is hij achtervolgd door zelfmoordgedachten. Voorbestemd om zijn vader op te volgen in de verkoop van vrouwenmode begon hij op 16-jarige leeftijd aan een stage bij Moses & Schlochauer, een kledingzaak in Berlijn. Toen zijn vader in datzelfde jaar overleed aan syfilis was de familie financieel en sociaal geruïneerd. In 1918 ontvluchtte Blumenfeld het Franse oorlogsfront naar Amsterdam, waar hij zich vestigde met zijn vrouw Lena Citroen, een nicht van de schilder Paul Citroen. In 1923 opende hij in de Kalverstraat een zaak voor handtassen, The Fox Leather Company. Maar zijn werkelijke belangstelling lag bij de fotografie, en dat specifiek van vrouwen. Voyeurisme en seks dreven hem naar de kunsten en naar de fotografie, schreef hij in zijn memoires, en hij noemde zich een fetisjist van tepels en lingerie. Nadat zijn tassenwinkel in 1935 failliet was gegaan, huurde Blumenfeld een studio in Parijs en maakte zijn eerste portfolio voor het modetijdschrift Vogue.

Variant van deze foto werd gepubliceerd in de Amerikaanse Vogue, 1950.
The Estate of Erwin Blumenfield

Goed betaalde modefotograaf
Op de vlucht voor het nazisme emigreerde Blumenfeld in 1941 met zijn gezin via een Frans interneringskamp in Marokko naar New York. Hij wilde de beroemdste fotograaf van vrouwen worden en dat lukte hem vrijwel onmiddellijk, dat wil zeggen, als modefotograaf. In 1943 was hij een van de bestbetaalde modefotografen ter wereld en opende hij een fotostudio aan Central Park. Maar Blumenfeld verafschuwde de modewereld, deze „fair of vanity”, en hij verafschuwde Amerika evenzeer. Manhattan beschouwde hij als een Sodom, hij haatte het ennui van het culturele establishment in New York en hij haatte de Amerikaanse vulgariteit en gebrek aan cultuur.

Het was zijn diepste ambitie om een autonome kunstenaar en fotograaf te zijn. Maar Blumenfeld slaagde er niet in een eigen signatuur te ontwikkelen of zich als kunstenaar te positioneren. Aan de ene kant voelde hij zich verwant met avant-gardes als Dada, aan de andere kant lag zijn liefde bij het andere uiterste, de renaissance en het classicisme. De fotograaf Blumenfeld werd verscheurd door het verlangen naar creatieve onafhankelijkheid en de noodzaak om opdrachten aan te nemen. Iedere gepubliceerde foto in Vogue of Harper’s Bazaar was voor hem een concessie.

Vervaagde negatieven
De kleindochter van Blumenfeld erfde een archief van 700 kleurennegatieven. De kleuren waren goeddeels vervaagd, het merendeel van de negatieven is in het museum Nicéphore Niépce in Chalon-sur-Saone digitaal gereconstrueerd. Een deel van de foto’s is nu te zien in Foam in Amsterdam . Blumenfeld was waarlijk een tovenaar met kleur. Kodachrome, een film met de drie secondaire kleuren geel, magenta en cyaan, was in 1936 in Amerika geïntroduceerd. Vanaf het vroegste begin is Blumenfeld aan de slag gegaan met kleurenfilters, gekleurde lampen in de studio en gekleurd geribbeld glas. Hij koos voor een modereportage zelf zijn modellen en bepaalde zelf de context van de reportage.

Het adembenemend smaragdgroen van een satijnen avondjurk en de kleuren van huid, lipstick en blond haar zijn de enige kleuren tegen een raster van verlichte wolkenkrabbers op een zwarte achtergrond. Een model in een jas van zwarte astrakan met een witwollen hoedje draagt felrode leren handschoenen. Er zijn veel foto’s van roodgelakte nagels en bloedrood gestifte lippen met witte sigarettenrook.

Een kleurenfoto uit 1953 toont een model vier keer in hetzelfde jasje, halftransparant over elkaar geprojecteerd in groen, bruinrood, roze en okergeel. En dan zijn er de fotografische experimenten, drie keer hetzelfde profiel in rood, wit en blauw oplichtend tegen zwart, naakte modellen achter gekleurde blinderingen of glas, gezichten en profil en frontaal over elkaar heen. De ervaring van schoonheid heeft de gekwelde geest van Blumenfeld misschien toch troost bezorgd.

They called him Frkos říkali mu Frkos Milada Einhornová (photos) / Pavel Kohout (text) / Pravoslav Sovák (layout) Terribly awesome photobooks Photography

$
0
0

Kohout Pavel
Říkali mu Frkos

SNDK Praha 1963
1.edition
photos Milada Einhornova
original binding, 117 pp.4°
a beautiful Czech children’s photobook. 

There aren’t many children’s books that are illustrated with photography. Fewer than you would think, anyway. Among the few that exist, one of the most beautiful is the subject of this Wunderkammer. The book tells the story of a cheeky baby blackbird who falls out of a tree and is rescued by two children from the clutches of a hungry cat. The children keep the baby bird in a cage on their windowsill and it is visited by its mother, who raises her child from outside its little prison. Along the way the mother tells instructive stories from the blackbird world, and at the end of the book the baby bird is all grown up and it flies the nest, as it were. Only then does it get its name: Frkos (in Czech), or Flitzi (German), or as the English would say, Chirpy


The actual context of the story – in which two children find a baby bird and keep it on their windowsill where it is visited by another bird – is easily photographed. What is not easy to photograph are the stories told by the mother to its baby, about growing up in blackbird-land. So in the German editions, the photographs are replaced by illustrations that depict the un-photographable tales*. The original Czech edition confines itself to the images of the real events. 


So, what came first, the photos or the story? Perhaps it went like this: the photographer Milada Einhornová (1925-2007) noticed a baby blackbird in a cage on someone’s windowsill and photographed it. To these she added images of the wide-open sky to which the baby bird eventually returns, and here was the basis for a film-esque storyline. At this point a famous contemporary author Pavel Kohout (born 1928) became involved and composed a story for the images. 


The “talking” typography and the idiosyncratic, almost enigmatic design of the book are the work of artist Pravoslav Sovák (born 1926), who came to the west in 1968. He is also responsible for the coloured constructivist patterns and surfaces as well as the bold framing of Einhornová’s pictures. This would be Sovák’s second collaboration with both of them, his first being an equally remarkable book about the spa town of Marianske Lazne (1960), photographed by Milada’s husband, Erich Einhorn. Sovák must have had good reason why he did not include these two remarkable book layouts in his bibliography. 


Ultimately, it doesn’t really matter whether we can read the words of the story. It is crucial that the story and the photographs were brought together by the layout in a way that is both child-friendly and slightly avant-garde at the same time: this is the interesting thing to us. Even today this picture story can be followed by adults just on the pictorial level without being able to read the Czech text. 


