LUST FOR LIFE | ED VAN DER ELSKEN IN COLOUR
‘I sing the praises of life. I am not more complicated than that. I sing everything: love, courage, beauty but also anger, blood, sweat and tears.’
-Ed van der Elsken

The Nederlands Fotomuseum, the national museum of photography in the Netherlands, has re-stored the colour work of photographer Ed van der Elsken from destruction. This summer, the museum celebrates with Lust for Life: the first retrospective of his colour work. With the greatest icons and work never shown before. With his colour photography, Ed pays tribute to human-kind and life around universal themes such as love, life and death.

Ed is incredibly popular among older and younger generations. His quirky, extrovert character coincides with his photography. He made contact with people all over the world with his cam-era. His energy and zest for living, live on through his work and continue to touch people.

Ed saved
This exhibition had not been possible without the restoration of all his colour photographs. In 2016 the museum rang the alarm bell: the mould on Ed's colour slides had to be removed imme-diately, otherwise his colour work would be lost forever. A media campaign and successful (crowd)funding have led to the museum starting in 2016 with the largest photo restoration project in Dutch history - with more than 42,000 slides. Recently the last slide was cleaned and with that effort, Ed's colour work has been saved forever from destruction. For the first time a large overview of his colour work can be presented to the public.

Publication
In May, the publication Lust for Life: the first comprehensive overview of Ed's colour work will be published. The book is published by Lecturis in collaboration with Dewi Lewis Publishing and designed by Kummer & Herrman.

Het leven is nou eenmaal ook in kleur
Fototentoonstelling Serieuze fotografie was in zwartwit, vonden veel collega-fotografen van Ed van der Elsken. De overleden fotograaf maakte juist gewone kleurrijke foto’s. Het Nederlands Fotomuseum stelt zijn werk nu tentoon.

Zuid-Molukkers rond 1970.
Nederlands Fotomuseum / © Ed van der Elsken 

Fotografie
Lust for Life, t/m 6 okt in het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam. Inl: nederlandsfotomuseum.nl

●●●●●
Sandra Smets
12 juni 2019 om 16:07

Met de verschijning van Eye Love You wisten sommige collega-fotografen het zeker: nee, Ed van der Elsken (1925-1990) was geen serieuze fotograaf. Dit fotoboek uit 1977 was een kleurige collage van hippies, nudisten, passanten, demonstranten uit Nederland en de rest van de wereld. Maar niet alleen kwamen er geen nadrukkelijke artistieke keuzes in beeld, ook was het in kleur, terwijl serieuze fotografie zwartwit was. Kleur, dat hoorde bij reclame en commercie, bah.

Van der Elsken dacht daar anders over. Hij vond dat kleurfotografie de kracht van het leven dichterbij bracht. Dat is moeilijk tegen te spreken: het leven is nu eenmaal ook in kleur. Over die levenskracht gaat dan ook de tentoonstelling van zijn kleurfotografie, Lust for Life in het Nederlands Fotomuseum. Zulke vitaliteit herkende hij bij landarbeidsters in Portugal, punkers in Japan, in het zomerse buitenleven in Edam met pipo-wagen waar hij met zijn gezin aan een dijk woonde – die dijk, dat zou postuum nog een probleem opleveren.

Nadat Van der Elsken overleed, kwam zijn dia-archief bij het Nederlands Fotomuseum dat meer nalatenschappen van bekende fotografen beheert. Bekend was dat er wat schimmel in de dia’s zat, door het vochtige klimaat aan de Rotterdamse dijk. Toen een paar jaar geleden bleek dat deze wel heel rap de beeldemulsie van de dia’s ging opeten, startte het museum de crowdfundingsactie ‘Red een Ed’ en slaagde erin om restauratietechnieken uit te vinden – die bestonden nog niet. Kleurfotografie bestaat nog niet zo lang. Van der Elskens vroegste honderd kleurdia’s waren al kansloos opgelost in draderige abstracte vlekken, de overige 42.000 dia’s konden wel gered worden.

Foto gepubliceerd in ‘My Amsterdam’.
Foto Ed van der Elsken / Nederlands Fotomuseum.

Dat viert deze tentoonstelling. Pagina’s uit Eye Love You en verschillende dia’s van de jaren zestig en zeventig zijn groot afgedrukt. De kleuren zo natuurgetrouw mogelijk opgepoetst – kleurfotografie verkleurt snel, ijkpunten of kleurenstrookjes waren er niet. Met die opgefriste kleuren lijken het heel gewone foto’s, die uit menig familiealbum zouden kunnen komen (mits van wat avontuurlijke families). Die ogenschijnlijke gewoonheid komt ook doordat ze wat rechttoe rechtaan zijn en in die zin – sorry Ed – hadden zijn criticasters een punt.

Toch klopt dat niet helemaal. Want je herkent een Van der Elsken wel. Zijn esthetiek was niet een artistiek kader maar was sociaal geïnspireerd: hij viel voor mensen met een bepaalde uitstraling. Die omcirkelde hij als een prooi, tot een vonk oversloeg. Dán maakte hij de foto. Dat kun je wel degelijk zien als een artistieke keuze, het ‘beslissende moment’, toch zo’n gewichtig thema in de serieuze fotografie. Het beslissende moment, die vonk zie je overal in het fotomuseum – een glimlach, een flirt, een boze blik, vrouwen die een straat oversteken en dan, precies middenin beeld, even lachend opzij kijken.

Voor deze ruim honderd foto’s werd een labyrintisch wandensysteem ontworpen dat aan een stad doet denken. Hello! roept een billboard naar je, na een gang vol etalage- en affichefoto’s, tegenover een poort in de vorm van een grote mond. Een gewaagde opstelling, zo’n Van der Elsken themapark, maar dat werkt uitstekend. Want zo waan je je in zijn wereld, ook door de verse kleuren en doordat er diashows draaien waarmee de foto’s in beweging komen. Je vergeet dat ze veertig, vijftig jaar oud zijn en dat is een goede zaak. De vitaliteit van het leven, daar hoort geen vintagelook bij, die is tijdloos.

Dat alles maakt het een heerlijke tentoonstelling, maar, het geeft ook te denken. Met film is fotografie dé kunstvorm van de 20e eeuw, maar vooral kleurfotografie is zo gevoelig dat het nu al vergaat. Het vochtige klimaat was hier het probleem en dat terwijl er toch echt plekken op de aardbol zijn die warmer en vochtiger zijn dan Edam. En daar zijn geen fotorestauratoren, zodat schimmels hele contreien erfgoed kunnen oppeuzelen. Dat zullen we deze eeuw gaan betreuren. En al past nostalgie niet bij Van der Elsken, dit gegeven mag ons toch best weemoedig stemmen.

Een versie van dit artikel verscheen ook in nrc.next van 13 juni 2019

Paul Kooiker (Rotterdam, 1964) studeerde aan de School voor Fotografie en Fotonica in ‘s-Gravenhage en de Rijksacademie in Amsterdam.

Nude Animal Cigar 2014. Op uitnodiging van het Fotomuseum Den Haag blikte Kooiker in deze installatie Nude Animal Cigar terug op zijn twintigjarige carrière als beeldend kunstenaar. In circa tweehonderd sepia-getinte fotopanelen reflecteert hij op het fenomeen ‘retrospectieve tentoonstelling’. Het resultaat hiervan is een duizelingwekkend gevarieerd overzicht waarin naaktfoto’s en opnames van dieren worden afgewisseld met close-up foto’s van de talloze sigaren die hij al die jaren in zijn atelier heeft gerookt.

Het werk van Paul Kooiker is te zien tijdens het FotoFestival Naarden in het oude Stadhuis.

See also

Exhibition Paul Kooiker is anyway not porn Photography ...

IN BEELD PAUL KOOIKER
De sigaren van Paul Kooiker belichamen de vluchtigheid van het bestaan
Met een vette knipoog verbeeldt Paul Kooiker de vergankelijkheid. Verassende constante in zijn werk: de sigaar.

Arno Haijtema14 juni 2019, 15:00

Beeld Paul Kooiker

Kan de foto van een bijna tot as verbrande sigaar een metafoor zijn voor de vergankelijkheid van het leven? Het is een vraag die opdoemt als je kijkt naar de bijdrage van Paul Kooiker aan het Fotofestival Naarden. In het oude stadhuis van het vestingstadje toont hij een klein overzicht van zijn fotografie, zoals die zich sinds het begin van zijn artistieke loopbaan in pakweg 1994 heeft ontwikkeld.

Behalve mollig vrouwelijk naakt in niet altijd alledaagse, soms wat ongemakkelijke poses (achterover op krappe keukentafel, op de buik balancerend op krukje), aaibare dieren als schaap, lama en konijn, en niet of lastig aaibare als struisvogel en vis, vormt de sigaar een constante in het oeuvre van de Amsterdamse fotograaf.

Zijn foto’s van Nude, Animal, Cigar, zoals de expositie heet, zijn afgedrukt in sepia, wat nostalgische gevoelens aanwakkert, omdat het – met een vette knipoog van de kunstenaar – zo doet denken aan de vroege jaren van de fotografie, aan een voorbij verleden. Tamelijk schaamteloos speelt Kooiker, met de inzet van die naakt­foto’s, met onze voyeuristische instincten. We ­generen ons een beetje omdat we kijken naar die machtige billen en die rijpe borsten, maar we willen ze toch zien. Gevolg van misschien een erotisch verlangen of een hunkering naar onze gewichtloze staat in de moederschoot.

Beeld Paul Kooiker

Beeld Paul Kooiker

De sigaren die Kooiker decennialang heeft laten smeulen in zijn atelier, die de lucht en zijn longen vulden met de o zo ongezonde maar ook zo heerlijke tabaksrook, belichamen de vluchtigheid en de onbegrijpelijkheid van het bestaan zoals Kooiker ons dat presenteert. Wat weten we van het schaap, behalve dat het dom lijkt en zacht als wol is? Wie zegt ons dat de schubben van de vis níét hunkeren naar de aanraking van een zachte hand? Waarom voelen we de drang om het konijn over zijn kleine kop te aaien?

Waarom verleidt Kooiker ons met die tactiele beelden? En waarom is het traag verassen van zo’n sigaar zo ­poëtisch?

Kijk nog maar eens, naar dat doorvoede vrouwenlijf. Aai nog maar eens over die onschuldige lamakop. Wees snel, want voor je het weet zijn zij, zoals de sigaar, tot stof weergekeerd.

Paul Kooiker, Oude Stadhuis, Fotofestival Naarden, t/m 30-6.

Beeld Paul Kooiker

Beeld Paul Kooiker

GUP Magazine #61 Escape by Erik Vroons (editor-at-large) Jorre Both (managing editor), Willemijn van der Zwaan, Alex Blanco (intern) Other authors: Charles Fréger Marguerite Bornhauser, Stephen Gill, Petra Katanic, Erik Madigan Heck, Brendan Pattengale, Luis Alberto Rodriguez, Leah Schretenthaler, Alec Soth, Rafael Tanaka Monzó, Esther Teichmann, Joost Termeer, Rob Wetzer (Photographer)

Summer is on its way! For many, this season delivers a chance to escape the daily routine. People seek all kinds of refuge: they pack their bags and leave, or they remain and withdraw into the plethora of loopholes available nearby or online. Escaping can certainly be fun, but it’s not always easy. For this issue, we have been seeking to both celebrate and commemorate the various aspects of getting away or breaking out.

We are happy to present the brand new project Cimarron by renowned French photographer Charles Fréger. We’re also the first to show the latest series by Marguerite Bornhauser in print. Besides this, we’ve interviewed Erik Madigan Heck, whose work graces the cover of our regular edition.

GUP #61 also presents the work of Stephen Gill, Petra Katanic, Brendan Pattengale, Luis Alberto Rodriguez, Leah Schretenthaler, Alec Soth, Rafael Tanaka Monzó, Esther Teichmann, Joost Termeer and Rob Wetzer.

Furthermore, summer is the festival season. Our Event Guide is once again full of the most interesting current and upcoming photography events, and the Book Guide presents the prettiest new photo books.








Photographic Notes the Becher Approach ...


Renesse ...



Ellemeet ...


Ellemeet ...


Serooskerke ...

Indstillinger: KrassClement: dk Krass Clement Indstillinger: KrassClement: dk Krass Clement
Publisher: Vendsyssel 2009 Pages: 149 Format: Hardback, 1st edition
Excellent retrospective of the work of Krass Clement for his 2009 show at Niv gaards Malerisamling. A highly recommended introduction to his work. Text in Danish.

Post Vlisco Book door Simone Post

Capturing a research Collaborating with Vlisco during an internship, Simone Post was impressed with its beautiful products, but she also noticed the big amount of waste materials. She therefore initiated an extensive material research into the leftovers and misprints of the Dutch textile manufacturer, known for its bold and vibrant wax fabrics. This research resulted into the production of the Vlisco Recycled Carpets, on which Simone graduated cum laude from the Design Academy Eindhoven. From the desire to capture her research, the idea arose to make a book. With the book, she also aimed to inspire other companies to develop a different view on their leftover materials and to show the endless possibilities there are, once you start experimenting with (leftover) materials. Each edition of ‘Post Vlisco’ is bound in a unique piece of Vlisco misprint.

See also

Guaranteed Real Dutch Congo Vlisco de Kleuren van de Congo AFRICA IN THE PHOTOBOOK Cas Oorthuys Photography

De wereld is al grauw genoeg
Van textiel uit de afvalbak maakt Simone Post tapijten. Deel 9 in een serie gesprekken met spraakmakende ontwerpers.

Arjen Ribbens
2 april 2016

Links: Vliscostoffen met door Simone Post ontworpen dessins. Rechts: een sample van het kleed dat Post maakte met afgekeurde Vlisco. Foto Arjen Born

Kreeg u de liefde voor textiel van huis uit mee?„Mijn moeder gaf naailessen aan huis. Dus als kind kon ik al met een naaimachine overweg. In mijn rapport van groep 3 schreef mijn leraar destijds dat ik zo verbazingwekkend geconcentreerd kon werken aan een gevlochten Chinees hoedje. En laatst las ik in een opstel terug uit groep 8. Als tienjarige wilde ik modeontwerper in Parijs worden.

„Mijn ouders namen me vaak mee naar musea. Op mijn veertiende zag ik in het Groninger Museum de overzichtstentoonstelling van Hussein Chalayan [de Grieks-Cypriotische mode-ontwerper]. Jurken van glas en meubels die je kon aantrekken. Een wereld op zichzelf en lang niet zo saai en theoretisch als mijn gymnasium in Utrecht.”

Waarom stopte u al zo snel met de modeacademie in Arnhem?

„Omdat ik voor mode toch een beetje allergisch bleek te zijn. Dan moest ik weer een collectie maken en vroegen docenten: ‘Voor wat voor type vrouw ontwerp je dit?’ In de mode moet alles snel en meer en nieuw. Ik had veel meer belangstelling voor de onderzoekende manier van denken van Hussein Chalayan. Na een jaar ben ik geswitcht naar de Design Academy Eindhoven. Door de bredere opzet paste die opleiding beter bij me.”

Wat is een belangrijke les die u in Eindhoven leerde?

„Chris Kabel, een van mijn docenten, hield ons voor dat een ontwerper ook een beetje lui moet zijn. Aan dat advies denk ik vaak terug. Ik heb de neiging om duizend uur aan iets te blijven werken. Als dat dreigt te gebeuren denk ik aan Chris en spreek ik mezelf toe: Zoek een effectievere oplossing.”

Tijdens uw opleiding liep u stage bij Vlisco, de fabrikant in Helmond die drukke en kleurrijke stoffen maakt voor de Afrikaanse markt. Waarom ging u daar aan de slag met de stoffen uit de afvalbak?

„Die waxstoffen van Vlisco zijn ingewikkeld om te maken, met gemiddeld 27 bewerkingen per dessin. Een fors deel van de productie verdwijnt daardoor in de afvalcontainer. Zonde! Dat was het bedrijf met me eens, maar tegelijk was het bang dat afgekeurde stof via een omweg toch op de markt zou komen. Toen heb ik een plan geschreven voor de creatief directeur. Wat nou, als ik ervoor zou zorgen dat de afgekeurde stof niet meer als textiel te gebruiken zou zijn? Toen was het in orde en kreeg ik een auto vol stof mee.

„Met die stoffen heb ik allerlei experimenten gedaan. Uiteindelijk heb ik de afvalstoffen versneden en tot stroken gevouwen, die ik gewikkeld heb tot tapijten, waarvan er geen twee hetzelfde zijn. Zoals al mijn ontwerpen geven die gekleurde tapijten je een vrolijk gevoel. Een goed en opgewekt gevoel opwekken, dat is voor mij de essentie van een geslaagd ontwerp. De wereld is al grauw en negatief genoeg.”

Die tapijten presenteert u over twee weken in Milaan. Heeft u de Italiaanse designbeurs eerder bezocht?