* Pavel Kohout (text), Rina Mayer (Illustrator), 'The Wise Blackbird', Bucher Verlag Luzern and Betz Verlag, Munich, 1973 (more German editions appeared in 1981 and 2000), the English, new illustrated edition is called 'Chirpy Blackbird', Vitalis Verlag, Furth, and Prague in 2000. 

Original Czech edition: Milada Einhornová (photos) / Pavel Kohout (text) / Pravoslav Sovák (layout), říkali mu Frkos (= They called him Frkos), Státni nakladatelství dětské knihy, Praha 1963, print run: 20000, hardcover. 













Foto-album Suikerfabriek Gesiekan Soerabaja Dutch East Indies Company Photography

$
0
0

Foto-album Suikerfabriek Gesiekan Soerabaja

Album met 30 zilvergelatinefoto's van de Suikerfabriek, ca. 1925. Foto's op karton, elk 12 x 17 cm. In roodlinnen map gestoken.

See also


Indonesië heeft zijn suikerindustrie 50 jaar verwaarloosd...

Van onze correspondent Michel Maas 14 september 2007, 00:00
    
SITUBONDO Olean fluistert in de nacht. De oude muren van de suikerfabriek dempen het gesis en gestamp van tientallen stoommachines tot een bijna rustgevend gezoem. Binnen malen de machines onvermoeibaar stengels suikerriet, centrifugeren het sap en doen wat er verder nodig is om uit de rietstengels mooie witte suikerkristallen te halen. Een stoomfluit heeft net de nachtploeg aan het werk gezet. De mannen van die ploeg doen hun werk nog precies zo als hun vaders, grootvaders en overgrootvaders dat deden, en bijna met precies dezelfde machines. Olean heeft het stoomtijdperk waarin het in 1849 door de Rotterdamse firma Hoboken werd gebouwd nooit verlaten. In de weeë lucht van melasse lopen anno 2007 nog altijd mannen met het oliekannetje en de vetkwast langs de pompende stangen van stoommachines van Stork, Werkspoor en Fijenoord. Bezwete stokers bewaken in de hete kelder van de fabriek de vuren in de acht ketels die al die machines van stoom voorzien.De suikerfabriek Olean ligt op de punt van Oost-Java. De provincie is daar bespikkeld met zestien suikerfabrieken, die bijna allemaal nog zijn gebouwd door Nederlandse ‘suikerjonkers’. Honderd jaar geleden verdienden die fabrikanten fortuinen met de witte kristallen die uit de hoogwaardige Javaanse rietsuiker werden geperst. Oost-Java was in die dagen de tweede producent van suiker wereldwijd, na Cuba, en de fabriek van Jatiroto was in haar tijd de grootste van de wereld.De jonkers zijn allang vertrokken, maar hun fabrieken zijn altijd blijven persen. Daarmee is echter ongeveer alles gezegd. Sinds in 1957-’58 de Nederlandse bedrijven in Indonesië zijn genationaliseerd, is er in de suikerfabrieken nauwelijks meer geïnvesteerd. Het werden staatsbedrijven, die werden gerund door de bureaucraten van de PTPN XI, een onderafdeling van het ministerie van Landbouw. De PTPN XI heeft geen cent gestoken in modernisering van de suikerindustrie. Wel in hun eigen kantoor. Aan het monumentale hoofdkantoor van de dienst, het voormalige gebouw van de Handels Vereeniging Amsterdam in Surabaya, is een uitbreiding vastgebouwd. Dat is een kopie van het originele gebouw uit 1925, maar de Indonesische nieuwbouw begint al zichtbaar te verzakken.Dit lijkt symbolisch voor wat er met de suikerindustrie gebeurt, en in andere staatssectoren in Indonesië. Directeur Soenjoto van de PTPN XI windt er geen doekjes om: ‘Vijftig jaar lang is er niet geïnvesteerd. Kapotte machines werden vervangen, meer niet. En er wordt niet meer genoeg riet verbouwd. Onder de Nederlanders waren de boeren verplicht eenderde van hun land voor de suikerplantage te bebouwen. Die verplichting bestaat niet meer.’ In zijn stem klinkt spijt. ‘Daarom moet Indonesië nu suiker importeren. Per jaar hebben wij 3,3 miljoen ton suiker nodig, maar wij produceren maar 2,2 miljoen ton.’ De import van suiker is een pijnlijk punt voor de Indonesische regering, die ook al olie moet importeren terwijl in de eigen bodem nog grote voorraden olie en gas zitten. Die import bewijst hoe slordig Indonesië zijn eigen grondstoffen beheert.De directie van PTPN XI werkt aan een reddingsplan voor de suikerindustrie. Sommige fabrieken zullen worden gesloten, andere samengevoegd en uitgebreid om de productiviteit te verhogen, en in heel Indonesië moeten op termijn acht nieuwe, grote fabrieken komen. Wanneer dat gebeurt is echter nog niet duidelijk.‘Het blijft lapwerk’, zucht René van Slooten. ‘Zo wordt het hier nooit wat.’ Van Slooten is uitgezonden door de PUM, de Nederlandse organisatie die gepensioneerde managers als deskundige adviseurs de wereld rondstuurt. Van Slooten heeft ervaring in de suikerindustrie in Ethiopië en Tanzania, en bezoekt nu hier een paar Indonesische fabrieken om te kijken hoe het rendement kan worden verhoogd. Veel hoop heeft hij niet. ‘De fabrieken zijn verouderd. Daar kun je niet echt veel aan verbeteren.’Het doel van zijn bezoek aan Olean is iets anders. De verwaarlozing van de Indonesische suikerindustrie is een zegen voor deze kleine parel uit het stoomtijdperk. Van Slooten: ‘Olean is door de Engelse website International Steam uitgeroepen tot de mooiste stoomfabriek ter wereld. Het is waarschijnlijk de laatste nog voor honderd procent op stoom werkende suikerfabriek ter wereld.’ Lopend langs de pompende, sissende en stampende machines wordt in hem een echte stoomenthousiast wakker. Hij leest de Nederlandse fabrieksnamen op de machines en de jaartallen: 1926, 1929. De oudste van de acht stoomketels dateert zelfs van 1891. De fabriek moet op de monumentenlijst, vindt Van Slooten. ‘Deze fabriek moet voor het nageslacht worden bewaard.’ De kans dat dat lukt is klein. Waarschijnlijker is dat Olean hetzelfde lot zal ondergaan als fabriek De Maas, die enkele jaren geleden is gesloten, en ontmanteld. Sommige van de monumentale machines zijn overgebracht naar andere fabrieken, andere zijn verkocht als oudroest.Directeur Soenjoto is er niet de man naar om het gevecht voor een stoommuseum aan te gaan. Hij is ambtenaar, hij voert uit wat de minister hem opdraagt. En die wil de suikerproductie verhogen, zodat Indonesië niet langer hoeft te importeren. ‘Het plan is om Olean over vijf jaar te sluiten – zodra de fabriek in Asembagoes is uitgebreid en het personeel daarheen kan. U moet begrijpen dat dit ook een sociaal project is.’Soenjoto raakt hier aan een ander probleem van de overheidsbedrijven. Wie werkt bij een overheidsbedrijf heeft in Indonesië een baan voor het leven. Ambtenaren en bestuurders hebben vijftig jaar lang baantjes uitgedeeld aan vrienden en familieleden. Daarom zijn er nu meer dan driehonderd man in vaste dienst bij de kleine fabriek Olean, plus honderden seizoenswerkers, rietsnijders en chauffeurs. Overal liggen mannen te slapen, anderen roken buiten een sigaretje. De fabriek lijdt zo’n 450 duizend euro verlies per jaar, zegt Soenjoto, ‘maar dat weegt niet op tegen de duizenden gezinnen van werkers en boeren die van de fabriek afhankelijk zijn.’Daarom krijgt Olean nog een paar jaar respijt. Van Slooten wil die tijd gebruiken om te lobbyen voor een monument. Hij heeft brieven geschreven aan de Nederlandse ambassadeur in Jakarta en aan de burgemeester van Rotterdam: er moet geld komen. In Situbondo houdt niemand zich met dit soort ideeën bezig. ‘Toeristen? Er zijn er hier vorig jaar een paar geweest. Vier, geloof ik’, zegt een van de mannen. Schouderophalend keert hij zich weer om naar zijn stoommachine. Als om zes uur ’s ochtends de stoomfluit de ochtendploeg roept, worden de vier locomotieven onder stoom gebracht die straks het suikerriet van de velden halen. De remise vult zich met een dikke, verstikkende rook. Even later stampen drie locomotieven over de wrakke rails de rietvelden in.Locomotief Nummer 4 blijft achter. Machinist Suharso zit onder de grote machine. ‘De injectiepomp is kapot’, zegt hij, terwijl hij een hand liefkozend op de locomotief legt. ‘Deze is uit 1911. Ik rijd al 28 jaar op deze locomotieven. Zij zijn allemaal een beetje van mij.’ Terwijl hij mijmert over zijn machine, worden elders tonnen rietstengels opgeladen en afgeladen, door mannen voor wie Olean uiteindelijk maar één ding betekent: gewoon werk.