„Alleen als student. Vooral mijn bezoek aan de Fiera, het grote beurscomplex, maakte me depressief. Al die hallen met stoelen, banken en keukens – waarom zou ik zelf nog iets maken, dacht ik steeds. Ik hoop nieuwe, zinvolle producten te ontwerpen die bij de tijd passen. Ik heb een soort haat-liefdeverhouding met Milaan; ik ga rustig kijken wat de beurs me brengt.”

Beschrijft u uw eigen interieur eens?

„Ik ben net verhuisd: van een studentenkamer naar een appartement van 70 vierkante meter, mijn eerste eigen huis. Ik heb een bed, maar verder is het nog kaal. Graag zou ik zo’n poef van Christien Meindertsma kopen, van wol van één schaap. Of de Poldersofa van Hella Jongerius. Met zijn verschillende stoffen en knopen is dat een bank die de waarde van textiel op een mooie wijze demonstreert. Maar voor die sofa moet ik nog even sparen. Ik houd het meeste van experimentele producten, dingen waarbij de ontwerper iets nieuws heeft geprobeerd. Zolang ik die producten niet kan betalen, red ik me met spullen van de kringloop.”

Heeft u een gedroomde opdrachtgever?

„Ikea produceert onnoemelijk veel textiel. Bij de fabrikanten van dat bedrijf zou ik graag eens naar de restmaterialen willen kijken. Of ik alleen met afval als grondstof wil werken? Nee hoor, ik wil best ook met nieuwe grondstoffen aan de slag. Maar dan wel met de intentie dat het producten worden die lang zullen meegaan. Dat kun je realiseren door een zekere gelaagdheid aan ontwerpen te geven. Producten te maken die een verhaal of een gevoel oproepen.”

Wat doet u over vijf jaar?

„Ik hoop hetzelfde als nu.” En lachend: „En dan hopelijk in een iets fijnere werkruimte. En, als ik toch mag dromen: ik ben slecht in regelen, ik heb last van algehele elektronica-onkunde en ook zou ik graag willen dat een handig iemand mijn werk op beurzen verkoopt.”

SIMONE POST (25)
studeerde af aan de Design Academy Eindhoven met haar Post-Vliscocollectie, een kleed, kamerscherm en kruk van afval uit de Brabantse stoffenfabriek Vlisco. Inmiddels heeft ze ook dessins voor Vlisco ontworpen.

presenteert zich volgende maand voor het eerst in Milaan, tijdens de jaarlijkse designbeurs. Bij Label Breed toont ze haar tapijten, met het jonge ontwerperscollectief Envisions experimentele manden van hout en textiel.

exposeert haar kleden ook op de door designcriticus Jeroen Junte samengestelde tentoonstelling Next Up in De Kazerne in Eindhoven (t/m 30 sept).

vertrekt later dit jaar naar India voor een onderzoeksproject in een textielfabriek die nog stoffen bedrukt met houten blokken.

simonepost.nl


Op een witte ondergrond is centraal een grote vijfpuntige ster in blauw afgebeeld. In het midden op een wapenschild staat de tekst '15 augustus 1846 1946' met eronder een banier met de tekst ' N.V. P.F. van Vlissingen & Co's Katoenfabrieken Helmond'. In de punten van de ster zijn wapenschilden te zien met respectievelijk de teksten 'Helmond, Goudkust, Nederland'. In een cirkelvorm, om de ster heen, zijn taferelen uit de 100-jarige geschiedenis van Vlisco afgebeeld, de verschillende gebouwen, een trein en een stoomschip. Hieromheen staat de tekst 'Met Moed en trouw - Een Lange Vaart - Een Dankbaar Hart - Gestaag Volhardt'.

The Rijksmuseum has been a major source of inspiration for Erwin Olaf since his early youth, with Rembrandt, Jan Steen, Breitner and other Dutch artists being hugely influential on his work. To mark the transfer of his core collection the Rijksmuseum is staging the exhibition 12x Erwin Olaf, in which Olaf places his photographs in dialogue with Dutch painting. This is the first time that his work will be displayed alongside that of his great examples.

Iconen uit het Rijksmuseum leven op naast de foto’s van Erwin Olaf
Fotografie In het Rijksmuseum worden twaalf werken van Erwin Olaf gecombineerd met klassieke schilderijen uit de collectie. Breitners ‘Meisje in witte kimono’ wordt er weer een vrouw van vlees en bloed.

Links: Naakte vrouw, gezeten op een verhoging, Rembrandt van Rijn, 1629 - 1633. Rechts: La Penseuse, Erwin Olaf, 1987.
Foto's Rijksmuseum 

Beeldende kunst

12 x Erwin Olaf

Rijksmuseum, Amsterdam. T/m 22/9. Inl: rijksmuseum.nl

●●●●●
Thomas van Huut
4 juli 2019 om 15:32

Fotograaf Erwin Olaf (60) wilde graag nog een tentoonstelling in het Rijksmuseum. In de podcast van het museum, In het Rijks, vertelt hij wat directeur Taco Dibbits zei toen Olaf dat voorstelde: „Erwin, ik praat niet over iets van drie maanden, ik praat over honderdvijftig jaar.” De gesprekken tussen Olaf en Dibbits leidden er uiteindelijk toe dat de fotograaf in 2018 een kerncollectie van zo’n 500 werken overdroeg aan de omvangrijke fotocollectie van het Rijksmuseum. „Het wordt nu erfgoed”, stelt Olaf vast. „Dat geeft me rust.”

De tentoonstelling kwam er ook. Om de schenking te vieren maakten Dibbits en Olaf de tentoonstelling 12 x Erwin Olaf, die opende op 2 juli, de dag dat de fotograaf zestig werd. Elf foto’s en één videowerk van Olaf komen samen met bekende schilderijen van Jan Steen, Rembrandt en Breitner uit het Rijksmuseum. De relatief kleine expositie geeft geen compleet oeuvre-overzicht van de fotograaf die begon met expliciete (homo)seksuele fotografie en later mijmerende en tot in perfectie geënscèneerde foto’s is gaan maken. Daarvoor was de grote dubbeltentoonstelling in het Gemeentemuseum en het Fotomuseum in Den Haag eerder dit jaar. Dit is eerder een prikkelende toegift daarbij.

De opzet van de expositie in het Rijksmuseum werkt verfrissend. De eenzame vrouw met onaangeraakt taartje aan een tafel in een jarenvijftigkeuken uit Hope, The Kitchen (2005) en de vrouw in vrijwel dezelfde houding op Hollands meisje aan het ontbijt (1756) van Jean-Etienne Liotard: samen raken ze aan een tijdloos soort melancholie. In een van de bijschriften legt Olaf uit waarom hij zijn foto’s vaak een retro-sfeertje geeft: „Om duidelijk te maken dat je in mijn gedachtewereld terechtkomt en dat ik geen registratie van de werkelijkheid geef.” De combinaties lokken uit om de figuren op de schilderijen niet als historische feiten te zien, maar als tijdloze verbeeldingen van een gemoed.

Johannes Cornelisz. Verspronck, Portret van een meisje in het blauw, 1641 en 

Erwin Olaf, Hope - Portrait 5, 2005.
Beeld Rijksmuseum

Breitners fotomodel
De beschrijvingen die Olaf van de schilderijen geeft zijn soms ontwapenend anachronistisch. Over Meisje in witte kimono van Breitner: „Ze zou een goed fotomodel zijn geweest, die kunnen ook vaak zo leeg kijken.” Met één opmerking wordt het icoon weer een vrouw van vlees en bloed.

George Hendrik Breitner, Meisje in witte kimono, 1894.
Foto Rijksmuseum

Door zijn foto’s zo direct tussen de Rijksmuseumcollectie te presenteren, wordt Olaf vrij hardhandig de kunstgeschiedenis in gesleept. Die directheid is passend, de fotograaf heeft nooit een geheim gemaakt van zijn voorbeelden – in het vroege werk is de rauwheid van Robert Mapplethorpe aanwezig, later zie je bijvoorbeeld de Amerikaanse schilder Edward Hopper terug. In de wandteksten legt Olaf uit op welke manier hij inspiratie put uit klassieke schilderijen: hoe speelden Breitner en Rembrandt met schaduw? Hoe ga je om met imperfectie? De antwoorden zijn in de korte ruimte die de wandtekst biedt niet heel diepgaand, maar nodigen wel uit om beter te kijken.

Het is jammer dat alleen is gezocht naar harmonie en beeldrijm. Naast het zelfportret van de jonge Rembrandt is een foto te zien van een model dat op precies eenzelfde manier schuin de toeschouwer aankijkt, en zichzelf ook in het kader duwt. In de podcast vertelt Olaf dat hij eerder overwoog om daar een vroege foto van zichzelf met sperma in het gezicht naast te hangen. Dat soort minder brave combinaties hadden de expositie nog interessanter kunnen maken.

Marielle van Uitert (1973) documentary photographer, graduated from the Dutch School for Photography Amsterdam and Boxtel. Van Uitert made both a wide range of features in Afghanistan, embedded as unembedded, as in Iraq, Syria, Gaza, West Bank, El Salvador, Colombia, Bangladesh, Rwanda, Russia, Lebanon etc.

Her book Bye Bye Bullshit, 29868 minutes with the last Dutch patrols in Afghanistan 2010 was published in 2011. In 2010 she was second prize winner overall for the United Nations Development Programme in New York featuring the picture ‘Liquid Gold’ which she made in the Central African Republique for Cordaid. She was first price winner for the Zilveren Camera 2015, foreign documentary (series), second prize winner for the Zilveren Camera 2011, foreign news and first price winner for the Italian IntimaLente/Visual Ethnography 2015, Phototales: God is not for girls. In 2016 she was shortlisted for the 2016 Sony World Photography Awards. In 2017 she was first price winner for the Italian IntimaLente/Visual Ethnography 2017, Phototales: Duterte's War on Drugs.

In 2013 she published a book Blik op de Oorlog/Faces of War including 6 years of war-photography simultaneously with her exhibition in NM Kamp Vught. Van Uitert about her work: “I make many features around the world for both NGOs and private work. It is my passion to show war through small and personal stories in order to give vivacious wars, violence or poverty a personal face. The tears of an Afghan mother are the same as the tears of a Dutch mother”.

In 2016 she published a book Duizend Ogen which contains work of the past 12 years.

Hier hebben ze een intieme band met wolven
Fotografie Jarenlang fotografeerde Mariëlle van Uitert in conflictgebieden, nu de relatie tussen mens en dier. Ze is gefascineerd door wolven.

Rosan Hollak
3 juli 2019

Wolf-expert Tatjana Schneider huilt samen met de wolven.
Foto Mariëlle van Uitert 

‘Iedereen vindt tegenwoordig wat van de wolf. Hij wordt zelfs als politiek statement gebruikt. Maar dat is niet waar het mij om gaat. Ik wil gewoon mooie verhalen maken.” Jarenlang werkte Mariëlle van Uitert (45) als oorlogsfotograaf in conflictgebieden. Ze fotografeerde onder meer in het Midden-Oosten en Zuid-Amerika, werd ontvoerd in Syrië en was getuige van een bomaanslag in Aleppo. Nadat ze in 2016 in de prijzen was gevallen bij de Zilveren Camera in de categorie Nieuws Internationaal had ze er ineens genoeg van. „Ik had geen zin meer om telkens de conflicten tussen mensen vast te leggen. Toen heb ik mijn focus verlegd naar de relatie tussen mens en dier.”

Voorbeeld
Haar nieuwe onderwerp werd ‘de wolf’. „Dit dier fascineert mij al langer. Nu hij weer terug is in West-Europa, leidt dit tot hevige discussies. Hij boezemt angst in: wat moet zo’n wild en gevaarlijk dier in de buurt van de mens? Niet voor niets speelt de wolf vaak een rol in verhalen en sprookjes. Denk aan Roodkapje.”

Directe aanleiding voor het project was haar eigen hond Denver, een mishandelde Bosnische herder die ze zes jaar geleden uit het asiel haalde. „Hij lijkt op een wolf. Vaak is hij onzichtbaar, komt niet naar andere honden om te spelen, trekt zijn bovenlip op als hij iets niet wil. Hij heeft nog altijd dat oerinstinct terwijl de meeste honden geleerd hebben om pootjes te geven.”

Ze las artikelen en boeken over de canis lupus, struinde het internet af en stuitte zo op het Wolfspark Werner Freund, een wolvenpark in het Duitse Saarland waar bezoekers van alles kunnen leren over verschillende soorten wolven, afkomstig uit verschillende delen van de wereld. Zo las ze ook over de 51-jarige wolf-expert Tatjana Schneider. „Die vrouw is zelf een beetje een wolf. Vanwege een moeilijke jeugd trok ze zich op jonge leeftijd al vaak terug in de natuur. In 1993 begon ze als vrijwilliger in het wolvenpark. Inmiddels heeft ze daar de leiding en 38 wolven grootgebracht.”

Tatjana Schneider voedert de wolven.
Foto Mariëlle van Uitert

Van Uitert legde contact met Schneider en haar collega Michael Schönberger en fotografeerde hen tijdens hun dagelijkse bezigheden. „Tatjana en Michael doen alles voor hun wolven. Voedsel krijgen ze gratis van boeren uit de omgeving. Zij doneren overleden runderen en kalveren, jagers leveren soms aangereden wild aan.” Van Uitert fotografeerde Schneider tijdens het villen van een ree, terwijl ze de wolven orgaanvlees voert maar ook op het moment dat ze enthousiast door de wolven wordt begroet. „Ze weten dat het geen knuffelbeesten zijn. Maar je ziet wel dat beiden een intieme band met de dieren hebben ontwikkeld.” Vooral de Amerikaanse wolf Peter blijkt zeer gesteld te zijn op Schneider. „Een tijd geleden brak er een gevecht uit binnen de roedel. Twee van zijn broers wilden Peter aan stukken scheuren, Tatjana kwam tussenbeide en heeft hem het leven gered.”

Michael Schönberger wordt enthousiast begroet door twee wolven.
Foto Mariëlle van Uitert

Wanneer Schneider nu het domein van Peter betreedt, komt hij direct op haar af, legt een poot in haar schoot en slaakt een wolvenhuil. „Soms gaan ze zelfs samen zitten huilen.”

Inmiddels heeft Van Uitert zich nog verder in ‘de wolf’ verdiept. „Fotograferen in het park was nog relatief eenvoudig, maar nu ben ik bezig met een groter project. Sommige mensen zeggen wel eens tegen me: wat je nu doet is in ieder geval makkelijker dan oorlogsfotografie. Maar dat klopt niet. Het was voor mij eenvoudiger om bij Aleppo bij de frontlinie te komen dan een wolf in het wild te fotograferen.”

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 4 juli 2019

Duiven op een dukdalf in de Nieuwe Haven in Dordrecht rond 1989 Erfgoedcentrum DiEP in Dordrecht bereidt zich voor op de tentoonstelling Oog op Dordrechtover het werk van de bekende Dordtse fotograaf Ad Molendijk.Deze legde vanaf de jaren zeventig groot en klein nieuws vast als persfotograaf voor onder meer het Vrije Volk. Nog voor de start van de tentoonstelling verschijnt er ook een fotoboek over Molendijk. Bijzonder is de medewerking die het erfgoedcentrum kreeg van de bekende fotojournalist Vincent Mentzel. Mentzel is betrokken bij zowel de samenstelling van het boek als de tentoonstelling en voorziet beide van commentaar. Velen denken dat de jaren tachtig bestonden uit louter economische misère, hoge werkloosheid, een grauw straatbeeld en vele protesten. Het is echter niet alleen maar kommer en kwel die de beelden van Molendijk vertonen.Zijn grote liefde voor de Biesbosch en de vrolijkheid die uit de Dordtse feesten en evenementen stralen, komen goed tot hun recht in de foto’s. Molendijk legde drie decennia lang groot en klein nieuws vast. Van stadsvernieuwing tot monumentenzorg, van protestoptochten tot avondvierdaagse, van binnenstad tot Biesbosch. Overal zat Ad Molendijk er met zijn lens bovenop. In samenwerking met Vincent Mentzel, waarvan eerder dit jaar een groots retrospectief in De Kunstal Rotterdam werd gepresenteerd, heeft DiEP een selectie gemaakt uit de vele foto’s van Molendijk. De weduwe van Ad Molendijk heeft voor de tentoonstelling een omvangrijk fotoarchief overgedragen aan DiEP dat een waardevolle aanvulling vormt op de collectie van het erfgoedcentrum. Zowel de tentoonstelling als het boek laten straks tal van foto’s zien die Molendijk beroepsmatig maakte, maar ook onderwerpen waarin zijn persoonlijke interesse lag. De tentoonstelling is vanaf 21 januari te zien in Het Hof in Dordrecht. Het fotoboek over AD Molendijk ligt medio december in de winkels.  ISBN: 9789040006289.