Views & Reviews Let Nature Do its Work die wiese | the meadow – eschenau 1986 – 2013 Artists Book herman de vries Photography

$
0
0

herman de vries & susanne de vries
die wiese | the meadow – eschenau 1986 – 2013

artist book published by peter foolen and lecturis in november 2013
320 pages, 312 photographs, 16,5 x 24 cm, linen hardcover
concept and photography herman de vries, susanne de vries & marion reissner
design by peter foolen
typeset in futura on munken polar 150 gms
printed by lecturis
isbn 978-94-6226-045-0
edition of 600 + 36 copies

the book is showing the natural development since 1986 of the meadow of herman de vries in the steigerwald near eschenau, germany, where herman and susanne de vries live and work since 1970.

See also



14 november 2013 Kunsthistoricus Marcel van Ool in BuitenPlaatsen

Bij Staatsbosbeheer ben ik kunstenaar herman de vries (‘met kleine letters, tegen de hiërarchie’) vaker tegen gekomen. Dat was niet altijd live. Zo zette hij in 2003 zijn assistent aan het werk voor zijn bijdrage aan ‘vijf jaar de Kerf’ – de lustrumviering van de kunstmatige duindoorbraak tussen Bergen en Schoorl. herman liet een zandzegge uitgraven inclusief alle uitlopers. Die liet hij inlijsten en dat was het dan.

Even denk je : het is niks. Maar dan: het is ook alles waar wij voor werken. herman: “dat er nu bij het parnassiaveld een kerf in de zeereep is, de vloed er in kan lopen, maakt nieuwe ervaringen mogelijk. de fascinatie van de wereld is in de ervaring van de kleine dingen zoals de uitlopers van de zandzegge die leven op de grens van het mogelijke.”

Het oeuvre van de vries wordt gekenmerkt door zulk niet of nauwelijks handelen. Zoals sommige zenmeesters of taoisten door het leven gaan zonder noemenswaardige sporen achter te laten. Alsof ze samenvallen met de gang van zaken in de natuur.

In de bibliotheek van het Van Abbemuseum zijn nu een aantal van zijn mooiste boeken en geschriften te zien. Nieuw is die wiese / the meadow dat een verslag is van een prachtig project dat herman en zijn vriendin susanne in hun woonplaats Eschenau (Duitsland) in 1986 begonnen: een stuk zwaar overbemest grasland weer zijn natuurlijke rijkdom teruggeven. Daartoe moest in eerste instantie wel degelijk stevig gehandeld worden. De graslaag, product van industriële landbouw, werd verwijderd. Maar daarna hoefde er eigenlijk niet meer zoveel. Ze zaaiden wel nog planten in de molshopen en in de door wilde zwijnen omgewoelde aarde. De natuur kwam terug, eerst met talloze grassen en kruidachtigen. En daarna de insecten. Nu zag ik er ook schietwilg staan. Als herman de natuur verder haar gang laat gaan zal er zelfs bos komen. Wat belangrijk is: bij herman wordt een hooiland kunst en kan kunst bestaan uit de blaadjes die hij opraapt op zijn land.

Daar kun je heel moeilijk over doen. Al snel beland je dan in een semantische dwaaltuin. herman heeft er vaak opgewezen dat hij absolute grenzen – tussen binnen en buiten, jij en ik, en tussen natuur en cultuur – constructies van het denken vindt. Ze zijn niet per se dé werkelijkheid. Vanuit dat vertrekpunt, dus zonder die rationele begrenzingen, wordt de wereld, om niet te zeggen de kosmos, een stuk groter.


Zie hermans ‘statement’ in het filmpje. Zijn respect strekt zich ook uit tot de niet-menselijke natuur. Hij groet de bomen bijna met een indiase namasté. Dat betekent letterlijk ‘ik buig voor jou’ maar wordt vaak uitgelegd als ‘ik buig voor het licht in jou’. Wat herman hier doet is zijn verbondenheid uiten.

Op het internet is een Duits filmpje van herman te zien waarin hij zegt ‘be happy ist mein mantra’. Is het niet zo dat je in jouw diepste geluk, alles en iedereen wil laten delen? Het is grenzeloos.


DE BOEKEN VAN HERMAN DE VRIES
31 OCT 2013 HESKE TEN CATE
Iedereen kent vast wel één persoon die een wonderlijke collectie spaart. Hoe groter de verzameling wordt, des te interessanter om naar te kijken, want een verzameling vaart nou enkel goed op de herhaling en veelheid van dingen. Iets langer nadenkende, kom ik tot de conclusie dat iedereen wel verzamelt in zijn leven. Zij het bijvoorbeeld in de vorm van herinneringen. Iedereen met een beetje sjieke telefoon, is in het bezit van een camera en klikt er lustig op los, om zo herinneringen vast te leggen en een breed oeuvre van het leven te creëren: in mijn ogen ook een woeste poging tot het vasthouden en verzamelen van belevenissen en mensen. Iedere verzamelaar toont trots zijn werk. Zo kijk ik elke winter weer belangstellend met kerst naar eindeloos veel oude familiefoto’s, met oudooms, achter- tantes en overgrootouders. Een rijke verzameling aan mensen en sentiment. Iedereen probeert iets vast te houden. Een dagboek is ook een verzameling, net als je oude kleren, die je niet weg kunt doen en laat hangen op oude stoffige hangers. Mensen zijn nou eenmaal verzamelaars.