See also

an Eye at the BookMarket Dordrecht july 7 2019 Arie Wols Ad Molendijk Photography

Chez les mangeurs d'hommes (Nouvelles Hébrides)
TITAYNA [pseud. of Elisabeth DESMARETS-SAUVY].; A.P. ANTOINE; R. LUGEON
Description de l'article : Paris : Duchatre, 1931. Quarto, original pictorial stiff wrappers (spine sunned), early owner?s inscription to front endpaper, pp 57, [3], followed by 80 photographic plates, including numerous full-page plates of masks (some coloured. A comprehensive survey of the traditional culture and ritual of the New Hebrides (Vanuatu).


Afrique Equatoriale of Jean D'Esme 
Editions : Duchartre
152 pages in French, OE, 1931.
Dimensions : 28 x 23 cm
Hardcover in colour.





[Dusard, Jay] Weisman, Alan
La Frontera: The United States Border With Mexico
San Diego, CA: Harcourt Brace Jovanovich, 1986. Dusard, Jay (photographer); 56 b/w photographs; Few b/w Maps (including headpieces). First Edition. Hardcover. 4to - over 9¾" - 12" tall.
ISBN: 0151473153
200 pages. Fascinating pictorial study of "the diverse and compelling lives" (jacket lower flyleaf) encountered by the journalist and the photographer on their 2000-mile traversal of the noted international boundary. Text by Weisman (with his preface); essay "Photographing the Border" by Dusard; includes bibliography and index.






Droom in het woud
Kandó, Ata - Kando, Thomas.
Published by Amsterdam/Antwerpen, Uitgeverij Contact, 1957, 1957
Hardcover
Amsterdam/Antwerpen, Uitgeverij Contact, 1957. Clothcovered boards, photo-pictorial dustjacket (hardcover), 27 x 21,7 cms., unnumb. (44) pp. with b/w photographic plates printed in gravure. Ata Kandó (Budapest, 1913) worked as a children's photographer until the outbreak of World War Two, but hardly anything of her prewar work has survived . After the war she worked for Paris fashion houses and continued to do so after accompanying Dutch photographer Ed van der Elsken to the Netherlands, whom she married in 1954. This book is a photo-phantasy featuring her children. Bookdesign by Jurriaan Schrofer.










Bailey N.W.1: Urban Landscapes
by David Bailey
Bailey N.W.1: Urban Landscapes (Nw1) (Signed By David Bailey)
1982, Weidenfeld & Nicolson
Hardcover, Very Good
ISBN0460045881
ISBN-139780460045889
Pages96
EditionFirst Edition
PublisherWeidenfeld & Nicolson
Published1982

SOERABAJA 1900-1950

Album met foto's van de Simpang Club (oftewel de Simpangsche Societeit) in Soerabaja, aangeboden aan de aftredende en repatriërende voorzitter W.M. van der Veur
Fotax, Surabaya 

Album met foto's van de Simpang Club (oftewel de Simpangsche Societeit) in Soerabaja, aangeboden aan de aftredende en repatriërende voorzitter W.M. van der Veur. Van der Veur was volgens een oorkonde, waarvan een foto is opgenomen in het album, bestuurslid van 17 juli 1930 tot 1 oktober 1938. Vanaf 11 mei 1932 bekleedde hij het voorzittersschap. Hij repatrieerde in oktober 1938. De volledige tekst van de oorkonde luidt: "Oorkonde. In de op 27 September 1938 gehouden Buitengewone Ledenvergadering van de Vereeniging "De Simpangsche Societeit" wed besloten den per 1 October 1938 aftredenden en repatrieerenden Voorzitter, den Heer W.M. van der Veur, het Eere-lidmaatschap aan te bieden als erkenning van de zeer bijzondere verdiensten, welke hij gedurende de periode van zijn Bestuurslidmaatschap van 17 Juli 1930 tot 1 October 1938, waarvan van 11 Mei 1932 tot 1 October 1938 als Voorzitter van de Vereeniging, heeft gehad. Een bewijze van dit Eere-lidmaatschap is hem deze Oorkonde uitgereikt geworden. Soerabaja 1 October 1938. Het Bestuur der Vereeniging "De Simpangsche Societeit". A. Denijs, Voorzitter. Jr. W.J.M. Michielsen, Hon. Secretaris. P.A. Minderhoud, Penningmeester. B.F. Hunt, Commissaris." Bij dit album zijn tevens een aantal losse foto's betreffende Dr. Soetomo gevoegd.


De sociëteit, of ‘soos’, was voor veel Europeanen in de 19de eeuw de enige gelegenheid tot wat gezelligheid en amusement. Ook na de eeuwwisseling had de soos een belangrijke rol in het sociale leven. Iedere stad had wel zo’n gelegenheid. In Batavia waren Concordia en de Harmonie belangrijke ontmoetingsplaatsen. De Harmonie was de bekendste sociëteit voor heren. Vrouwen werden slechts bij hoge uitzondering toegelaten. Bandoeng had ook een sociëteit Concordia genaamd. Deze werd in eerste instantie vooral bezocht door planters. Later werd het publiek gemêleerder en ook ‘beschaafder’. De soos was niet langer het ‘jeneverhuis’, waar ‘vrolijke planters de piano de straat op sleepten en er hun whisky in uitgoten'. Rond 1850 veranderde Soerabaja steeds meer in een belangrijke koopmansstad. Groothandelaren en industriëlen verlangden in deze tijd steeds meer naar een eigen soos. Ze wilden een eigen plek, los van de officierssociëteit Concordia en de Marine-sociëteit Modderlust. Daartoe werd in 1850 de Club opgericht op de hoek van Embong Malang en Toendjoengan. Leden moesten 100 gulden per maand betalen en de entree was 25 gulden. Meer dan wat de krijgslieden ooit konden betalen. In 1907 verhuisde de Simpang Club naar de hoek van Simpang en de Dijkermanstraat in het uitgaanscentrum. De Simpang Club kon zich meten met de meest chique sociëteiten in Europa. 

Populair tijdverdrijf in de soos was er in de vorm van bal masqués, muziek en toneel. In december werd er ook trouw Sinterklaas gevierd. En er waren dansavonden. Overdag kon er gepicknickt worden. Sommige sociëteiten hadden een eigen tennisbaan. Drank ontbrak niet in de soos. Gasten konden kiezen tussen Hollands en Engels bier. Er werden ook champagne, Kaapse en Spaanse wijnen en enkele sterke dranken, waaronder Brandy-soda, whisky en ‘Apenmelk’, een mengsel van jenever en water, geschonken. Dit laatste was één van de favoriete drankjes. 
Op het menu stond o.a. een uitgebreide rijsttafel met nasi en pittige arak, maar ook saté van de bok. In de ‘wintermaanden’ stond er zelfs snert op het menu. En na een late feestavond met veel drank en eten was een verse koppi-toebroek (koffie die gemaakt werd door heet water te schenken op een flinke lepel fijngemalen koffie, de drab bleef op de bodem liggen, gezoet met suiker of gecondenseerde gesuikerde melk). In de ochtend de beste remedie tegen een sooskater. 
Op muziekgebied liep de soos, vergeleken met Europa, ook niet achter. Wereldberoemde artiesten traden op in de sociëteiten van Nederlands-Indië. Zoals Godowksi (beroemd pianist), Kathleen Parlow (violiste) en Jean-Louis Pisuisse (bekend vertolker van het levenslied). Louis Davids en Margie Morris zongen er hun volksliedjes. Naast bekende artiesten verzorgden de eigen leden ook dikwijls muziek- en toneelvoorstellingen.

De soos in de buitengewesten had de functie als ontmoetingsplek voor de kleine groep Europeanen die zich daar gevestigd had. Aan de kusten en in het binnenland van Sumatra, Borneo en Celebes en op de kleine eilanden waren planters en werknemers van de oliemaatschappijen op elkaar aangewezen. Voor toneelgezelschappen, musici en andere artiesten loonde het niet om tijdens hun tournees langs deze plaatsen te gaan. De gangmakers in deze sociëteiten waren meestal reguliere gasten met een beetje talent voor zingen, musiceren en toneelspelen. Het toelatingsbeleid in deze sociëteiten was minder streng dan in de grote steden. Anders had men te weinig klandizie. Onderwijzers, commiezen en klerken, de politie-opziener en plaatselijke inheemse notabelen konden allen lid worden.

Naarmate de kolonie zich materieel meer ontwikkelde, ontstond er ook meer concurrentie voor de sociëteiten. Er kwamen bioscopen, tennisbanen en ook grote hotels die vermaak boden. Met de auto maakten stedelingen tripjes naar koelere gebieden. De radio bracht vertier in huiselijke kring. En kranten en boeken zorgden voor de nodige ontspanning. Daar kwam nog bij dat men tijdens de economische crisis begin jaren dertig, het lidmaatschap te duur vond. Een voorbeeld van een beroemde sociëteit die zich niet staande kon houden was De Vereeniging in Djokjakarta. Deze soos voor administrateurs, ambtenaren en particulieren vierde in 1937 het 115-jarige bestaan. Enkele jaren na de viering werd de soos gesloten. Veel mensen konden vanwege de economische crisis het lidmaatschap niet meer betalen. Was in 1926 het lidmaatschap nog 10 gulden per maand en had de soos 800 leden, in 1935 hoefde de nog slechts 175 leden nog maar 4 tot 7,50 gulden te betalen.

BUITENWEG, HEIN [ = PS. OF H.C. MEIJER] - Soos en samenleving in tempo doeloe

Eugène Atget, 1857-1927
Paris
Eugène Atget, Andreas Krase, Hans-Christian Adam
Gekartonneerd met stofomslag
Unraveling the mystery of Eugene Atget's life and work (1857-1927) is easier said than done. Now considered to be one of history's most important photographers, Atget (1857-1927) was relatively unknown until well after his death. We know that he made his living selling his prints, mainly to architects, artists, and institutions, but his categorical, obsessive method of photographing Paris street by street (doorknob by doorknob in some cases) lacks clear explanation.Atget wrote in 1920, "I may say that I have in my possession all of Old Paris". Indeed, he knew the city like the back of his hand and had the pictures to prove it. He captured the historical, atmospheric Paris: churches, monuments, and buildings, as well as bars, shop windows, street-peddlers, and prostitutes. Traversing all of its layers, he immortalized the true spirit of Old Paris.Why did he choose to spend his life roaming the streets with his heavy camera equipment, systematically cataloguing everything Parisian? The answer, if it can be discovered, must be found in the pictures themselves. Whether he intended to or not, Atget has left us with an impeccable record of turn-of-the-century Paris, not to mention a huge collection of stunningly beautiful photographs. This new book features 200 of Atget's most impressive images, many of which have rarely been seen before. Take a trip back in time and immerse yourself in Atget's Paris.

London is immersed in history yet tirelessly innovative, a city of exciting contrast. This XL monograph collates a mass of photographs retrieved from all manner of archives to present a visual map of the city—both past and present. Images of London’s diverse inhabitants, streets, and sites are woven throughout the book with key cultural references and informative essays.
Reuel Golden
Hardcover, 25 x 34 cm, 552 pages
















E. van Moerkerken - Reportages in licht en schaduw met een voorwoord van S. Carmiggelt - G.A. van Oorschot - 1947 - hardcover - 32 x 25,5 cm
Met onder meer prachtige zwart/wit portretfoto's van bekende Nederlandse auteurs, zoals Ter Braak, Du Perron, S. Carmiggelt, L.TH. Lehmann, J. Ivens, Roland Holst en L. v. Deyssel

MH17, de leegte blijft
2019


Across the Netherlands, a small country of 16 million, there are empty houses, empty offices and empty seats belonging to the 194 Dutch nationals who died after Malaysia Airlines flight 17 was shot out of the sky over the eastern Ukraine, last week Thursday.

Relatives, friends, neighbors and co-workers are reminded of those who are no longer there, uncertain what to do with the places left behind. Dutch photographer Ilvy Njiokiktjien documented the lives lost.

Sascha Meijer’s sun bed

Each summer, Sascha Meijer, 24, a journalism graduate, would return home to her family’s house in Amersfoort. During high school she and a group of friends would sunbathe, sing and try to do their homework on the terrace.  “After a sleepover we would even have breakfast up there,” said a friend, Tessa Schop, 24.

“She was sharp, a really good journalist,” said a friend, Fleur Launspach. “I’m confident she would have made great documentaries in the future.”

Ilvy Njiokiktjien for The New York Times

Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency
MH17, de leegte blijft

MH17 vijf jaar later. Voor haar fotoserie The Empty Spaces Left Behind by Malaysia Airlines Crash bezocht fotograaf Ilvy Njiokiktjien nabestaanden vlak na de ramp, en in 2019.
Carlijn Vis
12 juli 2019

2014
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

2019
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

Mirjam (27) en Sandra (23) Ploeg verloren hun ouders en broertje. Vader Alex Ploeg (58) is een van de twee passagiers van wie nooit iets is teruggevonden. Mirjam is na de ramp in het huis van haar ouders gaan wonen, in Maarssen.

„Ik hou het huis niet vanwege de herinneringen, ik woon hier alleen maar omdat het zo uitkomt. We wilden het verkopen, maar toen ik op Funda keek, kwam ik erachter dat ik niet iets beters kon vinden. Toen dacht ik: als ik hier blijf, wil ik het wel naar mijn smaak inrichten.”

De twee zussen zijn rigoureus te werk gegaan, tien keer naar de vuilstort met een volle bestelbus. In de tuin stond een kantoorruimte van 15 vierkante meter waar haar vader gifkikkers hield. „Dat is nu een extra stuk tuin geworden. De kikkers hebben we aan een handelaar gegeven.” Binnen is ook weinig hetzelfde gebleven. „Er staat één buffetkast van mijn ouders, voor de rest is alles anders.”

„We hebben per persoon één verhuisdoos met spullen bewaard. De favoriete jurk van mijn moeder, het jasje dat mijn vader altijd droeg, kindertekeningen van mijn broertje en judo-banden waar hij trots op was. En het horloge van mijn moeder, dat stond stil op de tijd van het ongeluk. Verder wat praktische dingen, de pannenset ga ik echt niet weggooien.”

„Het is nu vijf jaar; soms lijkt het eeuwen geleden, maar soms ook alsof het gisteren was. Het gaat goed met ons. We hebben allebei onze bachelor gehaald, Sandra psychologie en ik pedagogische wetenschappen. Ik wou dat ik mijn diploma aan mijn ouders kon laten zien, zij weten niet dat ik weer ben gaan studeren. Toen zij overleden, werkte ik nog in de horeca. Bij dat soort mijlpalen doet het pijn.”

„Soms zijn er van die praktische dingen. Iemand zei laatst: ‘Je kozijn is aan het rotten’. Dat zijn dingen die je van je ouders leert, dat je af en toe je kozijnen moet lakken en onderhouden. Opvoeden houdt niet op als je uit huis bent, je leert een leven lang van je ouders. Maar ik moet het zelf uitvinden.”

2014
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

2019
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

Christel Aerns (leerkracht groep 8) en Emma Kuiper (leerkracht groep 6) waren collega’s van Hanny Timmers (58) op basisschool De Boschuil in Eindhoven. Ze hadden toen alle drie een groep 6-klas.

Aerns: „Op school zijn nu geen kinderen meer die bij Hanny in de klas hebben gezeten. Ik heb wel leerlingen die een broer of zus hebben die toen bij Hanny in de klas zat.”

Kuiper: „We hebben het er op school niet heel vaak meer over. Als het op het nieuws is, wordt het wel weer opgerakeld.” Aerns: „Ze was een duidelijke juf voor de kinderen.” Kuiper: „Zij was heel goed georganiseerd, alles zat in mappen met post-its. Als je na haar de groep kreeg, dan wist je: hier zit het ritme er goed in, deze groep kan ik zo overnemen.”

Aerns: „De lokalen zijn in de tussentijd ingrijpend veranderd, groepen zijn opnieuw ingericht, de school ziet er totaal anders uit. De vloeren zijn nieuw, de meubels, meer digiborden.”

Kuiper: „Op school is het eerste jaar een herdenkplekje geweest. Voor haar leerlingen is er altijd de mogelijkheid geweest om het erover te hebben. Maar je merkt ook: kinderen zijn heel veerkrachtig, en gaan door met hun leven. Hanny had ook net het schooljaar afgesloten met haar klas.”

Aerns: „In het begin was het nog vreemd om langs haar lokaal te lopen. Dan dacht ik: hier had Hanny moeten staan.”

2014
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

2019
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

Silene Fredriksz uit Rotterdam is moeder van Bryce (23). Ze verloor haar zoon en diens vriendin Daisy Oehlers (20). Daisy en Bryce woonden bij Silene en haar man Rob in huis.

„De dekens liggen nog precies zoals ze die dag uit bed zijn gestapt. Ik laat de kamer zo, want als ik dat niet doe, heb ik het idee dat ik ze wegdoe. Ik denk weleens: moet ik het niet opruimen? Maar ja, van wie moet dat? Ik móét dat helemaal niet.”

„Elke ochtend doe ik de deur daar open en zeg ik ‘goeiemorgen’, en elke avond doe ik hem weer dicht. Ik ga minder in de kamer zitten dan een paar jaar geleden, maar soms praat ik nog wel tegen ze. Ik vertel wat er die dag is gebeurd. Of ik zeg dat het weer tijd is dat ze een teken geven. Daar geloofde ik eerst niet in, maar ik heb het nu zo vaak meegemaakt dat ik weet: dit is geen toeval meer. Lichten die spontaan aan en uit gaan, de tv aan en uit, een plant die ineens gaat bloeien op de verjaardag van Bryce.”

„In de woonkamer heb ik twee gedenkplekjes ingericht. Op speciale dagen, zoals hun verjaardag, zetten we een bordje eten voor ze neer. Met een biertje voor Bryce en een wijntje voor Daisy erbij. Op de verjaardag van Bryce barbecuen we, daar was hij dol op. Daisy is jarig op dezelfde dag als mijn dochter, dus ik laat het aan haar over wat we dan doen. Dat is dus een lastige dag geworden: aan de ene kant ben ik blij dat mijn dochter een jaar ouder is geworden, aan de andere kant verdrietig omdat Daisy weer een jaar niet heeft geleefd.”

„In Daisy’s tas zat een brief, een dagboek-achtig stuk dat ze schreef toen haar moeder net was overleden. Als ik dat lees, kom ik dicht bij haar ziel. Die tekst is me heel dierbaar. Ze had ook een prachtig handschrift. Ik heb niks met tatoeages, maar toch heb ik in haar handschrift ‘Daisy’ en ‘Bryce’ op mijn arm laten zetten, met ertussen een hartje.”

2014
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

2019
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

Mathijn Konings verloor zijn collega Barry Kooijmans, met wie hij vijftien jaar samenwerkte bij buitensportmerk Nomad.

„We vragen ons vaak af: wat zou Barry hiervan hebben gevonden? Bijvoorbeeld bij het gebruik van de kleur geel, daar was hij fel op tegen. Maar je merkt dat dingen veranderen en dat er daarom soms andere beslissingen worden genomen. Niet altijd in zijn geest.”

„We reisden veel samen naar het Verre-Oosten. Op mijn eerste intercontinentale vlucht merkte hij dat ik niet met stokjes kon eten. Toen we in Seoul aankwamen, kreeg ik van hem een paar stokjes. Hij zei: ‘Hier, ga maar oefenen.’ Hij heeft me lesgegeven en intussen kan ik drie pinda’s tegelijk pakken. Die stokjes ga ik nooit weggooien.”

„Barry’s werkkamer is een tijdje gebruikt door de nieuwe directeur en werd later ingericht als vergaderruimte. De Creative kitchen heette dat bij ons. Daar dachten we met elkaar na over het merk en over nieuwe producten, dus het voelde goed om dat in Barry’s kantoor te doen. Vorig jaar zijn we verhuisd naar De Meern, bij Utrecht. Barry heeft daar geen kantoor meer, maar de voetbaltafel die hij heeft geïntroduceerd is wel mee.”

„Ik mis zijn passie voor producten. De enorme glimlach of fonkeling in zijn ogen als we een nieuwe tentharing hadden gevonden. Hij liet het team vrij, maar als hij iets heel belangrijk vond, ging hij er bovenop zitten. We hadden eens een flinke discussie over de stokken van een nieuwe tent. Moesten die alle drie even lang zijn – dat vindt de consument fijn – of zouden we één stok korter maken waardoor de tent evenwichtiger werd. Zijn stem gaf uiteindelijk de doorslag: drie even lange stokken.”

2014
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

2019
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

Kevin Fan (34) verloor zijn ouders bij de MH17-ramp. Sinds die dag runt hij het restaurant dat zijn ouders 25 jaar geleden hebben opgezet: Asian Glories in Rotterdam.

Kevin: „Ik stond al vijf jaar met mijn vader in de keuken toen ze op reis gingen. Ik deed de wok-hoofdgerechten, mijn vader de dimsum (voorgerechten). Daar komt veel handwerk bij kijken, en vouwkunst. Die zou hij me gaan leren als hij terugkwam. Vlak na de ramp moest ik proberen de smaak, structuur en kwaliteit van mijn vader in de dimsum te krijgen. Dat was een moeilijke tijd.”

„De keuken is intussen gemoderniseerd en het restaurant is verbouwd. Ik wilde het me meer eigen maken, maar het voelt nog steeds als het restaurant van mijn ouders. De herinnering aan hen is sterker dan hoe de ruimte eruitziet.”

„Het restaurant loopt goed, in de winter zitten we altijd vol, in de zomer is het iets rustiger, dan hebben we met het personeel tijd om bijvoorbeeld nieuwe gerechten uit te proberen. Ik heb geen spijt dat ik het restaurant van mijn ouders heb voortgezet, maar soms zou ik liever zelf een nieuw restaurant beginnen. Want als het een succes is, is het míjn succes. Maar ook als het faalt, dan faal ik. Als Asian Glories nu niet goed zou lopen, voelt dat alsof ik het voor hen heb verkloot.”

2014
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

2019
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

Peter Bats uit Zutphen verloor zijn zoon Rowen Bats (12), die met zijn ex op reis ging.

„Rowen had vlak voor de ramp in de eindmusical van groep 8 gespeeld, daar hebben we veel foto’s en video’s van. Soms nemen we de tijd om ernaar te kijken, om even terug te gaan in de tijd.”

„Ik kom nog elke dag op de school waar Rowen zat, om mijn jongste zoon te brengen. De school heeft een plaquette bij de deur, met een gedicht van de moeder van een klasgenootje en een foto van Rowen, om hem op school te blijven herinneren.”

„Binnenkort is er een reünie met zijn oude klas. Leeftijdsgenootjes zijn nu 16 of 17 jaar, het is mooi om te zien hoe zij opgroeien. Ik kan niet alles relateren aan Rowen, want die is nooit zo oud geworden. Toch moet het een ontspannen dag worden. We eindigen bij de lokale friettent. Het is niet de bedoeling dat de jongeren aan het eind van de dag huilend weg lopen, juist niet. We willen met elkaar ook op leuke dingen kunnen terugkijken.”

Jessica, vrouw van Peter en stiefmoeder van Rowen, zegt: „Mijn zoon Jeffrey scheelde vier maanden met Rowen, hij is nu 18. Hoe Jeffrey groeit en zich ontwikkelt, dingen beleeft op school, eindexamen, een vriendinnetje – dat zou Rowen nu ook hebben meegemaakt. Zou hij nu met een vriendinnetje zijn thuisgekomen? Dat zijn vragen die leven bij ons.”

Peter: „De urn staat thuis, want de kinderen vinden: Rowen hoort hier. Hij is onderdeel van het gezin, ook al is hij er niet meer. Onze jongste is nu 6 jaar. In zijn bewegingen en mimiek lijkt hij veel op Rowen. Met het verstrijken van de tijd blijven wij dus continu geconfronteerd worden met de leegte die Rowen achterlaat.”

2014
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

2019
Foto Ilvy Njiokiktjien / VII Photo Agency

Johan Molenaar uit Volendam verloor zijn vriend Cor Schilder (33). Ze speelden ruim vijftien jaar samen in de band Vast Countenance.

„De meeste bandleden zijn de afgelopen jaren vader geworden, zijn gaan samenwonen, dat soort zaken. Je eigen leven gaat door, dat is gewoon zo. Ik had toen net een dochter, nu heb ik er twee, dus ben ook druk met het gezin.”

„Na de ramp hebben we met de band het album afgerond waar Cor nog op heeft meegespeeld. Een maand later was de albumpresentatie in Paradiso. Die avond stond in het teken van het verlies van Cor.”

„We hebben meer dan vijftien jaar samen muziek gemaakt. Hij was de grappenmaker van de band. Hij had een droog soort humor, maakte flauwe grapjes. Vlak voordat hij op reis ging ook nog. Een ander vliegtuig van Malaysia Airlines was toen niet lang daarvoor verdwenen. Cor maakte een foto van het toestel van zijn vlucht en zette op Facebook iets van: ‘Dit is ’m, mocht-ie verdwijnen…’ Een morbide grap, typisch Cor.”

„De ruimte waar we toen repeteerden en waar het drumstel stond, is geen repetitieruimte meer. Er waren problemen met geluidsoverlast, de eigenaar heeft er een opslagplaats van gemaakt. Het drumstel op de foto hoorde bij de ruimte, het was niet van Cor. Bij mij thuis lag een setje percussie-eieren van hem, van die samba-eitjes waar je muziek mee kunt maken. Die hou ik als herinnering aan hem.”

„Een vriend van Cor heeft tijdelijk bij ons gedrumd, daarna heeft een andere drummer het overgenomen. Het varieert hoe vaak we met de band samenkomen. We werken nu aan een Leonard Cohen Tribute, na de zomer gaan we weer repeteren.”

„Het verdriet verandert, de eerste jaren was het heel heftig, niet te bevatten. Daarna was er boosheid. Nu is er meer acceptatie, het is zoals het is. Ik woon vlak bij waar Cor en Neel woonden en als ik langs hun huis loop, denk ik: zij hadden nu waarschijnlijk ook één of twee kinderen gehad.”

Correctie (15 juli 2019): In een eerdere versie van dit stuk stond dat Alex Ploeg de enige passagier is van wie nooit dna op de rampplek is teruggevonden. Dit moet zijn: een van de twee passagiers.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 13 juli 2019

50 years of Arles: Les Rencontres d’Arles 2019 programme
written by Marigold Warner
Published on 14 March 2019

Helen Levitt, New York, 1980. Private collection. Film Documents LLC/Courtesy Thomas Zander Gallery, Cologne

The biggest and most respected photo festivalreturns for its 50th year with 50 exhibitions that celebrate its history and influence, as well as championing cutting-edge photography and emerging talent

50 years ago, photographer Lucien Clergue, writer Michel Tournier and historian Jean-Maurice Rouquette put together the first edition of Les Rencontres d’Arles in the city’s town hall. They had three exhibitions – a group show tracing the history of photography, and solo shows by Gjon Mili and Edward Weston. Now it’s the largest and most prestigious photography festival in the world, and this summer, they celebrate 50 years with 50 exhibitions, looking back on their history and heritage, as well as championing cutting-edge photography and emerging talent.

Running from 01 July till 22 September, the festival is lead by director Sam Stourdzé for the sixth year. Last year, Stourdzé was criticised by a group of eminent photography specialists in an open letter urging him to include more women in the main programme. A year on, it seems they’ve taken the criticism on board. Marina Gadonneix, Germaine Krull, Helen Levitt, Evangelia Kranioti, Libuse Jarcovjakova, Camille Fallet, and Pixy Liao, among many more, appear on the main programme with solo shows; the festival also includes a section titled Replay, which is dedicated to female-led narratives.

Replay includes a group show titled The Unretouched Woman, which combines the work of Eve Arnold, Abigail Heyman and Susan Meiselas, whose photobooks from the 1970s challenged gender bias and celebrated women from across the globe. In the same section is a group exhibition of around 200 vintage prints by Berenice Abbott, Florence Henry, Germaine Krull and more, as well as Tom Wood’s Mothers, Girls, Sisters, which was shot in the suburbs of Liverpool between the early 1970s and late 1990s.

Cover of Susan Meiselas’ book, Carnival Strippers, New York, Farrar, Strauss & Giroux 1976.

To celebrate half a century, the festival has dedicated another section, titled Happy Birthday, to the story of Arles and the role it has played in the lives on photography enthusiasts around the world. A major exhibition from the festival’s archive is accompanied by two new publications, which will sit beside recreation of Edward Weston’s 1970 exhibition at the first Arles. In the same section will be a much-anticipated exhibition of Martin Parr’s photobook collection, which was recently acquired by the Tate with the support of the Luma Foundation.

Arles also looks with group shows such as Corps Impatients, a study into Eastern German photography, and Chronique D’une Vague, which brings together the work of four Movida photographers – one of the most spontaneous Spanish movements that unfolded in Madrid in the late 1980s. Another section looks at the construction of images, showing work by Marjan Teeuwan, Valérie Belin, Yann Pocreau, and The Anonymous Project.

Habiter explores the state of domestic spaces around the world, including in the UK. Home Sweet Home is a group exhibition that spans British homes from the 1970s and beyond, including photography by Martin Parr, Clare Strand, Sirkka-Liisa Konttinen, Anna Fox, Juno Calypso, Peter Kennard, Laura Blight, Gillian Wearing, Iain McKell, and more. Projects by Mario Del Curto and Daphné Bengoa & Leo Fabrizio will also be exhibited.

Science, nature, and territory are the themes explored in On The Edge, a section which includes Marina Gaddoneix’s project on natural disasters, mainly in weather and astrophysics, produced during her residency at the National Centre for Space Studies. An intriguing group exhibition, The Walls of Power examines the idea of territory through looking at walls that have been built within the Europe, featuring work by Olivia Arthur, Sergi Cámara, George Georgiu, Vesselina Nikolaeva and more. Work by Germaine Krull and Mohamed Bourouissa will also be exhibited in this section.

This year Arles has teamed up with Temple for the first time – an independent platform for international artists – for their annual book market. Over sixty publishers and photographers will take part, with numerous workshops on offer – including one hosted by Erik van der Weijde and Dutch magazine McGuffin. The book fair will include all the shortlisted publications for The 2019 Book Awards and for the Luma Rencontres Dummy Book Award, with the winners announced during opening week.

Out of 200 nominations, 10 photographers have been selected for the New Discovery Award, and will all be exhibited in the Emergences section of the festival. The lineup includes Máté Bartha, Steeve Bauras, David de Beyter, Stacy Kranitz, JJ Levine, Meryl Mcmaster, Hanako Murakami, Shinji Nagabe, Laure Tiberghien, and Alys Tomlinson. The winner will be announced during opening week, which will also include a series of free talks and debates featuring photographers from this year’s lineup, plus portfolio reviews with experts from the photography industry, and free exhibition tours by the curators involved.

Tickets for the Rencontres d’Arles can be bought at a reduced rate in advance online, with seven-day opening week badges starting at €48. For more information visit rencontres-arles.com

God, seks en de dood: daar draait het om in Arles
Fotografie Fotofestival Les Rencontres d’Arles mikt dit jaar nadrukkelijk niet op esthetiek, maar op rauwheid en authenticiteit. Dat werkt goed, tenzij het om milieuproblemen gaat.

Toef Jaeger
17 juli 2019 om 14:26

Pixy Liao, ‘It’s never been easy to carry you’. Uit de serie ‘Experimental Relationship’ (2013)

Voor de deur staat een man. Hij heeft één been wat gestrekt, alsof hij op het punt staat een dansje te gaan doen. Zijn zwarte laarzen glimmen, maar vallen vooral op door hun enorme lengte. Ze laten maar een klein stukje wit bovenbeen over dat te zien is tussen laars en de hoog opgetrokken korte broek. Zijn schaduw is nog imposanter dan de man die zelfverzekerd voor de deur staat. Dit is niemand minder dan Zorro, de gemaskerde held die Mexico bevrijdde van de corrupte bezetter.

Het is een van de zelfportretten van een man die Zorro als zijn grote voorbeeld ziet en zichzelf dan ook graag als zodanig vastlegt, met dat verschil dat hij soms zijn masker afdoet. Waarom zou je als held immers altijd anoniem moeten blijven? Dat echt heldendom er voor deze fotograaf niet inzat, had hij misschien kunnen weten, dat hij anoniem te zien zou zijn in de collectie ‘Photo Brut’, had hij vermoedelijk nooit zien aankomen.

Anoniem, Zorro (rond 1940)
Collectie Bruno Decharme

Photo Brut betekent zoveel als ‘rauwe fotografie’, een etiket dat afgeleid is van ‘Art Brut’, de benaming voor kunst die geheel buiten de officiële kunstwereld tot stand is gekomen, vaak door autodidacten gemaakt en die nooit is gecanoniseerd, totdat de Franse schilder Jean Dubuffet dit werk serieus ging nemen. Het was verzamelaar Bruno Decharme (1951) die de Photo Bruts bijeenbracht vanuit het idee dat mensen die niet zijn opgeleid tot fotograaf vaak authentieker en intiemer te werk gaan dan beroepsfotografen. Je kan je afvragen of het waar is. In ieder geval is ‘Photo Brut’ een van de beste tentoonstellingen op Les Rencontres d’Arles, het jaarlijkse fotofestival dat dit jaar voor de vijftigste keer wordt georganiseerd. Al sinds 1969 wordt in Arles – inmiddels op meer dan 25 locaties – werk getoond van fotografen die ertoe doen, over thema’s die ertoe doen.

Sergi Cámara, ‘De muur van Europa’, Spanje (2014)

Dit jaar gaat het vaak over de thema’s migratie, emancipatie en milieu, waarbij opvalt dat het belang van de onderwerpkeuze onderstreept wordt door een nadrukkelijk onopgesmukte weergave. Geen esthetiek dus, maar rauwe beelden. Op een tentoonstelling over grenzen zijn nieuwsachtige foto’s te zien waar het gaat om prikkeldraad, behendige klimmers en grenswachten. Kaal, lelijk en goed zijn ze. Interessant is de serie over Oost-Duitsland voor de val van de Muur. De verbeelding van Praag halverwege de jaren tachtig is even troosteloos als fascinerend op de foto’s van Libuse Jarcovjakova.