Kunstenaar en plantkundige herman de vries - zijn naam wordt zonder hoofdletters geschreven - heeft een rijke verzameling aan natuur gerelateerde materialen, op verschillende manieren tentoongesteld.

Hij is echter niet het soort verzamelaar zoals hierboven beschreven is. Zijn aanpak en visie verheven zijn dagelijkse verzamelingen tot bijzondere kunstwerken, met een geheel eigen inhoud. Gewoonlijk kiest een verzamelaar voor een bepaald soort objecten, omdat die om de één of andere reden interessanter of bijzonderder zijn dan andere. Bij herman de vries is er in de basis geen voorkeur. Hij toont ons enkel dingen, wijst ons erop. Net of hij wil laten zien, wat hij iedere dag waarneemt en om zich heen ziet. Hij voegt niets toe aan het bestaande, maar rangschikt enkel, om simpelweg iets aan te tonen, zonder de objecten daarbij te verheffen. Zijn werk is ontstaan vanuit het taoïsme, wetenschap en toeval. Dit klinkt wellicht abstract, maar herman de vries kiest juist een concrete vorm om deze zaken te duiden: verzamelingen. Toeval komt naar voren in zijn objectiviteit. Hij is niet op zoek, maar laat zich inspireren door wat er om hem heen gebeurd; wat hij tegenkomt. Dit grijpt hij aan en laat hij zien. Of het nou herfst, winter, of zomer is; hij laat wat hij vind, in welke staat, over aan het toeval. De vries bevindt zich waar hij wil: de heide, het strand en het bos komen allemaal aan bod in zijn verzamelingen. De vries leeft, kijkt om zich heen en laat het toeval bepalen hoe hij te werk gaat.

De vries ziet kunst als een middel om bewust te kijken naar de natuur. Hierbij speelt het taoïsme een rol. Taoïsme is een Chinese religieuze filosofie, waarin niet handelen een groet rol speelt. Dat heeft een direct verband met het eerder genoemde toeval aspect. Doordat de vries zich laat inspireren wat hem overkomt creëert hij geen onwrikbare hiërarchie. Centraal staat het simpelweg accepteren en observeren van onze directe omgeving en de steeds veranderende natuur. Het enige dat de vries daarin doet met zijn verzamelingen is iets aan ons wijzen; de natuur, maar anders dan we gewend zijn. Hij werkt strak, uitgemeten, gerangschikt, op de millimeter nauwkeurig.

Vanaf 12 november opent het van Abbemuseum een bibliotheek tentoonstelling van herman de vries. Deze bibliotheektentoonstelling biedt een ruim overzicht van de talloze kunstenaarsboeken en edities die herman de vries (Alkmaar, 1931) heeft uitgegeven, waaronder publicaties van zijn eschenau summer press, en bijzondere boeken die zijn gemaakt in een oplage van één exemplaar.












John Lennon and Yoko Ono, Amsterdam Bed-In, 1969 ...

$
0
0

Lot 166: John Lennon and Yoko Ono, Amsterdam Bed-In, 1969

Estimated Price: €350 - €500
Description: PHOTOGRAPHS - KOSTER, Nico (Dutch 1940). John Lennon and Yoko Ono, Amsterdam Bed-In, 1969. Later silver print, stamped with copyright stamp 'Studio Nico Koster Art & Projects' and signed in felt pen (lower right under the image), image size 20.4 x 29.4 cm., paper size 29.5 x 42 cm. Mint condition.
Historic photograph depicting the famous Bed-in for Peace of John Lennon and Yoko Ono, which took place from 25th to 31st March 1969 at the Amsterdam Hilton. Shortly after their marriage, the couple came to Amsterdam to spend the last week of their honeymoon in the bed of room 902, the presidential suite - a symbolic gesture of protest against the Vietnam war and support for world peace. Journalists were welcome and Nico Koster, at that time a photo-journalist for De Telegraaf, stayed with them for the whole week and created a unique series of strong and intimate pictures of John Lennon and Yoko Ono during their legendary performance. In 1969 only one photograph was published and the negatives of the series were lost for nearly forty years. His daughter Nicole discovered them among her childhood drawings in 2009 and then the prints of the shoot were revealed and exhibited for the first time.
Notes: John Lennon and Yoko Ono, Amsterdam Bed-In, 1969
Artist or Maker: KOSTER, Nico (Dutch 1940).
Literature: Pijbes, W., Wingen, E., and Hoogland, R. Nico Koster: chroniqueur van een kunstenaarsgeneratie. Wezep: De Kunst, 2013.

Verzameling fotograaf Koster geeft beeld oude Amsterdamse kunstwereld

08-09-14   17:00 uur  - Bron: Het Parool
Een minder bekende foto van John Lennon en Yoko Ono in het Hilton © Cor Jaring
Veilinghuis 'Adams' veilt ruim tweehonderd foto's, verzameld door en deels gemaakt door fotograaf Nico Koster. Beroemde kunstenaars zijn vaak het onderwerp.
Van de Bed-Inactie van John Lennon en Yoko Ono in 1969 in het Hilton Amsterdam zijn vele foto's bekend, maar niet deze. Het is één van de foto's die worden geveild van de verzameling van Nico Koster (1940). 250 foto's komen onder de hamer van deze fotograaf en kunsthandelaar en van zijn collega's.

'Je denkt al snel dat het gaat om zigeuners,' zegt Piet van Winden, directeur van veilinghuis Adams, bij de foto van Lennon en Ono. 'Maar dit is het beroemde resistentieorkest van Provo met Hub Mathijsen, violist, Theo Kley, kunstenaar en de kunstenaar-tandarts Max Reneman, aan het bed van John en Yoko. De foto is gemaakt door Cor Jaring, de 'embedded' fotograaf van Provo.'

Adams veilt de collectie online, op 22 september. Het aanbod is vorige week op de website (kosterveiling.nl) gezet. Het gaat om een persoonlijke verzameling van Koster inclusief eigen foto's die een beeld geven van de Amsterdamse kunstwereld uit zijn tijd. Winden: 'Allemaal vintage, foto's zoals ze door Koster of andere fotografen zelf zijn afgedrukt.'

Collectie
Koster is, zoals in het wereldje niet ongebruikelijk was, negatieven kwijtgeraakt - een deel werd teruggevonden - wat de stukken zeldzamer maakt. Koster fotografeerde vaak bevriende kunstenaars: Aat Veldhoen, Anton Heyboer, Willem de Kooning, Corneille, Constant, Rob Scholte. Eén van de bekendste foto's in dit genre is een plaat van Karel Appel die op het punt staat een klodder verf die op zijn kwast ligt tegen een doek aan te gooien.