Abortusarts
Les Rencontres mikt dit jaar dus nadrukkelijk niet op schoonheid en esthetiek. Van Eve Arnold (die ook veel ‘mooi’ werk heeft gemaakt) zijn indrukwekkende foto’s te zien waarop ze de keerzijde van het schoonheidsideaal voor actrices vastlegt. De actrice Joan Crawford fotografeerde ze op het moment dat die met een ingezwachteld hoofd ligt. Of het hier om een heftige make-upsessie of een heuse make-over gaat, blijft in het midden. Extreem in haar benadering is Abigail Heyman, die in 1972 de arts fotografeerde vlak voordat ze een abortus onderging: tussen haar gespreide knieën zie je de man met het gereedschap in de hand en een dokterslapje voor de neus.

De rauwheid van deze foto’s laat weinig ruimte voor ironie; hier wordt het vrouwelijke verhaal verteld in een tijd dat dat nog vaak onderbelicht was. Daar heeft de in New York woonachtige Chinese fotograaf Pixy Liao minder last van; zij objectiveert de man in haar serie Experimental Relationship. Zo is er een foto van een man op een ontbijttafel, waarbij een papaja op zijn geslachtsdeel ligt, met als titel ‘Begin je dag met een goed ontbijt samen’. Op een andere is de man over haar schouders gedrapeerd: ‘Het was nooit makkelijk om je te dragen’. Of een klerenhanger waar haar man passief in hangt, onder het woordspelerige motto ‘Hang in there’.

Er zijn wel politiek gekleurde foto’s waarop esthetiek een rol speelt. De foto’s van Philippe Chancel bijvoorbeeld, die de ruimte krijgen in een ruime voormalige kerk. Ze gaan over de teloorgang van democratie en tolerantie, of de milieuproblematiek. De toeschouwer moet beseffen dat de foto’s zijn bedoeld als waarschuwing, en Chancel spreekt zijn aarzeling uit over het mogelijke effect van zijn foto’s: dat de schoonheid de ellende te veel maskeert. Het gaat niet om het bloemetjesbehang dat weerspiegeld wordt in de bril van de Aziatische werker in het Midden-Oosten, maar om de uitbuiting. De met prikkeldraad afgezette muur waarachter zich het ministerie van cultuur en informatie bevindt, is niet prachtig in zijn desolaatheid. Nee, het is de confrontatie die de kijker met de werkelijkheid aangaat, ongeacht of het nu de oliesjeik achter zijn bureau met een ventilator (‘ultra-kapitalisme’) is of de armoede in een vervuild, democratisch India.

Ecologisch kostuumdrama
Toch zit daar een probleem: bij de milieufoto’s van Chancel is de mens afwezig en de kleurige olie in de Nigerdelta is bijna een cliché. Fotografie en milieuproblematiek lijkt in Arles toch al een weinig gelukkige combinatie. Een andere tentoonstelling, On Earth, toont dode vissen, geknakte bomen en andere schoonheid die aan vervuiling ten onder gaat. Het dieptepunt daarbij is de video-installatie Enclosure van Rachel Rose, die zich zo te zien afspeelt in de Middeleeuwen maar desondanks gaat over de laatste resten Engels landschap. Het resultaat is een historisch ecologisch kostuumdrama dat de bezoeker kan bekijken door een soort stoffen berg te beklimmen.

Helen Levitt, New York, 1980
Foto Film Documents LLC/Courtesy Thomas Zander Gallery

Een succesvoller voorbeeld van esthetisering zijn de foto’s van Helen Levitt (1913-2009). In de New Yorkse ondergrondse maakte ze in 1938 foto’s van reizigers, stiekeme snapshots die een mooi tijdsbeeld geven. Veertig jaar later herhaalde ze de exercitie, maar nu open en bloot. De blik van de mens is niet veranderd, de camera staat authenticiteit niet meer in de weg. Ook niet in haar straatbeelden: het kind dat verstoppertje speelt achter een knalgroene auto of de armoede die achter kindermaskers verstopt zit: ze blijven je bij in hun ongedwongenheid én esthetische benadering.

Levitts werk is authentiek, of lijkt dat in ieder geval, want zeker weten doe je het niet – de grens tussen pose en momentopname is onhelder. Maar niet bij de foto’s die Bruno Decharme verzamelde onder het etiket Photo Brut. Zo’n vijfhonderd foto’s van autodidacten, technisch soms uiterst onbeholpen, vaak een schreeuw om aandacht; veel foto’s werden gemaakt door mensen met een psychische stoornis. Soms getekend door een religieuze obsessie, zoals Elke Tangeten, die afbeeldingen van Jezus en Maria met borduurstiksels verrijkte, om daarbij haar onderwerpen soms ook te verminken.

Pijnlijker is de gruwelijke Jezus-obsessie van de Tsjech Luboš Plný (1961). Hij liet vastleggen hoe hij zijn lippen en ogen dichtnaaide, en nota bene een elleboog aan zijn wang wist te naaien. Hij maakte van zichzelf een dwangbuis, en dat klinkt net zo gruwelijk als het is.

Of neem de foto’s van de Poolse Marian Henel (1926-1993). Als kind werd hij misbruikt, om het trauma te verbeelden fotografeerde hij zichzelf in strakke verpleegstersuniformen. Ook nam hij foto’s van een speelgoedpop, die in de posities staat waarin zijn belager hem seksueel misbruikte. Het zijn de verhalen die je liever op afstand houdt, net als de eenzame zelfportretten van Marcel Bascoulard (1913-1978). Op alle foto’s staat hij in vrouwenkleren, een behoefte die hij voelde nadat zijn moeder zijn vader had vermoord. Hij was 19 jaar oud en bleef daarna dakloos achter. In 1978 werd hij als dakloze man in vrouwenkleren zelf vermoord. De moordenaar bleef onbekend.

Behalve God en mishandeling getuigen veel ‘rauwe’ foto’s ook van een obsessie met seks: de poppen die gefotografeerd worden als pin-ups, of de honderden foto’s van zich onbespied wanende vrouwen, gemaakt door de Tsjechische voyeur/fotograaf Miroslav Tichý.

Als het klopt dat een gebrek aan een officiële status leidt tot meer authenticiteit en intimiteit, zoals Photo Brut veronderstelt, dan kan je alleen maar concluderen dat migratie, emancipatie en het milieu niet de verhalen zijn die ons echt bezighouden, maar dat het uiteindelijk gaat om seks, God en de dood.

Fotofestival Arles (Les Rencontres d’Arles) is tot 22/9 te zien op ruim 25 locaties in Arles. Inl: rencontres-arles.com

Anoniem, Bril geschikt voor poolreizen (1926)

De Saga van uitvindingen is een tentoonstelling die zeer de moeite waard is. Tussen 1915 en 1938 werden Franse uitvinders gestimuleerd om hun uitvindingen goed te archiveren. Het zijn absurde stillevens (met de mens als attribuut erop, wat de mens wel zo fascinerend maakt). Aanvankelijk ging het om ‘defensie-uitvindingen’: het gasmasker voor paarden of ‘de kruiper,’ om je sneller voort te bewegen over het terrein of in loopgraven. Na WO I kwamen uitvindingen voor het dagelijks leven.

De man met de bril werd in 1926 gefotografeerd. Hij draagt een soort oogkleppen die, omdat ze minder kwetsbaar zijn, geschikt waren voor poolreizigers. Ogen werden zo beschermd tegen het licht en de harde wind.


Ouka Leele, Peluquería, 1979. Courtesy of the artist. (La Movida exhibition).

Shinji Nagabe, Iandé collective

Anonymous, 1972. Courtesy of The Anonymous Project


Anonymous, 1953. Courtesy of The Anonymous Project

Cover of Eve Arnold’s book, The Unretouched Woman, New York, Knopf, 1976

Philippe Chancel, Datazone #13, Antarctic continent, Charcot Point, 2017. Courtesy of the artist and Melanie Rio Fluency

Thu-Van Tran & Éric Baudart, Saïgon, 2017. Courtesy of the artists

Marina Gadonneix, Unitled (Waves) #1.Courtesy of Christophe Gaillard gallery


Marina Gadonneix, Untitled (Lightning). Courtesy of Christophe Gaillard gallery

Gabriele Stötzer, Mirror reflexion, 1984. Courtesy of the artist


Libuše Jarcovjáková, Killing Summer, Prague, 1984. Courtesy of the artist


Emeric Lhuisset, Theater of War, Iraq, 2012.

Sergi Cámara, The Wall of Europe, Spain, 2014. Young Africans trying to climb the double fence that separates Africa from Europe, near Beni Enza on the border of Spanish exclave Melilla in March 2014. After spending several hours on top of the fence the Spanish security forces forced them back to Morocco. Courtesy of the artist

Pixy Liao, Start your day with a good breakfast together, from the Experimental Relationship series, 2009. Courtesy of the artist

Pixy Liao, It’s never been easy to carry you, from the Experimental Relationship series, 2013. Courtesy of the artist

Miguel Trillo, Rolling Stones concert, Madrid 1982, Spain


Tom Wood, Courtesy of the artist and Galerie Sit Down

John Cheever: The Swimmer

This prescient take on the American Dream, starring Burt Lancaster, deserves a deep dive.


The Swimmer Burt Lancaster Silhouette

This prescient take on the American Dream, starring Burt Lancaster, deserves a deep dive.
Frank Perry’s The Swimmer feels like the kind of intense hallucination you might experience after too long in the sun; by the time the credits roll, you’re never sure if it actually happened. Adapted by Eleanor Perry from a strangely beautiful eleven-page novella by John Cheever and directed by Perry’s husband Frank, The Swimmer retains the plot economy and intensity of its concise source material, making up for the gaps in detail with things Cheever couldn’t give his readers in even a thousand pages: zany, sun-drunk cinematography, a swooning theatrical score, and character embodiment by the likes of Burt Lancaster and Joan Rivers (in her film debut). That it was a box-office bomb at the time of release has meant that it remains largely forgotten these days, buried under the more celebrated output of that counter-culture-heavy era. But with such a prescient take on the American Dream – one that touches on masculinity and mental health – it deserves as much critical attention as the better-remembered movies of its period.

The Swimmer is a decidedly quirky film, with a Twilight Zone-esque storytelling style that depicts a day in the life of Ned Merrill (Lancaster), an aging, yet remarkably athletic, “suburban stud”. Bronzed, trim, and only ever clad in a tight pair of navy trunks, Ned is given to front-crawls and breaststrokes while his friends of similar age lounge, drink, and bloat. Their dog-day lethargy can’t dampen his youthful spark, though, and inspired by the azure skies and aquamarine waters of his wealthy neighbourhood, Ned concocts a bold plan. From the lofty vantage point of his friends the Westerhazys’ yard, he maps out a chain of swimming pools below that make up what Cheever called a “quasi-subterranean stream that curved across the county” — and what Ned himself dubs “the Lucinda river”, after his wife — and decides to swim his way home.

It’s this crackpot idea, born out of the kind of yearning for adventure that only beautiful weather can bring, that sets Ned off on his day-long epic – eventually tragic, as all epics are – to conquer every pool in this pastoral Connecticut ‘burb. Each swim is accompanied by an encounter between Ned and his neighbors, but while his mission begins jovially, the conversations soon turn darker and curter as the pool-hopping proceeds, creating the same, sudden sense of ominousness that the storm clouds gathering above bring.

The Swimmer Burt Lancaster Party

Released in 1968, The Swimmer could be an equal (if not superior) companion piece to the previous year’s The Graduate. Ned and his neighbors are exclusively of the same age and class as Benjamin Braddock’s parents, and there is that same air of skin-deep happiness here: at each poolside, residents are quick to show off their latest mod con acquisitions, from electric toothbrushes and ride-along lawnmowers with padded seats to water filters that boast a 99.99.99% rate of efficiency. It’s not hard to imagine they all enjoy healthy careers in “plastics”.

But unlike Benjamin, Ned is, we assume, a willing member of this milieu: he speaks of his “house on the hill,” complete with its own tennis court, and a wife and pair of daughters waiting for him. But although his wealthy friends seem to confirm his high standing initially, each new swim brings with it a growing sense of unease: first, that Ned isn’t what he seems, although he believes he is, and second, that he’s happy in his illusion in the first place.

Each poolside encounter, whether nasty or friendly, hints at a complicated character history in which Ned is either the villain or the victim: in one scene, Ned is chastised and banished by an elderly neighbor for what she perceives as his abandonment of her sick, possibly dead, son, while in another, friends commiserate with Ned on the rotten professional fortunes he’s had recently. But Ned gives no sign of his comprehending any of this, and so we never get confirmation either way; despite their frowns and cold body language, Lancaster keeps serving up that famous grin of his, leading us to doubt the sanity of the man we trusted so quickly at the film’s outset.

The Swimmer Lancaster Gate

Ned does start to betray a sense of knowing the truth, albeit indirectly. Stray comments about believing in your own fantasies and not worrying about “all that status stuff” suggest the denial doesn’t run too deep, but it’s only until the final scene that he fully confronts reality. Lancaster’s Ned is a stand-in for the American Dream here: tall and muscular and with a Julius Caesar-style crown of still-brown hair, a picture-perfect family life and apparent affluence. Even as we near the pathetic truth, he retains that sense of standing for something bigger than himself: shivering in the rain on the steps of his once-handsome home, there’s something Miss Havisham-esque about Ned in those closing moments. His performance here echoes Bette Davis’ in Whatever Happened to Baby Jane?: unable to accept the truth of his professional and personal failures, Ned has marooned himself in the past, making himself a victim to the kind of delusion Davis channelled so disturbingly.

This is less a horror than it is a tragedy, though, so we’re encouraged to feel pity over disgust. The Swimmer is nevertheless assured in its gradually disturbing tone, which is remarkable considering the drama going on off-camera. When the Perrys turned in their final cut to producer Sam Spiegel (On the Waterfront, Lawrence of Arabia), Spiegel was disconcerted enough by its unorthodox style and disjointed cuts to order reshoots. Sydney Pollack (director of Out of Africa and Tootsie; then early on in his career) was brought on to direct these, as well as some additional scenes that were intended to make the film’s transitions more lucid. Although the original version has never been released, it’s hard to imagine The Swimmer working in a less accessible format. The final version was released after gestating in production for two years post-original shoot, with Perry’s own eccentric style (evidenced in David and Lisa) polished by Pollack with such a light touch that this never feels like the work of multiple directors.

The Swimmer Burt Lancaster Eyes

Beautiful, highly stylised and at times zany photography by David L. Quaid zooms through tree-lined avenues in shots that, out of context, you could mistake for being scenes from a POV horror – or a minds-eye acid trip. In other moments, we’re taken back in Hollywood time with overly-long slow-motion shots and inch-close wistful zooms up to Ned’s eyes, the sentimentality here being underscored by the swooning strains of The Way We Were composer Marvin Hamlisch’s score (his first ever). Vincent Canby of the New York Times thought the music was of a type that “would sound overly passionate in a Verdi opera,” but that histrionic style only adds to the idiosyncratic allure of the film.

Curiously enough, this contradiction of pairing old and modern, fantastical with realistic, is something today’s viewers will likely notice more than The Swimmer’s contemporary audiences did. As a product of the ‘60s – a period defined by social overhaul – that sought to present the most cutting-edge version of domestic life of its time, The Swimmer also reminds us of the anti-modernity of that era. That a film from fifty years ago could feature computer dating (something Janet Landgard’s character partakes in) is fairly astonishing – but pair that with the image of mansions staffed by black “help” and several instances of sexual harassment and you’re reminded of the uncomfortable primitivism of the time; something that the more famous radical cultural output of the ‘60s has tended to obscure in cinematic memory. Additionally, having had the American Dream eviscerated so many more times since that era, The Swimmer’s tragic punchline – that neither Ned, nor his neighbors, can ever truly possess the Dream life – strikes its notes more confidently today than it did on its original release. And there’s Lancaster, too, whose very presence evokes the memory of a golden period in Hollywood’s history. Seeing him here, a little bumbling and senile, heightens the film’s air of inevitable tragedy.

Heavy with allegory (some of it tantalizingly under-fleshed out) and remarkably well-acted, The Swimmer should be as much a classic in the American Dream-critical genre as The Graduate is. The proximity of its protagonist to the life it lampoons is greater than the latter movie’s, making for a more damning indictment of self-inflicted suburban malaise, and in terms of the failed Dream’s interaction with gender, this is as detailed a portrait of the ultimate meaninglessness of masculine ideals as Todd Haynes’ Safe is re: domestic femininity. The exposed psyche of Ned Merrill, who embodies a fantasy that still persists today, is something we can still glean snatches of self-reflection from, fifty years on.


‘The Swimmer’: al 50 jaar onderschat
Peter de Bruijn Briljante films die een verjaardag vieren, hebben amper aandacht nodig. Het 50-jarig jubileum van ‘The Swimmer’ dreigt wel ongemerkt voorbij te gaan. Peter de Bruijn vindt dat jammer: de film is weliswaar geen meesterwerk, maar komt wel dicht in de buurt.

Peter de Bruijn
Toen Columbia Pictures vijftig jaar geleden The Swimmer uitbracht met Burt Lancaster in de hoofdrol, had de studio geen idee wat ze met de film moest beginnen. Columbia prees de film nogal onhandig aan als „een ongewone film” en „een film waarover gepraat zal worden”. Met als climax van de promotiecampagne: „Als u praat over The Swimmer, praat u dan over u zelf?”

Dat gesprek kwam er nauwelijks. De recensies waren gemengd en weinig mensen gingen The Swimmer zien. Zo’n valse start wordt in de filmgeschiedenis later zelden goedgemaakt. Oude films die aandacht krijgen als er weer eens een mooi rond getal is bereikt, zijn zelden films die hernieuwde aandacht ook nodig hebben, omdat ze nooit zijn vergeten. Dit jaar zijn 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick (50 jaar), Grease (40 jaar) met John Travolta en Olivia Newton-John en The Big Lebowski van Joel en Ethan Coen (20 jaar) al uitgebreid gememoreerd. Maar het vijftigjarige jubileum van The Swimmer dreigt onopgemerkt voorbij te gaan.

Het gegeven van The Swimmer – gebaseerd op een beroemd kort verhaal van John Cheever – is tamelijk bizar. Lancaster speelt Ned Merrill: een sportieve, atletische man, die een comfortabel bestaan heeft opgebouwd als succesvol reclameman. Hij besluit op een zonnige dag om vanaf het huis van vrienden via al de tussenliggende zwembaden van zijn buren en bekenden naar huis te gaan; zwemmend. Bij elk zwembad dat hij aandoet pakt hij een borrel. Gaandeweg blijkt dat het leven Lancaster helemaal niet zo toelacht, zoals hij zelf wanhopig graag wil geloven.

Lancaster omschreef de film zelf treffend als „Dood van een handelsreiziger in een zwembroek.” Net als in het beroemde toneelstuk van Arthur Miller wordt de waan en eigenwaan van Ned Merrill laag voor laag afgepeld.

Nog tijdens de opnamen werd de jonge regisseur Frank Perry van de film gehaald. Sydney Pollack kreeg de opdracht om anoniem aanvullend materiaal te draaien. Producent Sam Spiegel eiste een nieuw happy end aan de film, maar daar stak Lancaster een stokje voor. Spiegel liet vervolgens zijn naam van de film afhalen. De laatste draaidag moest Lancaster, een van de eerste Hollywoodsterren die zijn eigen films ging produceren, uit eigen zak betalen.

Onvoorspelbare Hollywoodfilm
The Swimmer is misschien niet helemaal een meesterwerk, maar komt daar wel dicht in de buurt. Sommige visuele elementen van The Swimmer zijn gedateerd, zoals het veelvuldige in- en uitzoomen en overdadig gebruik van soft focus. Het licht is niet altijd consistent, waardoor zichtbaar blijft dat sommige opnamen later zijn gemaakt. Maar Lancaster speelt hier een van de grote rollen van zijn leven. En een Hollywoodfilm die zo onvoorspelbaar is, die elementen heeft van zowel een droom als een nachtmerrie en die ook nog eens raakt aan ernstige thema’s als de leegte van de consumptiemaatschappij, het narcisme van een man in een midlifecrisis, alcoholisme en geestelijke wanen – dat is tot op de dag van vandaag bepaald geen alledaagse gebeurtenis. Redenen genoeg voor een verjaardagsfeest.

Peter de Bruijn is filmrecensent.
Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 10 oktober 2018

LES SALTIMBANQUES. PORTFOLIO NO. 7.
CLERGUE, Lucien.
Edité par Lucien Clergue/ Agep,, Marseille,, 1980
Folio (29.5 cm x 41cm). Box containing 12 full size plates and 8pp booklet, illustrated. French text. Fine in VG+ slip-case

See also

The Poetry of Photography POESIE DER PHOTOGRAPHIE Lucien Clergue

An evocative selection of original photographs using of children dressed in costumes inspired by Picasso, to evoke the ephemeral and disappearing world of itinerant theatrical performers. Clergue states in the text that Les Saltimbanques was inspired by the film Orpheé by Cocteau and the film La Strada by Fellini.

Lucien Clergue was born in Arles. From the age of 7, he learned to play the violin. Several years later, his teacher revealed to him that he had nothing more to teach him. From a family of shopkeepers, he could not pursue further studies in a conservatory. In 1949, he learned the rudiments of photography. Four years later, at a corrida in Arles, he showed his photographs to Pablo Picasso who, though subdued, demanded to see others. Within a year and a half, young Clergue worked with the goal of sending photos to Picasso. During this period, he worked on a series of photographs of traveling entertainers, acrobats and harlequins, the 'Saltimbanques'. He also worked on a series whose subject was carrion. On 4 November 1955, Lucien Clergue visited Picasso in Cannes. Their friendship lasted near 30 years until the death of the Master. The book, Picasso my friend retraces the important moments of their relation.

Clergue has taken many photographs of the gypsies of southern France, and he was instrumental in propelling the guitarist Manitas de Plata to fame. In 1968 he founded, along with his friend Michel Tournier the Rencontres d’Arles photography festival which is held in Arles in July. His works was presented during the festival from 1971–1973, 1975, 1979, 1982–1986, 1989, 1991, 1993, 1994, 2000, 2003, 2007. Clergue has illustrated books, among these a book by writer Yves Navarre.

Clergue’s photographs are in the collections of numerous well-known museums and private collectors. His photographs have been exhibited in over 100 solo exhibitions worldwide, with noted exhibitions such as 1961, Museum of Modern Art New York, the last exhibition organized by Edward Steichen with Lucien Clergue, Bill Brandt and Yasuhiro Ishimoto. Museums with extensive inventory of photographs by Lucien Clergue include The Fogg Museum at Harvard University and the Museum of Fine Arts, Boston. His photographs of Jean Cocteau are on permanent display at the Jean Cocteau Museum in Menton, France. In the US, the exhibition of photographs of Jean Cocteau was premiered by Westwood Gallery, New York City.

In 2007, the city of Arles honored Lucien Clergue and dedicated a retrospective collection of 360 his photographs dating from 1953 to 2007. He also received the 2007 Lucie Award. He is named knight of the Légion d'honneur in 2003 and elected member of the Academy of Fine Arts of the Institute of France on 31 May 2006, on the creation of a new section dedicated to photography. Clergue is the first photographer to enter the Academy to a seat devoted to photography.
Source: Wikipedia

Lucien Clergue was a pioneering French photographer who devoted his career to elevating photography to a high art, on par with the leading artistic medium of his day, painting. He is best known for his black-and-white portraits of Pablo Picasso, immortalized in his photobook Picasso My Friend (1993). The Spanish painter was an early advocate of Clergue’s artistic practice, and they would maintain a lifelong friendship and collaboration. Clergue’s work encompassed landscapes, portraits, and still lifes, with his studies of the female nude generating particular acclaim. He was born on August 14, 1934 in Arles, France, where he founded Les Recontres de la Photographie d’Arles, an international festival of photography, in 1969. Clergue achieved widespread critical recognition for his work after it was exhibited in 1961 at The Museum of Modern Art in New York, where Edward Steichen gave the artist his first solo show at the museum. In 2006, he was the first photographer to be elected to the Académie des Beaux-Arts, where he served as president during 2013. Clergue died on November 15, 2014 in Nîmes, France at the age of 80.