Veel foto's komen van Paul Blanca, over wie de New Yorkse fotograaf Robert Mapplethorpe zei: 'Paul Blanca is mijn enige concurrent.' Tot de collectie behoort een fotoserie die zo uit de jaren zeventig zou kunnen komen, maar dateert uit 2008, waarin een heroïneverslaafde model staat. Blanca volgt het proces vanaf het moment waarop zij de naald in het lichaam steekt tot de fase waarin ze naakt is, geheel buiten zichzelf treedt, en zichzelf bevredigt.

Een ander opmerkelijk exemplaar is een foto van Gerrit Rietveld en Truus Schröder-Schräder, die in het Rietveld-Schröderhuis aan tafel zitten. De foto van Ad Windig is veelzeggend - Rietveld verliet destijds zijn eigen vrouw voor Schröder. Ook dat is tekenend voor de generatie.
De foto's kwamen bij Koster zo uit zijn lades glijden. Soms wist hij zelf niet meer wie de fotograaf was.

Kijkdag: zaterdag 20 september, Herengracht 458.www.kosterveiling.nl
(Door: Ton Damen)


Views & Reviews OLD NEW TOPOGRAPHICS Photographs of a Man-Altered Landscape Photography

$
0
0

New Topographics

door Lewis Baltz Robert Adams, Bernd and Hilla Becher, Joe Deal, Frank Gohlke, Nicholas Nixon, Henry Wessel, John Schott, Stephen Shore 

OLD NEW TOPOGRAPHICS
BY AVA JANCAR


In his review of New Topographics: Photographs of a Man-Altered Landscape as exhibited at the Los Angeles County Museum of Art (October 25, 2009 – January 10, 2010), Tyler Green notes “The exhibition is a missed opportunity. The partial re-presentation of an important, 34-year-old show is curatorial rote recitation, a blown chance to present and re-contextualize the most important American art of the 1970s.”[1] He goes on to suggest that the exhibit was a wasted chance to “re-historicize” and “to include artists whose work not only fits the meme but whose work helped to create it and were not included in the Eastman House show.”[2] His criticism is somewhat expected considering LACMA’s own double-talking description of the exhibit as a “re-examination” and a “restaging.” In spite of the somewhat confused objective, LACMA’s version actually attempted a “re-contextualization” more so than Green suggested, (but perhaps not to his satisfaction) with a supplementary component to the exhibit developed by Los Angeles’s Center for Land Use Interpretation.

On the other hand, the version of the landmark exhibit now up at the San Francisco Museum of Moderrn Art, is clearly described as a “restaging” in the exhibition press release.  That being said, the SFMoMA installation seems far from my vision of the original. The appeal of the LACMA iteration was the starkness of the presentation: rows of similarly sized framed photographs of unfinished, drywall exposed industrial buildings, empty parking lots and bleak desert single family residences were flanked by rather large, seemingly unintentional expanses of white wall. This white cube, yet not overly deliberate, style of display evoked a momentary feeling or simulated feeling of my idea of the 1975 exhibit, encapsulating the bleak and unemotional sensibility this group of photographers became known for.

In spite of Green’s criticism, an authenticity (or nostaligia) seemed present; an aura not represented in SFMoMA’s installation. Instead the San Francisco show is punctuated by rather large expository texts on the photographer whose work decorates each respective section of the presentation. The light grey walls of the space that usually houses the museum’s permanent collection of photography are oddly pockmarked calling into question the level of preparation that went into the show’s hanging.  Overall, the work does not suffer from these conditions but the premise of restaging leaves something to be desired.  Either a true “re-contextualization” (and entirely new and retitled exhibit) or highly authentic “restaging” of the original would seem more effective than this somewhat incomplete traveling collection.

- Ava Jancar

[1] Green, Tyler. "The new New Topographics at LACMA". ARTINFO.com January 21, 2010.

[2] Ibid.

See also

Amsterdam in Stills New Topographics Avant la Lettre J.M. Arsath Ro'is Photography



Saai maar prachtig
Geen bos of berg, veel huizen en kabels. Dat een landschapsfoto meer kon zijn dan een weergave van de natuur, was in 1975 nog geen gesneden koek.

MEREL BEM30 juni 2011, 0:00
Nooit was ik in Westminster, Colorado, en al helemaal niet op een zonnige winterse dag in 1974. Toch weet ik vrij zeker dat er op die dag, ergens op een specifieke plek in die stad vlak bij Denver, een caravan tegen de zijkant van een uit hout en spaanplaat opgebouwd huis stond. Er is een foto van, een simpele neutrale zwart-witfoto.

Ik zie kromgetrokken spaanplaat loshangen. Ik zie het deurtje van een hek aan de achterkant van het huis, ik kan de planken tellen. Het zijn er veertien. Ik zie de metalen poot waarmee de caravan wordt gestut. Er zitten gaatjes in, het zijn er vijftien.

Een foto dus uit 1974. Een geheel uit heldere lijnen en vlakken, ja uit herkenbare en gedetailleerde werkelijkheid, opgebouwde registratie van een niet heel bijzondere situatie. Een saaie foto? Ja, eigenlijk wel. En toch prachtig, en wereldberoemd. Hoe dat zit? Komt u maar mee.

Naar Rotterdam in de eerste plaats. Daar is in het Nederlands Fotomuseum een belangrijke tentoonstelling uit 1975 te zien in precies dezelfde vorm als toen: New Topographics (door het museum aangevuld met werk van een aantal eigentijdse Nederlandse fotografen/kunstenaars, waarover later meer).

En daarna denkbeeldig door naar Rochester in de staat New York, de Verenigde Staten. Om precies te zijn: het George Eastman House International Museum of Photography and Film. Hier werden ten behoeve van die tentoonstelling destijds tien fotografen, acht Amerikanen en twee Duitsers, de zogenaamde 'new topographers', samengebracht. Allen hielden zich bezig met het fotograferen van het landschap. Robert Adams (1937), die de foto met de caravan maakte, was een van die tien.

Van een hechte groep was geen sprake. De fotografen werden in Rochester weliswaar gepresenteerd als een eenheid, maar ze werkten het liefst in hun uppie. Toch was en is hun invloed op de fotografiegeschiedenis groot. En omdat de fotografie in Nederland, of eigenlijk het denken erover, steeds volwassener wordt, is het terugkijken op die fotografiegeschiedenis van steeds groter belang. Zo kan de eigen positie bepaald worden. In het Nederlands Fotomuseum kijkt men op dit moment dus terug op een tentoonstelling die ook belangrijk is geweest voor de Nederlandse fotografie, en met name de fotografie van het landschap.

Het landschap? Daar is toch heel weinig van te zien op Adams' foto? Huis plus caravan blokkeren en domineren vrijwel het hele beeld, alleen aan de rechterzijde heeft de fotograaf ons een doorkijkje gegund. In de verte, er zitten wat kale boomtakken en een enorme lap gras tussen, is wat eenvormige bebouwing te zien, en vaag wat elektriciteitspalen. Waar zijn de bergen, de bossen, de zonsondergangen, waar is de ochtendnevel?