☻. Nieuwe Nederlandsche Bouwkunst.Fotografen niet vermeld. 1929.
Tekst: W.G.Wattjes. Uitg. Uitg.My Kosmos. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☺. Bouwen. Paul Schuitema niet vermeld. 1932.
Tekst: Ir.J.B.van Lochem. Uitg. Kosmos. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architectuur. Eva Besnyö. (niet vermeld) [1935]
Tekst:Ir.A.Boeken. Uitg. De Techniek. Antwerpen.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De bouwkunst van ons land. J.J.Vriend. 1938.
Tekst: J.J.Vriend. Uitg.Scheltema & Holkema. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Amsterdam. Volkshuisvesting. Emmy Andriesse. Fotomontages. 1938.
25e Jaarcongres Nat.Won.raad. Uitg. A'damsche Won.Bouw.ver. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Bauhaus. 1919 - 1928. Paul Citroen. 1938.
Reprinted 1979. Uitg. The Mus.of Modren Art. New York.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☺. Onze Nederlandsche baksteen E.M.van Ojen. 1941.
Bouwkunst.
Tekst: A.J.Kropholler. Uitg. Moormans Per.Pers. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Nederland bouwt in baksteen. E.M.van Ojen. C.A.Deul. 1941.
1800 – 1940. Jan Kamman. J.van der Hoeven.
J.G.van Agtmaal. J.van Dijk.
Martien Coppens. W.Mantz. Gerrit Burg.
H.Mellema. B.E.Eilers. J.Giphart.
Jaap d’Oliveira. A.Frequin. Hans Spies.
H.A.Trijssenaar. Fons Hellebrekers. Jan P.Strijbos.
Uitg. Tent.Cat.Museum Boymans. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Woonmogenlijkheden in het Jan Kamman. J.Vriend. 1941.
nieuwe Rotterdam. Uitg. W.L. & J.Brusse. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ontsiering Stad en Land 1 Victor Meeussen. L.P.Tijssen. 1942.
Tekst: B.Moritz. Uitg. "Hamer". Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Amsterdams Bouwkunst en J.G.van Agtmaal. G.M.Brasz. 1944.
Stadsschoon 1306 - 1942. C.A.Deul. J.van Dijk.
Tekst: Prof.Ir.J.G.Watjes. Bern.F.Eilers. J.H.Martelhoff.
F.A.Wanders. Jaap d'Oliveira. K.W.Schorteldoek.
Hans Spies. A.Warners.
Renes. B.van Tienhoven. W.Zimmerman.
Uitg. Allert de Lange. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Oude Nederlandsche Bouwkunst. Ber.F.Eilers. Th.Tukker. 1944.
In het bezit van de W.A.Verschoor. Oscar Graham v/d.Hemel.
Ver.”Hendrik de Keyser”. Van de Reijken. B.Reekers.
Tweede druk.(1e 1943). Fr.Linders. Jules Kayser.
Tgv. 25 jarig bestaan. B.van Bilderbeek. Goertsen.
Eelsingh. P.Delemarr.
C.Visser. J.de Meyer. Steenbergh.
P.Kramer. A.M.van Rossem. F.de Wette.
B.Ruters. B.Knopper. P.Coerdes.
C.J.Vermeulen. J.van Dijk. E.J.Noordhoff.
Kees Helder. J.Zijp. Bur.Monumentenzorg.
Lichtbeelden Instituut. Ver.Ned.Fotobureau. Gem.Archief. A.dam.
Foto Pers.B.’Hollandia”. Ver.Fotobureau. Fotopersdienst “Noord”.
“Friesche Bouwkring”. Fotobur.”Het Zuiden”.
Uitg. J.H.de Bussy. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De Bouwkunst van ons land. Fotografen niet vermeld. 1949.
Deel I De Steden. Tekst: J.J.Vriend.
☻. Deel II Het platteland. Fotografen niet vermeld. 1949.
☻. Deel III Het Interieur. Fotografen niet vermeld. 1950.
Uitg. Scheltema & Holkema. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
Blok 2. 1951 t/m. 1960.
☻. Nederland bouwt in natuur G.Burg. Foto Henning. 1951
en baksteen. F.La Haye. S.Henraux.
Tekst: J.J.Vriend. J.d'Oliviera. H.Spies.
J.J.P.Oud. J.L.du Parant.
S.van Ravensteyn. H.J.Struvel.
J.J.Vriend. Vogt & Peets.
Uitg. Oosthoek. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Geschiedenis ener kathedraal. Hans Sibbelee. Van Velzen. 1952.
Tekst: Frits van der Meer. Uitg. Spectrum. Utrecht.
☻. 3e - 4e druk 1961.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Na-oorlogse bouwkunst in Ned.Jaap d’Oliveira. Hans Spies. 1954.
Tekst: J.P.Mieras. Martien Coppens. J.Arntzenius.
W.J.van Borselen. F.van Bichelaar.
Jac. Ten Broek. Gerrit Burg.
Louis Drent. George Flipse. B.van Gils.
A.van der Heijden. F.Lahaye. G.van Houweningen.
G.Kramer. H.Kroon. E.M.van Ojen.
Loopuit/Reichenfeld. Cas Oorthuys. Jan van Maanen.
Wim K.Steffen. L.Melchers. J.J.Swart.
Peperkamp. J.A.Vrijhof. Meteor.
Jan Versnel. Positief. J.Roovers.
A.Rutgers. Uitg. Kosmos. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Gids voor Beeldende kunst en E.van Ojen. D.Herder. 1954.
Bouwkunst in Nederland. F.La Haye. J.G.van Agtmaal.
Uitg. Staatsdr.Uitg. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Landhuizen en Bungalows. T.van Aalten. Jan Arntzenius.[1955]
Tekst: jan Henselman. Piet Boonstra. Foto Bell.
Martien Coppens. C.A.Deul.
J.Droeser. B.van Gils. FotoGrijpink.
J.J.Kok. F.Lahaye. Koen Lenarts.
E.M.van Ojen. Jaap d’Oliveira. C.van Rouendal.
Wim K.Steffen De Jong Strik. Jaap Swart.
B.de Vries. Jos Zandvoort.
Uitg. Holkema & Warendorff. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Bouwkunst. Fotografen niet vermeld. 1955.
Tekst: G.Knuttel/J.Kruger. Uitg. H.J.Paris. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ned.Architectuur.Uitg.werken Jaap d'Oliveira. Hans Spies. 1956.
van bouwk. ingenieurs. Jan Versnel. F.v/d.Bichelaer.
Tekst: G.Friedhoff. Carel Blazer. B.v.Aalst-H.Mulier.
Martien Coppens. C.v.Beurden-Hendrikx.
W.J.van Borselen. H.de Bouter.
A.Dingjan. J.ten Broek. B.van Gils.
G.Burg. F.Hellebrekers. W.van Dijk.
Corn.Henning. J.H.Fortgens. J.Kamman.
J.G.Grijpink. F.H.Lahaye. P.J.Hek.
Th.Kroeze. A.P.Hartland. K.Molkenboer.
J.H.Hazewinkel. E.M.van Ojen. G.van Houweninge.
Cas Oorthuys. J.G.Kreyl. C.van Os.
J.A.van Maanen. Hans Sibbelee. O.de Millano.
F.C.Popken. L.Nagel. W.K.Steffen.
W.van Oosten. J.A.Vrijhoff. A.Peperkamp.
Steef Zoetmulder. J.Piek. J.F.Roovers.
A.Ris. C.A.Schouten. J.Voogel.
R.L.de Vries. J.Henning.
Uitg. Argus. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Nieuwere Architectuur. De Cas Oorthuys. W.Alings. 1957.
ontwikkeling der architectuur Gerrit Burg. A.de Belder.
1800 tot heden. van Ooyen. Frits J.Rotgans.
Tekst: J.J.Vriend. Hans Spies. Hans Sibbelee.
Inl. Dr.J.J.P.Oud. Jan Versnel.
Uitg. Moussalt. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ned.Bouwkunst na 1900. Martien Coppens. C.A Deul. 1957.
Tekst: R.Blijstra. E.M.van Ojen. G.J.Lauwers.
(1962 zelfde titel/schrijver. Jaap d'Oliveira. J.L.du Parant.
aanvulling). Hans Sibbelee. J.Th.Piet.
W.K.Steffen. Jan Versnel.
J.A.Vrijhoff. Ad Windig.
Uitg. De Bezige Bij. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. J.P.M. Bloemlezing uit de Jaap d'Oliveira. J.A.Vrijhof. 1958.
geschriften van J.P.Mieras. W.J.van Borselen. Publicam.
Uitg. Kon.My BNA. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Reflexen. Hans Sibbelee. Hans Spies. 1959.
Ned.bouwen na 1945. Jan Versnel. Carel Blazer.
Tekst: J.J.Vriend. Cas Oorthuys. Gerrit Burg.
Martien Coppens. Jan van Keulen.Ad Windig.
Fotob.Roovers.Foto Struwers. KLM.Aerocarto.
Uitg. Moussalt. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Building in the Netherlands. Carel Blazer. Piet Boonstra. 1959.
1945-1959. Martien Coppens. Doeser.
Dirk Herder. Huizinga.
L.van Kollem. Chr.Nielsen. E.M.van Ojen.
Cas Oorthuys. Renes. Roovers.
Hans Spies. Jan Versnel. J.A.Vrijhof.
Uitg. Bouwcentrum. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Modern Eur.Architectuur. Jan Versnel. W.van Borselen. 1960.
Tekst: A.Dorgelo. Hans Spies. Renes.
E.M.van Ojen. Violette Cornelius.
Carel Blazer. E.de Wilde. Cas Oorthuys.
L.van Oudegaarde. Jan Vrijhof. G.Burg.
Martien Coppens. Buit.l.Fotografen.
Uitg. Elsevier. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Moderne Architectuur Gids. Jaap d'Oliviera. Maarten d'Oliviera.1961.
Amsterdam. Jan Versnel. Jan Schiet.
Gerrit Burg. Alb.Davelaar.
Hans Spies. E.van Dun. Hans de Boer.
Peter Marcusse. Jac.ten Broek. Bert Buurman.
C.Kramer. E.van Dun. Louis van Paridon.
J.J.Kok. Renes. Bob Fleumer.
L.Hartman. Publicam H'sum. Veltman.
W.v.Suchtelen. Uitg. G.v.Saane"Lect.Archit." Hilversum.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ned.Bouwkunst na 1900. Cas Oorthuys. Grijpink. 1962.
Tekst: R.Blijstra. Bern.van Gils. Matthieu Koch.
(eerdere uitg. 1957). Paul Huf. J.L.du Parant.
Cas van Os. F.P.Peutz.
Jan Versnel. P.Ruting.
Jan Vrijhof. R.Blijstra.
Uitg. Spectrumpocket 32. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Van stoel tot stad. Jan Versnel. Sia Bakema. 1964.
Verhaal over mensen en Bern.van Gils. Kessler.
ruimte. Steef Zoetmulder. J.A.Vrijhof.
Tekst: J.B.Bakema. Uitg. W.de Haan. Zeist.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Bouwmeesters van morgen. Jan Versnel. Cor van Weele. 1964.
Tekst: J.J.Beljon. Ad van Bennekom. Kok Storm.
1e druk 1964 B.van Gils. N.van Wijk.
2e druk 1966 Frits Swart. F.Lahaye.
3e druk 1973. Carel Blazer. E.van Dun.
Uitg. Wetenschappelijke Uitg. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Nederland bouwt. Aart Klein. J.G.van Agtmaal. 1966.
Tekst: M.M.van Praag. J.Doeser. Jan Versnel.
Nauta Reeks. J.F.Roovers. Theo Kampa.
Hans de Boer. C.Kramer. J.Hauer.
Martien Coppens. Cas Oorthuys. Cor Meijer.
Bart Hofmeester. Ben Merk. V.d.Reijken.
Hans Samson. Uitg. Samson Uitg. Alphen aan den Rijn .
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architectuur in Nederland. Jaap d’Oliveira. Hans Spies. 1969
Tekst: Istvan L.Sznenassy. Maarten d’Oliveira. A.van Gelderen.
Jan Versnel. Istvan L.Sznenassy.
Cor van Weele. Foto Elling. Steef Zoetmulder
Ton Roelofsma. Renes. Th.K.B.Holt.
E.M.van Ojen. A.F.I.de Boer. Mathilde Jurrissen.
Loek Heuts. F.Lahaye. E.van Dun.
Johan van der Keuken. Jac.ten Broek. Cor Jaring.
G.H.M.Holt. Aart Klein. Barend Gerritsen.
L.Dona. Fas Keuzenkamp. K.van Dam.
J.W.Dupon. J.Haver. Frits Monshouwer.
Bart Hofmeester. Florian J.Lem. W.L.van Oostrum.
Uitg. Scheltema & Holkema. Amsterdam.
De Bezige Bij. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De Stijl. Jan Versnel. Van Ojen. 1970.
Tekst: Hans L.C.Jaffe.
ISBN Uitg. Thames and Hudson. London.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Recht bouwen/ Links bouwen. Cas Oorthuys. Ad. Vriend. 1974.
Tekst: Ad.Vriend. Arch/Polit. Hans Sibbelee. Jan Versnel.
ISBN Uitg. Contact. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☺. Eine zukunft für unsere Maarten Brinkgreven. 1975.
Vergangenheit, das bauliche erbe europas.
ISBN 90-1201-377-1. Uitg. Government Printing. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Experimentele woningbouw. Wim J.van Heuvel. 1976.
ISBN - Uitg.Ten Hage. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De recreatieve stad. Peter de Graaf. Alfons Cock. 1979.
Barend Wijtman. Noud Swinkels.
Bart Hofmeester. Theo Lap. Maarten Kloos.
Waldo van Suchtelen. Sybolt Voeten. Frans van Mierlo.
Henk van der Veen. Jan Went. Tom Kroeze.
Frits van Santen. Rob Meyer. Geljon v/h.Vrijhof.
Kors van Bennekom. J.Smeele.
ISBN 90-12-03167-2. Uitg. Min.CRM. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ruimtelijke ordening heel Frans de la Cousine. [1980]
gewoon. Uitg. Stedebouwk.bureau Croonen. Berlicum.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Nieuwe Bouwkunst in Holland Willem van Malsen. ea.(niet vermeld).1981.
en Europa. J.J.P.Oud. Heruitg.
ISBN Uitg. Van Gennep. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. We is er bang voor nieuwbouw. Else Madelon Hooykaas. 1981.
Confrontatie met Jozef v.d.Broek. Tieleman van Rijberk.
Ned.Architecten. Maurice Booyer. Ronald Sweering.
Tekst: H.de Haan/Ids Haagsma. Koen Wessing. Mathilda Jurrissen.
Maarten Brinkgreve. Jos Fielmich.
P.A.C.Rook.
ISBN Uitg. Intermediair Biblioth. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De kop van Zuid. Piet Rook. 1982.
Ontwerp en onderzoek.
ISBN 90-6686-103-7. Uitg. R’damse Kunststichting. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuu/Algemeen.
☻. Architectuur en planning. Jan Versnel. Fridtjof Versnel.1983.
Nederland 1940-1980. Ger Bout. S.U.Barbieri.
Willem Diepraam. Piet Rook.
ISBN - Uitg. Bur.Beeldende Kunst. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Naar een beeldende Theo van Doesburg. Piet Rook. 1983.
architectuur.
ISBN Uitg. Sun Soc.Uitg. Nijmegen.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Een onderwerp van voortdu- Jan Versnel. Frits J.Rotgans.1983.
rende zorg. Na-oorlogs Martien Coppens. Henk Schuurmans.
bouwen in Nederland. V.der Meulen. Dick v.Beurden.
Tekst: H.de Haan/Haagsma. Verhoeven. Henry Cannon.
Tgv. 45 jaar Wilma. Jan Derwich. Roel Hens-Baarlo.
Bart Hofmeester. Jan Blom.
Leo de Jonge. Hans Veenhuis. Wim Ruigrok.
Jo Bindels. Zjuul Devens. Frank Greiner.
ISBN Uitg. Kluwers. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ruimte laten/ruimte maken. Jan Versnel. Aldo van Eyck. 1984.
Tekst: Herman Hertzberger. P.H.goede. Izak Salomons.
Coll.arch.beschouwing Willem Diepraam. Johan van der Keuken.
Herman Hertzberger.
ISBN Uitg. Vakgroep 13. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Ned.arch. en stedebouw. Jan Versnel. Fridtjof Versnel.1984.
1945-'80. Opst.vragen en doc. Sijbolt Voeten. Evert loemsma.
Tekst: Hedy d'ancona. Wouter van Heusden. Luuk Bos.
C.Boekraad R.Blijstra. Maarten Brinkgreve.
Geurt Brinkgreve, ea. Jac.ten Broek. Kees v/der Burg.
Frits Dijkhof. Foto Beljon.
Bart Hofmeester. A.van Herk. Rik Hoogewoud.
Manfred Kausen. F.Keuzekamp. J.p.Kloos.
A.v/den Born. P.A.Rook. Victor e.Nieuwenhuys.
Will Oosterwijk. Rinus van Schie. C.Wildenbos.
ISBN Uitg. Bert Bakker. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architectuur een gewetens- Jaap d'Oliveira. Jan Versnel. 1985.
zaak. Hans Spies. Hans de Boer.
Tekst: J.P.Kloos. Jan Coppens. Frank den Oudsten.
Ger van der Vlugt. Fas Keuzekamp.
E.M.van Ojen. Eva Besnyö.
ISBN Uitg. Staatsuitg. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Licht in de Architectuur. J.M.Reynders. Hans Krüse. 1985.
Een beschouwing over dag- en Hans Schouten. Fas Keuzekamp.
Kunstlicht. Jac.ten Broek. Geljon.
Bert van Goethem. Jannes Linders.
Joke M.Reynders. Piet Mobach. P.A.C.Rook.
Guus Rijven. G.van Soest. Leo van Velzen.
Jan Versnel. Fridtjof Versnel. Maarten Brinkgreve.
ISBN 90-6054-723-3. Uitg. J.H.Bussy. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☺. Architectuur voor een Piet Rook. John Vaughem. 1985.
Zee-land. Ger van der Vlugt. Wim Riemens.
ISBN - Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Kleur en architectuur. Cor van Weele. J.N.Brokerhof. 1986.
Ger van der Vlugt. Peter Cox.
Jan de Heer. Frank den Oudsten.
P.A.C.Rook. Edward Susanna.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☺. Gids voor moderne Piet Rooks. 1987.
Architectuur in Amsterdam. Tekst: Paul Groenendijk/Piet Vollaard.
ISBN - Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Mecanoo. 25 werken. Arthur Blonk. Piet Rook. 1987.
Maaskantptijs 1987. Maarten Laupman. Bastiaan Ingen Housz.
Pieter Vandermeer. Hans Werlemann. Qgraph Tammo ter Hark.
ISBN 90-6450-067-3. Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Uitnodigende Vorm. Johan van der Keuken.Daniel Frasnay.1988.
Coll. Herman Hertzberger. Willem Diepraam. Ger van der Vlugt.
Dolf Floors. Martin Charles.
Ronald Roozen. George Burggraaf. Henk Tukker.
Michiel Kort. Herman Hertzberger.
ISBN 90-800192-1-6. Uitg. Steenkist. Delft.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Tot in twee duizend vijftien. Catrien Ariëns. Hofland. 1988.
Journ. samenvatting Max Koot. A.Louwes.
4e nota ruimt.ordening. Marcel Minnèe. A.del Prado.
Bert Nienhuis. Joop van Reeken.
Leo van Velzen. v/d. Sande.
Bart Versteeg. Thijs Tuurenhout.
ISBN Uitg. SDU. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☺. Visie op het landschap. D.van Alphen. W.Berger. 1989.
10 jaar Lemen voeten. N.Damen. J.Keessen.
E.Kunst. P.Nijhof.
Uitg. Dwarsstap. Nijmegen.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Architectuur en verbeelding. Sybolt Voeten. Tom Bernard. 1989.
Tekst: Jan Brand. Victor Nieuwenhuys. Matt Wargo.
Han Janselijn. Jannes Linders. Helene Binet.
H.Spies. Fons Reede.
Pieter Boersma. Olga Beumer.
Marco de Nood. Joost van der Zeijde.
Wim Riemens. Peter Cox.
ISBN Uitg. Waanders. Zwolle.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen/Verbeelding.
☻. Jonge bouwkunst in Mathilde Jurrissen. 1989.
Amersfoort 1800 - 1990. Roeland de Bruyn. Cor van der Braber.
Tekst: Max Cramer.
ISBN Uitg. A'foortse Culturele Raad. Amersfoort.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.


☻. Het schip van Blauw. Bouwen Annaleen Louwes. P.Rook. 1990.
voor de Landbouwuniversiteit T.Feyen. B.Geerlings.
van Wageningen. 1877-1990.
ISBN 90-6754-177-X. Uitg. Landb.Universiteit. Wageningen.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Architectuur in de Sociale Ger van der Vlugt. Mick Palarczyk. 1991.
woningbouw. Sybolt Voeten. Robert Oerlemans.
Paul Smit.
ISBN 90- Uitg. Nat.Woningraad. Almere.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. DWL-terrein Rotterdam. Jannes Linders. Fas Keuzenkamp. 1991.
Van waterfabriek tot Piet Rook. Marcel van Kerckhoven.
woonwijk. Eric van Straaten. Joop Reyngoud.
Leo van Velzen. Aerocam. Hofmeester.
ISBN 90- Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. NotaArchitectuurBeleid Kim Zwarts. 1991.
Heerlen 1991.
ISBN Uitg. Gem.Heerlen. Heerlen.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.


☻. Amsterdam School. Jan Derwig. 1991.
Tekst: Erik Mattie.
ISBN 90- Uitg. Architectura en Natura. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architectonische kwaliteit Jan Derwig. Thijs Asselberg.1991.
als opdracht voor openbaar Sybolt Voeten. Matthijs de Boer.
bestuur. Jannes Linders. Lluis Casals.
Red. Hans van Dijk. Bart Hofmeester. Hendrikse-Valk.
Sabine Lebesque. Peter Loerakker. Jan Munnik.
Marc A.Visser. Peter de Ruig. Pinkster en Tahl.
Sjoerd Soeters. Mark A.Visser.
John Stoel. Van der Vlugt en Claus.
ISBN 90- Uitg. Ned.Architectuur Inst. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ruimte voor Architectuur. Fons Brasser. Cary Markerink. 1991.
Nota Architectuurbeleid. Anja de Jong. Theo Baart.
Rommert Boonstra. Hans Werleman.
Hans Aarsman. Diederik van Goethem.
Piet Rook.
ISBN 90- Uitg. SDU. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Mooi gebouwd Nederland. Sybolt Voeten. M.v/d.Wel. 1992.
Tekst: Jaap Huisman. C.van der Vlugt. W.Riemens.
Jannes Linders. Mex.
Guus Dubbelman. Jaap Huisman. Wim Ruigrok.
Mad.ter Kuile. Jan Derwig. A.Martens.
A.van Berge. C.Baars. C.Jaeger.
Aatjan Renders. J.Simons.
ISBN Uitg. SDU. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. A'dam Architectuur a Guide. Jan Derwig. Jan van Male. 1992.
Tekst: Guus Kemme.
ISBN Uitg. Thoth. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Rijkshuisvesting voor Rene de Wit. Paul Veltman. 1992.
morgen. 2 Regio Zuid. Kim Zwarts. H.Geraedts.
ISBN Uitg. Min.VROM. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Structuralisme in de Jan Versnel. Jan Derwig. 1992.
Nederlandse Architectuur. Fridtjof Versnel. Wim Davidson.
Tekst: Wim J.van Heuvel. Johan v/der Keuken. Jac.ten Broek.
Hein de Bouter. Joop van Stigt.
Ger van der Vlugt. Francis Strouven.
Sybolt Voeten. Noud Swinkels. E.M.van Ojen.
Jussi Tiainen. Aldo van Eyck. Arnold M.Janse.
Herman Hertzberger. Bart van Kasteel. P.H.Goede.
Jan Klein. Sabine Mallow. H.van der Meyden.
L.van Paridon. Simo Rista. Flip Rosdorff.
Robert Schlingeman. Jan Derwig. Onno Greiner.
Wim J.van Heuvel. Leo Heijdenrijk. Bart Hofmeester.
Joep Iserief.
ISBN 90-6450-123-8. Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.