Nu, die waren en zijn er dus allemaal niet op deze tentoonstelling. In plaats daarvan zijn er huizen, veel huizen. En benzinestations. Snelwegen met plukjes gras ernaast. Billboards en motels met neonletters. Zielloze schoenendooskantoren en industrieel erfgoed in buitenwijken. En heel veel elektriciteitsdraden, dwars door het beeld. Daar hielden ze van, die tien fotografen: Lewis Baltz, Bernd en Hilla Becher, Joe Deal, Frank Gohlke, Nicholas Nixon, John Schott, Stephen Shore (de enige die in kleur fotografeerde) en Henry Wessel, Jr. En Robert Adams dus.

Dat was in 1975 vreemder dan het nu is. Dat een landschapsfoto méér kan zijn dan alleen een weergave van de natuur, is voor de meeste hedendaagse fotografiebeschouwers gesneden koek. Op bijna alle foto's die nu landschapsfoto's worden genoemd, is naast natuur ook cultuur te zien: dat wat de mens aan de natuur toevoegde, wegsneed of verbouwde.

Toen was dat redelijk nieuw. Amerikanen waren andersoortige fotolandschappen gewend: de romantische en expressieve beelden die Alfred Stieglitz (1864-1946) en, min of meer in navolging van hem, ook Ansel Adams (1902-1980) maakten. Zij waren landschapsfotografen die voortborduurden op de dramatische landschapsschilderkunst. Picturalisme, schilderachtigheid, droegen zij hoog in het vaandel.

Dat was in de jaren zeventig voorbij. Geïnspireerd door schilder/fotograaf Ed Ruscha, die al aan het begin van de jaren zestig conceptuele boekjes publiceerde met daarin fotoseries van benzinestations (te zien in Rotterdam), begon een aantal fotografen, zowel in de Verenigde Staten als in Europa, aan een zoektocht naar een nieuw soort fotografie.

Fotografie die moest gaan over het hier en nu, over het moderne leven, over dat wat gaande was en consequenties had voor de toekomst. Men zocht naar een nieuw soort documentaire, een neutrale, droge en anonieme manier van vastleggen, die, zoals Gerry Badger schrijft in zijn boek The Genius of Photography, deed denken aan de fotografie in de etalage van een makelaarskantoor.

Die elementen vonden de jonge fotografen uit de jaren zeventig vooral terug bij Walker Evans (1903-1975). Evans had in de jaren dertig gefotografeerd voor de Farm Security Administration, een organisatie die zich bezighield met het systematisch vastleggen van de Amerikaanse cultuur. In Evans' geval: huizen.

Rechttoe rechtaan huizen. Houten huizen waarvan je de planken kon tellen, en waar mensen voor het eerst eens echt goed naar keken omdat ze door Evans op een simpele maar monumentale manier waren gedocumenteerd. Zo, dat je er niet om heen kon, ook al liep men er dan elke dag langs. Dit was Amerika in de jaren dertig, zo zag het eruit - dat idee. Die stijl, anoniem en gek genoeg toch herkenbaar, werd overgenomen door de 'new topographers'.

'Boring.' Dat was het oordeel van veel mensen in 1975, toen ze werden geconfronteerd met de tentoonstelling in Rochester. 'Ik vind er niets aan', zei een vrouwelijke bezoeker, 'de foto's zijn saai en vlak. Ik zie geen mensen, geen betrokkenheid, niets'.

En fotografiecriticus Gene Thornton schreef: 'Hun aanpak is zo neutraal en onnadrukkelijk dat ik soms het gevoel had dat ik naar foto's keek die zonder menselijke tussenkomst waren gemaakt door machines, geprogrammeerd om eens in de zoveel tijd te klikken en te fotograferen wat op dat moment toevallig voor de camera stond.' Die op- en aanmerkingen zijn eigenlijk nog steeds geldig. Geconfronteerd met de tentoonstelling van bijna veertig jaar geleden betrap je jezelf bij het zoveelste huis, de zoveelste elektriciteitspaal weleens op de gedachte: nu weet ik het wel. Soms doen die foto's inderdaad denken aan beelden die gemaakt werden door apparaten in plaats van door mensen.

Toch is er een groot verschil tussen de kijker van nu en de kijker van toen. Die van nu kan op de hoogte zijn van de invloed die de fotografen van New Topographics hebben gehad op de verdere ontwikkeling van de fotografie, een ontwikkeling die nog steeds voelbaar is en waardoor je de 'saaie' beelden uit de jaren zeventig beter kunt plaatsen. Er zelfs enorm van kunt genieten.

De verveelde kijker van toen wist niet dat deze tentoonstelling een van de inspiratiebronnen zou zijn voor de ontwikkeling van een nieuwe school van kunstfotografie aan de academie van Düsseldorf. Bernd en Hilla Becher, zelf begonnen als jonge new topographers, stichtten er hun befaamde Becher Schule. De Regels: angstaanjagende precisie, werken met grootformaatcamera's, aandacht voor typologieën, systematiek, objectiviteit, neutraliteit en ordening, afwezigheid van mensen én van de fotograaf. Daar kwamen beroemde 'Düsseldorfers' van, zoals Jeff Wall, Thomas Ruff, Thomas Struth, Candida Höfer en Andreas Gursky.

Ook in Nederland was in de jaren tachtig en negentig die invloed van New Topographics voelbaar. Hans van der Meer, Hans Aarsman, Cary Markerink, Theo Baart, Wout Berger - allen waren geïnspireerd door de manier waarop Stephen Shore en Robert Adams het landschap in beeld hadden gebracht. Dit was drie jaar geleden nog duidelijk te zien op de tentoonstelling Nature as Artifice over het nieuwe landschap in Nederlandse fotografie en videokunst.

Misschien dat die vrij recente tentoonstelling de reden is dat het Nederlands Fotomuseum niet uitgebreid heeft uitgepakt met hedendaagse vaderlandse fotografen die beïnvloed zijn door de Amerikaanse blik op het landschap (hoewel hulde voor het feit dat dit überhaupt werd gedaan). Maar vier aanvullingen, werk van Hans Gremmen, Marie-José Jongerius, Theo Baart en Frank van der Salm, is wel een beetje mager. Bovendien lijkt het een willekeurige greep uit het aanbod, die niet altijd even begrijpelijk uitpakte.

Afgezet tegen het werk van New Topographics lijken de Nederlandse bijdragen een bepaalde urgentie te missen. Zelfs Theo Baart, die met foto's over de oprukkende verstedelijking en landschapsbureaucratie toch altijd een gevoelige klap weet uit delen, overtuigt in deze setting niet. Marie-José Jongerius en Hans Gremmen spelen beiden met de beeldclichés van het Amerikaanse landschap zoals dat middels fotografie door de decennia heen tot Europa is doorgedrongen. Dat is interessant, maar zij hadden meer collega's moeten hebben. Nu ontbeert hun werk zeggingskracht, wat zonde is.

Hoewel het moeilijk is om over de zeggingskracht van de new topographers heen te komen. Hun werk mag dan invloedrijk en inspirerend zijn, nu ze bijna veertig jaar na hun eerste optreden weer samen zijn, lijken ze hun gelederen te sluiten. Ze vormen een blok, iets wat ze in het echt nooit gedaan hebben, aangezien de groep van nature zo versplinterd was. Een blok van 'saaie', 'vlakke' foto's waarop niets gebeurt en die desondanks de loop van de fotografiegeschiedenis mede hebben bepaald. Dat is knap.

Nooit was ik in Westminster, Colorado, en al helemaal niet in 1974. Gelukkig niet. Want was ik er geweest dan had ik nooit de plankjes van het tuinhek bij het uit hout en spaanplaat opgebouwde huis geteld. Dan had ik nooit gezien hoe prachtig het afgeronde dak van de caravan samenviel met de dakgoot van het huis - als je tenminste op een speciale plek stond. Op die plek stond Robert Adams. Hij deed alsof hij een machine was, maar ondertussen keek hij verdraaid goed uit zijn doppen.

New Topographics. Tot en met 11 september in het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam. Catalogus €49,50.

Kijker van toen / kijker van nu

Er is een groot verschil tussen de bezoekers van de oorspronkelijke tentoonstelling in Rochester (VS) in 1975 en die van de expositie nu in Rotterdam. De kijker van toen was weinig enthousiast. Maar die wist niet van de invloed die de 'new topographers' hebben gehad, waardoor je de beelden beter kunt plaatsen. Er zelfs enorm van kunt genieten.



















Views & Reviews The duo Scheltens & Abbenes are Seen as the most progressive Still-life Photographers in the Netherlands today ZEEN Foam Amsterdam Photography

$
0
0

The duo Scheltens & Abbenes are seen as the most progressive still-life photographers in the Netherlands today.

Maurice Scheltens (1972) and Liesbeth Abbenes (1970) have built an international artistic practice at the intersection of commissioned and autonomous photography. Foam presents the largest museum solo exhibition of the artist duo so far.

The exhibition draws the visitor into a sense of wonder at the things we encounter in daily life. In their studio, Scheltens & Abbenes analyse the essence of things by subjecting their anatomy to a meticulous and painstaking examination. These objects range from a colourful powder patch, a sharp crease in a shirt or lush flowers on a lorry. These objects come to life by lifting them from their everyday context, framing and zooming in on them, in order to penetrate to their innermost core.

ZEEN guides the visitor through an extensive oeuvre built up over the past 18 years. The exhibition comprises a large number of diptychs. Reproductions of magazine pages on which photographs by Scheltens & Abbenes were originally published are combined with large prints that have been taken out of context. Through these combinations, Scheltens & Abbenes examine the tipping point between commissioned and autonomous photography. This also shows how the different individual images in the various series relate to each other. Scheltens & Abbenes also created a new video installation, specifically for this exhibition. Just as they treat the objects they photograph as building blocks for their final composition, they used their previous photographs as building blocks for this site-specific video installation. The installation perfectly captures their fascination for repetition, lines, surfaces and structures. The viewer is encouraged to look very carefully, and so to share the duo’s fascination for the structure of things at a micro-level.

The exhibition Scheltens & Abbenes – ZEEN is made possible by BeamSystems, the Mondriaan Fund and Kleurgamma Fine-Art Photolab. Courtesy of The Ravestijn Gallery Amsterdam.


Published on 8 March 2019
Zeen by Scheltens & Abbenes
Written by Maisie Skidmore

Cos Collection, Soapbars, 2012 © Scheltens Abbenes

Having made their names with commissions from well-respected clients such as Cos, Hermès, and Maison Martin Margiela, Maurice Scheltens and Liesbeth Abbenes now have a 20-year retrospective at Amsterdam's Foam

Maurice Scheltens and Liesbeth Abbenes have long been preoccupied by perspective. In fact, this year is the 18th that the artist duo – partners in life, as well as in work – have spent creating their painstakingly controlled scenes to capture on camera together. Translating their immaculately constructed three-dimensional sets into technically precise two-dimensional images, they have made a name for themselves with rich, playful and illusory works that toy with spatial dimensions, and which, though aesthetically pleasing, are conceptually rigorous first and foremost. The concept, Abbenes assures us, always precedes the picture.

Their spring exhibition at Amsterdam’s Foam Museum (from 15 March to 05 June) is something like a retrospective, giving the Dutch duo an opportunity to look back over almost two decades of work from a new perspective. And true to form, they are first rearranging the rooms their work will inhabit by uncovering windows that have not been opened in many years. “We will have light and some fresh air, hopefully. We have to give up walls for that, but it’s good to have a bit of the outside world coming in,” they say. Shifting the dimensions and conditions of the space itself will alter the way viewers see the work, and that typifies their approach to the exhibition, rethinking how the works will appear in this new context, and how they relate to each other.

Editorial series that were initially viewed on the printed page will now be displayed on the walls, while a body of work made for a fashion brand (their client list includes Maison Martin Margiela, Hermès and Cos, to name just a few) finds its way into the drawers of a dresser, or is shown via video installation. It’s all about changing formats, says Abbenes, and to some degree it’s an extension of their practice, in which an object is not depicted as such, but rather used as a building block with which to create a new composition. Now, those compositions become building blocks too, in the larger structure that is their world. Every element of the show’s design seeks to decontextualise their oeuvre in this way, she says, allowing it to communicate both with the audience and the works around it anew.

Fantastic Man, Tracksuits 2, 2016 © Scheltens Abbenes

Over the years their reputation has won Scheltens and Abbenes freedom, so that ideas commissioned by brands become freestanding artworks in their own right. But, free from the printed page to which they are so often restricted, the solution-led basis upon which these elusive works are built is more readily available to a viewer. Simply put, the idea becomes more apparent. Here, a concept can overflow its medium, but, “It’s still drawn back as well. It’s controlled, because that’s what our work is about”. You get the sense that there might always have been an exhibition in mind.

The show is accompanied by a book (though it’s more an artist’s book than a simple catalogue, by Japan-based Case Publishing) that pairs seemingly unrelated works to allow new dialogues to form between them. Similarly, in the exhibition “we play with repetition of images”, Abbenes explains, so that “sometimes you’ll see images you saw before, in another room”. Above and beyond creating the experiential equivalent of a game of pairs, this technique is a nod to a digital landscape in which everything seems somewhat familiar, even when it’s brand new. But it is, again, about perspective. “This gets the viewer in the same ‘looking mode’ as we are, examining objects.”

Seeing this extensive body of work, how do Scheltens and Abbenes feel they have evolved over the course of 18 years? “I think we’re more free now, maybe to mess it up a little more,” Abbenes says. It seems an unlikely prognosis, given the degree of perfectionism that has become an underpinning theme throughout, but she continues: “It’s hard to explain, but it’s finding beauty in the accidents, and in getting control over the accidents again. That might be a change that comes with time. You become more yourself.”

www.scheltens-abbenes.com Zeen by Scheltens & Abbenes is on show from 15 March to 05 June at Foam Keizersgracht 609, 1017 DS Amsterdam, The Netherlands foam.org

Cos, Collections, Light bulbs, 2012 © Scheltens Abbenes

Bouquet III, 2005 © Scheltens Abbenes

Trailer #I, Pink Tulip, 2016 © Scheltens Abbenes

Modern Design Review, Muller van Severen #4, 2013 © Scheltens Abbenes

Pin-Up Magazine, Doillies 1, 2018 © Scheltens Abbenes

Fantastic Man, Irony, Buttons, 2012 © Scheltens Abbenes

Scholten & Baijings, Art Institute, Chicago, Hay, 2013 © Scheltens Abbenes

Detail in Reverse, Baluster #3, 2010 © Scheltens Abbenes

Duo Scheltens & Abbenes maakt hedendaagse stillevens
Fotografie Een vrachtwagen als een bloem, een kartonnen doos als een schaaltje. Op hun expositie ‘Zeen’ tonen Scheltens & Abbenes objecten die soms enkel bestaan bij de gratie van het beeld.

Tracy Metz
21 maart 2019

Soapbars (2012). Fotografenduo Scheltens & Abbenes maakt ‘hedendaagse stillevens’.
Foto Scheltens & Abbenes, Cos Collections 

Fotografie

‘Zeen’ van Scheltens & Abbenes, t/m 5/6 in FOAM, Amsterdam. Gelijknamig boek door Esther de Vries (grafisch ontwerp), Louise Schouwenberg (tekst), CASE Publishing, €45. Inl. foam.org.

●●●●●

Is die ene foto erbij? Het was een grote afbeelding, met stroken zachte kleur, bovenin onscherp, onderin vlijmscherp. Het duurde een tijdje voordat uit de abstracte kleurvlakken de herkenning opdoemde: het zijn make-updoosjes! Of om preciezer te zijn, doosjes met geperste blokjes oogschaduw.

Voor hun overzichtstentoonstelling Zeen in Foam heeft het fotografenduo Scheltens & Abbenes een strenge keuze moeten maken uit achttien jaar werk. Het is nog maar de vraag of de foto het heeft gehaald. Het is wel een foto die exemplarisch is voor hun werkwijze. „Je moet inderdaad altijd iets kunnen ontdekken in onze foto’s”, zegt Liesbeth Abbenes.

Gelukkig is de foto, die ze maakten voor het tijdschrift The Gentlewoman, op de expositie te zien.

Pin-up, Doilies #1 (2018)
Foto Scheltens en Abbenes

Maurice Scheltens en Liesbeth Abbenes, een duo in liefde en werk sinds 2001, werken in opdracht voor modemerken als Martin Margiela, Paco Rabanne, COS en Balenciaga. Ook zijn ze actief voor vormgevers als Scholten & Baijings en Muller Van Severen. Daarnaast doen ze ook shoots voor tijdschriften als Fantastic Man, MacGuffin en New York Times Magazine.

Voor Foam hebben ze uit hun werk veel tweeluiken gemaakt, met een foto uit een tijdschrift gecombineerd met een heel ander beeld. Zo laten ze zien hoezeer autonoom en toegepast werk naadloos in elkaar overloopt.

Stillevens
Hun werk laat zich omschrijven als hedendaagse stillevens. Vaak hebben hun beelden een vervreemdende uitwerking omdat Scheltens & Abbenes sterk inzoomen op het object, waardoor de schaal ervan verdwijnt. Een make-updoosje of een mooi gemaakte zak in een kledingstuk kan op een foto ineens een meter breed zijn. Kleurige hotelzeepjes, gloeilampen en rollen tape zijn zorgvuldig uitgestald op glazen platen en lijken door de ruimte te zweven.

Hay (2013) voor Scholten & Baijings.
Foto Scheltens en Abbenes, Art Institute Chicago

Als kijker heb je daardoor geen idee hoe groot of klein de voorwerpen zijn. Je raakt losgeweekt uit de terloopse herkenning van alledaagse objecten en beseft dat die herkenning verrassend afhankelijk is van de maat van dingen. Dat vervreemdende effect is bijvoorbeeld sterk bij een serie foto’s van vrachtwagens bij de bloemenveiling. De camera staat heel dicht op de reusachtige geprinte bloemen op de dekzeilen en krijgt elke kras, vouw en vliegje mee. Pas als je de strip met popnagels opmerkt, begrijp je dat je niet naar een bloem kijkt, maar naar een kolossale afbeelding van een bloem.

Laveren
Liesbeth Abbenes wijst op een werk dat een fraaie oranjekleurige glazen schaal lijkt te zijn, maar door de ronddraaiende beweging onscherp is. „Voor het boek Hidden Objects moesten we met beweging een object maken. Dit is een kartonnen doos die op een draaitafel ronddraait.” Dat is wat het duo bedoelt met een object dat alleen bij gratie van de foto bestaat. „Door de foto wordt een object zonder waarde, een kartonnen doos, een object met schoonheid.”

Irony, Buttons (2012) voor Fantastic Man.
Foto Scheltens en Abbenes

In de loop van de tijd is bij Scheltens & Abbenes het verschil tussen autonoom en toegepast uit hun werk verdwenen. Opdrachtgevers houden van hun vrijheid van kijken en associëren. Maar niet elke opdrachtgever kan dat aan. Modemerk Hermès bijvoorbeeld zag hun werk voor COS en dacht: dat willen wij ook. Maar uiteindelijk vond vooral de afdeling sales het toch te abstract.

„Wij zijn opdrachtnemer en opdrachtgever tegelijk geworden”, zegt Maurice Scheltens. „We laveren tussen kunst en commercie.” Liesbeth Abbenes: „Wij zien een opdracht niet als een beperking, maar als een uitnodiging om elke keer opnieuw te kijken, om weer over de rand te pissen.”

Kijkjes in Belgisch Kongo Dr. Maes Photobook Belge Photography

$
0
0

Kijkjes in Belgisch Kongo - Antwerp, Drukkerij Buschmann, not dated (circa 1920) - 4 pp. + 48 pages with photos (by Dr. Maes) - Softcover - 21.50 x 28.50 cm.

Including nearly 250 publications, Photobook Belge is divided into eight chapters, looking at areas such as Artists’ Books, Belgian national identity, and the relationship between text and images. 

Belgium’s brutal colonisation of the Congo, its subsequent relationship with the country, and its often problematic representation of it in images, is given a whole chapter. “Many of the photobooks published since the 50th anniversary of [Congo’s] independence in 2010 oscillate between a more or less overt nostalgia, Afro-pessimism and an aesthetic of ruins,” states the curator Tamara Berghmans. “Most are still the result of a white, male gaze.”












Viewing all 1008 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>