☻. Werken in de bouw.1946-'66. Cas Oorthuys. 1992.
Tekst: Peter Nijhof.
ISBN 90-72971-159 Uitg. Duo/Duo. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Ned. Landschaparchitectuur. Ger Dekkers. Hubert de Boer.1993.
ISBN Uitg. Thot / Ac.Bouwkunst. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. De kunstwerken van Rijks- Kim Zwarts 1993.
waterstaat. Inl. Koos Bosma.
ISBN 90-6450-1688 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Jonge Architecten in de Rommert Boonstra. John de Haas. 1993.
wederopbouw. 1940 - 1960. Gerrit Burg. Hartman.
Samenstelling: Jeroen Schilt Violette Cornelius. G.Th.van Houweninge.
Suzanne Mulder. Jaap d'Oliveira. Tom Kroeze.
Jan Versnel. Marcuse Design.
J.A.Vrijhof. Foto Roovers.
Wim K.Steffen. W.van Suchtelen. Bern.van Gils.
Grijping. A.D.Dijksma. Publicam.
Harry Verschuren. Woudt.
ISBN Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architectuur in Nederland. Aldo van Eyck. Bob de Wit. 1993.
Teleac cursus. Hans Spies. Herman Zeinstra.
Piet Rooks. Martien Kerkhof.
Peter Ruting. Martin van der Oever.
Sybolt Voeten. Michiel Ibelings. Jannes Linders.
Tom Haartsen. Michel Boesveld. Jan Derwig.
Martin Droog. Herman van Doorn. Paul van Gaalen.
Daria Scagliol. Fred Sonnega. Stijn Brakkee.
Gregor Ramaekers. Etienne van Sloun.
ISBN Uitg. NAI. Teleac. Rotterdam. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. De Alexanderpolder. Hans Aarsman. Wout Berger. 1993.
Waar de stad verder gaat. Korrie Besems. Pieter van der Meer.
Folkert Helmus. Thijs Wolzak.
ISBN 90-6868-0749 Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Ontwerpen voor de onmo- Hans Aarsman. Melle Hammer. 1993.
gelijke stad. Bernadette de Wit. Jan Covel Warffemius.
Samenst.: René Boomkens.
ISBN Uitg. De Balie. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Brabant bouwt in baksteen. Martien Coppens. A.van Beurden. 1993.
Na-oorlogse arch.in Brabant. B.van Gils. A.van Drunen.
Tekst: oa. H.van der Laan. H.van der Laan. M.Magielse.
1945 - 1970. Jaap d'Oliveira. R.Magielse.
A.van der Heyden. Paul Kooijman.
ISBN 90-70814-64-1. Uitg. Het Noordbrabants Gen. Hertogenbosch.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De wederopbouw. Architectuur J.d'Oliveira. A.van Beurden. 1993.
in Midden-Brabant jaren '50. S.van Delft. L.van Kollum.
Frans van Ameijden. Pub.Campagne.
ISBN 90-9006306-4. Uitg. BNA Midden-Brabant.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Welschen 7. J.A.Vrijhof. W.de Jong. 1993.
Die heimachine die hoorde je T.Pot. J.Linders.
haast 24 uur per dag. J.Reyngoud.
75 j. Gem.Woningbedrijf.
ISBN Uitg. 010. Gem Woningbedrijf. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Altijd op reis. Architecten An van Elst. Silvia Carrilho. 1994.
uit de voormalige Nederlandse Wout van 't Hof. Van Klaveren.
koloniën aan het werk. Jerry Bertrand. Bjorn Hamelink.
Tekst:M.Kuperus/H.Meinsma. Mick Palarczyck. Luuk Kramer.
Foto Aksento. M.Ruijters.
Jan Derwig. Van der Vlugt & Claus.
P.A.C. Rook De Architecten Cie.
ISBN 90-6868-078-1 Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Piraeus een woongebouw van Wijnanda Deroo. Hans van der Linde.1994.
Tekst: Cees Boekraad, ea. Ger van der Vlugt. Aldwin Izarin.
Marcel Molle. Buro DRO.
Johan Olsthoorn. Theo Veenboer.
Maurits Klaren. Melle Broeksma.
ISBN Uitg. NAI. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.


☻. Beurs van Berlage. Jan Derwig. 1994.
Tekst: Jouke van de Werf.
ISBN Uitg. Architectura en Natura. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Kop van Zuid. Cas Oorthuys. Gem.Dienst. 1994.
ISBN 90-6450-187-4 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Scholenbouwprijs 1994. J.Derwig. 1994.
Negen Schoolvoorbeelden.
ISBN Uitg. Inf.& Adviescentrum. Gouda.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Functionalisme in the Jan Derwig. 1995.
Netherlands.
Tekst: Erik Mattie.
ISBN Uitg. Architectura & Natura. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Niederländische Architektuur Jannes Linders. Jan Versnel. 1995.
des 20.Jahrhunderts. Fridtjof Versnel. R.Blijstra.
Tekst: Hans Ibelings. Michel Boesveld. Jac.ten Broek.
Nederlandse Architectuur Foto Geljon. Foto Vrijhof.
Van de 20e eeuw. Gerrit Burg. Paul Huf.
Ernst Moritz. Paul de Nooier.
Michel Claus. Jan Derwig. Herman H.van Doorn.
Michiel Ibelings. Fas Keuzekamp. Luuk Kramer.
Foto v/d.Meulenhof. H.Wildschut. Eva Besnyö.
B.Eilers. W.Matz. Martien Kerkhof.
Jaap d’Oliviera. Cas Oorthuis. Cristian Richters.
Piet Rook. J.F.H.Roovers. Peter de Ruig.
Wim Ruigrok. Daria Scagliola. Stijn Brakkee.
Slagboom & Peters. Hans Spies. Jan Verhoeven.
Ger van der Vlugt. Sybolt Voeten. Réne de Wit.
Kim Zwarts. H.Zeinstra.
ISBN 3-7913-1599-4. Uitg. Presel. München. Arch.Inst.R’dam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Herman Hertzberger. Herman Hertzberger. Jan van den Berg. 1995.
Projekte-Procts-1980-1995. J.Bitte. P.Kerebijn.
Cor de Cock. H.van Doorn.
E.Francisse. Arne van Herk. Gerhard Jaeger.
Geert Mol. Reger Studio. Daria Scagliola.
Kaoru Suehiro. Ger van der Vlugt. Masaki Yashiro.
ISBN 90-6450-231-5. Uiyg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Herbestemming industrieel Hans Biezen. H.P.de Boer. 1995.
Erfgoed. Oude fabrieken S.B.de Boer. Tom Croes.
Nieuwe functies. De Jong en Van Es. J.Kingma.
Jannes Linders. S.Minis.
B.C.van Noordwijk. Jaap Pieper. Gem.diensten.
ISBN - Uitg. Projectbureau. Zeist.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De mooiste ruimte die ik ken. Jan Versnel. Cas Oorthuys. 1995.
Het Ned.Biën.paviljoen van Gerrit Rietveld in Venetië.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Vijftig jaar wederopbouw R’dam. Cas Oorthuys. Hans Werlemann. 1995.
Een geschiedenis van Roovers. Dick Selleraad.
Toekomstvisies.
ISBN 90-6450239-0. Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Jacob van Campen. Jan Derwig. Daniël van de Ven.1995.
Het klassieke ideaal van de Geert Schellevis. Foto Fortgens.
Gouden Eeuw. Tom Haartsen. Erik Hesmerg.
ISBN Uitg. Architectura & Natura. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Oostelijk havengebied Amsterdam Hans Brons. Michel Boesveld. 1995.
New architecture on historic Jan Derwig. Cum Suis.
ground. Tekst: Egbert Koster. Martien Kerkhof. Peter de Ruig.
ISBN 90-71570-56-8. Uitg. Architectura & Natura. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Arquitectos Hollandeses. Carry Markerink. Luuk Kramer. 1995.
Van Berkel/Coenen/Mecano/ Francine Houben. Hans Werleman.
Uytenhaak. Kim Zwarts. Cristian Richters.
Jan Dechau. Scagliola & Brakkee.
Diemel + Wiimar. Jannes Linders. Roos Aldershoof.
Arthur Dries. Jan Derwig. Hèléne Binet.
Uitg. Junta de Andalucia. Sevilla. SP.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architectuur voor kinderen. Luuk Kramer. Koos Baaij. 1995.
Lesboekje bovenbouw Basis- Jan Derwig. Arthur Blok.
onderwijs. Jannes Linders. Bastiaan IngenHousz.
Tekst: Bernard Hulsman. Klaus Kinold. Peter Marcuse.
Wim Mols. Thuis Wolzak.
Ger van der Vlugt.
ISBN Uitg. BNA. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De renovatie van de Bern. Eilers. Hans de Wit. 1995.
"Sanenwerking" 1986-1994. Ben van Meerendonk.
ISBN- Uitg. ACW"Samenwerking"BA. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Emmen. De bouw van een Cas Oorthuys. Arthur Blonk. 1995.
aangename stad in het groen. Jaap d'Oliveira. Wouter van Heusden.
Tekst: Peter Huygen. N.de Boer. Foto Folkers.
ISBN Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. De moderne jaren vijftig Jan Versnel. C.de Boer. 1996.
en zestig. Jaap d'Oliveira. H.de Boer.
Tekst: Hans Ibelings. Maarten d'Oliveira.G.Burg.
Martien Coppens. Foto Doeser.
Bart Hofmeester. Foto Huizinga. Foto Renes.
F.Lahaye. Foto Waszman. T.Hamoen.
J.Henning. Hulskamp's Foto. L.van Kollem.
C.Kramer. A.Peperkamp. T.Roelofsma.
Hans Sibbelee. J.W.v/der Weerd. Ulkoja.
J.F.H.Roovers. Victor Meeussen. Martien Kerkhof.
E.M.van Ojen. Hans Spies. J.A.Vrijhof.
Steef Zoetmulder. C.van Os.
ISBN 90-5662-007-X. Uitg. NAI. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Nederland naar school. Eva Besnyö. Michel Boesveld. 1996.
Twee eeuwen bouwen voor een Bastiaan IngenHousz. Daniel van der Ven.
veranderend onderwijs. John Stoel. P.A.C.Rook.
Jan Derwig. P.Mulder.
Jaap d'Oliviera. Cas Oorthuys. A.van der Pol.
D.M.Roebbers-Van Eikelen. Wiek Röling. Hans Spies.
A.A.van Stekelenburg. Ger van der Vlugt. J.a.Vrijhof.
ISBN 90-5662-021-5 Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De inrichting van de beurs Jan Versnel. Martien Kerkhof.1996.
van Berlage. Martin Alberts. Maarten Brinkgreve.
Tekst: oa. Manfred Bock. Piet van Roemburg. Rob Versluys.
Han van Gool. Kristin Duysters.
Pieter Singelberg. Dea Rijper. Rene Lugtigheid.
ISBN 90-400- Uitg. Waanders Bv. Zwolle.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Nederlandse Architecten 2. Redactie Jannes Linders. Bureaus. 1996.
ISBN 90-72007-37-9. Uitg. BIS Publishers. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Natuur en ruimtelijke Kors van Bennekom. Oscar van Alphen.1997.
Ordening in Nederland. Taco Anema. Carel Buenting.
Een Symbiotische relatie. Luuk Kramer. André-Pierre Lamoth.
Tekst: Marijke v.Schendelen. Jannes Linders. Henk Jonker.
Hans van der Meer. Con Mönnich.
Lex Reitsma. R.Roegholt.
Ger van der Vlugt. Robert Jan Stokman.
ISBN 90-5662-043-6. Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. 90.000 pakjes margarine Cas Oorthuys. Aart Klein. 1997.
100 meter vooruit. Nico Jesse. Frits J.Rotgans.
West 8 over landschap in Ger Dekkers. Guido Marsille.
acceleratie. Jeroen Musch. Bob Fleumer.
ISBN Uitg. Groninger Museum. Groningen.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Mijn gebouw wordt zo. Marcel v.Kerckhoven.Luuk Kramer. 1997.
Architectuur voor jongeren. Tessa Posthuma de Boer.
Test: T.v.Oeffelt/B.Hulsman.
ISBN Uitg.NAi Uitgevers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ein jahrhundert Nieder- Eva Besnyö. Willem Diepraam. 1997.
landischer Architektur Jan Coppens. Tjeerd Boersma.
1880-1990. Cas Oorthuys. Johan van der Keuken.
Tekst: Joseph Buch. Jannes Linders. Martin Charles.
Herman Hertzberger. Klaus Kinold.
Hans Sibbelee. Van der Vlught en Claus. Uwe Rau.
ISBN Uitg. Aries Verlag. München.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Verlangen naar Romantische Theo Baart. Morley Baer. 1997.
Architectuur. Stefhen Homer. Lucien Kroll.
Joseph Molitor. Antonio Martinelli.
Vincent van Rossum. Alexander Tzonis. Dahliette Sucheyre.
Matthijs Zeelenberg. Paul Warchol. Tony Stone.
ISBN Uitg. SFB.Vastgoed/bpf.bouw. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Tussen Delftse School en Jan Versnel. Wim K.Steffen. 1998.
New Brutalisme. Sjoerd Holsbergen. Cees Mastenbroek.
Het werk van Gerrit Schilp. Foto Meyer.
Rutger D.(Rudi) Bleeker. Foto Thuring. Arie Kuipers.
ISBN Uitg. Eigen beheer. R.Bleeker. Wassenaar.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Van Gogh Museum. Architecture Jannes Linders. Jan Versnel. 1999.
Rietveld to Kurokawa. Japanse fotografen.
ISBN 90-5662-116-5. Uitg. NAi Uitgevers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ned.Architectuur Instituut Jannes Linders. Ger van der Vlugt.1998.
Tekst: Ruud Brouwers, e.a.
ISBN 90-5662-087-8. Uitg. NAi Uitgevers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Pokon. Architectuurcentra Bert Nienhuis. 1999.
in Nederland.
ISBN Uitg. Architectuur Lokaal. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architectuur in Nederland J.G.van Agtmaal. Piet Rook. 1999.
in de twintigste eeuw. Maria Austria. R.Aldershoff.
Tekst: Hans van Dijk. Eva Besnyö. W.Berger.
Martien Coppens. J.van Dijk.
Violette Cornelius. H.Hertzberger. E.van Dun.
E.M.van Ojen. Cohnen. J.Grijpink.
W.Mantz. M.Kerkhof. H.Krüse.
A.Meijer. A.N.Naalden. J.Fielmich.
Jan Versnel. L.van Paridon. P.de Ruig.
Kim Zwarts. H.Schouten. F.R. Yerbury,
C.H.J.Seijen ten Hoorn. P.Vandermeer. Foto Starke.
Scagliola/Brakkee. Wegner & Mottu. Frank den Oudste.
G.van der Vlugt.
ISBN Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Stawon. Luuk Kramer. Mick Palarczyk.1999.
Wilma Kuijvenhoven. Nobert van Onna.
John Hogan. Anko Hogan. Johvar.
Petra Appelhof. Flying Camera. Michel Kievits.
Frank van Epenhuysen. Jim Ernst. F.Boogers.
C.Bruijn. Ton van der Vorst. Marcel Malherbe.
Frans van Ameyde. Hans Mulders. Robbert Fels.
Berent Stemerding. Ger van der Vlugt. Jaap Bongers
Arthur Blok. Henk Erich. Sybolt Voeten.
Willem Vermey. Petra Appelhof. Huib G.Kooyker
Raoul Suermondt. Peter de Ruig. Harm van den Broek.
Van der Vlugt & Claus. Jan Derwig. Paul Kooijman.
Michiel Pothof. Theo van Leur. Hans van Dijk.
Jaap Bongers. Gert de Graaf. Harry Sipkens.
H.Oost. Peter Koelewijn. John van Heijningen.
Faz Keuzenkamp. Pieter Vandermeer. Michel Claus.
Rene Fleur. Frank Greiner. Jeroen van Putten.
Rob 't Hart.
ISBN 90-800692-3-x. Uitg. Stawon.Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.


☻. Bouwlust. The urbanization Theo Baart. 1999.
Of a polder. Tekst: Theo Baart/Warna Oosterbaan Martinius/
Willem van Toorn/Tracy Metz/Noël van Dooren.
ISBN 90-5662-101-7. Uitg. St.Ideas on Paper. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ontspannen wonen. Harry Cock. 1999.
ISBN 90-5028-126-5. Uitg. Stawon/Regio Projekt.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Atlas van de verandering. Theo Baart. 2000.
Nederland herschikt. Tekst: Tracy Metz/Tjerk Ruimschotel/
Engelse uitgaven. Theo Baart.
ISBN 90-5662-163-7. Uitg. NAi/Ideas on Paper. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Welvaart in zwart-wit. Frits J.Rotgans. Cas Oorthuys. 2000.
Ned.wederopbouw in 12 beelden.Ed van der Elsken. Nico Jesse.
Aart Klein. Ed van Wijk. Nico Naeff.
ISBN 90- Uitg. SDU. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Honderd jaar wonen in Cees van Alten. Theo Baart. 2000.
Nederland. 1900-2000. Kors van Bennekom. Martin Droog.
Tekst: Jaap Huisman/ea. Wim Nienhuis. Peter Odijk.
P.B.Cramer. H.Jonke.
M.S.van Hulst-Zeeman. Wouter van Heusden. A.van Beurden.
Ben van Meerendonk. C.W.Jansen. W.Kannemans.
Sasha Lambert. Paul Hartland. Hans Spies.
Maarten d"Oliveira. Maria Austria. Victor E.Nieuwenhuys.
Annet Delfgauw. Maya Pejic. L.Ploeger.
Christiaan Richters. Jan Verhoeff. Chriet Titulaar.
ISBN 90-6450-414-8. Uitg.OIO Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. P'REND. Beeld van een Korrie Besems. Saskia Janssen. 2000.
groeistad. George Korsmit. Luuk Kramer.
Samenst. Bas Vroege/Maartje van den Heuvel. Siebe Swart.
ISBN 90-802655-5-1. Uitg. Paradox. Edam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. De Bouwkunst vereeuwigd. J.P.A.Antoniette. B.W.Arendsen. 2000.
Fotografie v.Monumentenzorg. W.G.Baer. C.W.Bauer.
Jaarboek Monumentenzorg 2000. A.Bicker Caarten. E.A.van Blitz & Zn.
J.A.L.Bom. M.Bosse.
Adolphe Braun. Giacomo Broggi. Flip Delemarre.
Gerard Dukker. A.Eliott. Paul van Galen.
J.W Gerstenhauer Zimmerman. E.F.Georges. J.G.Hameter.
IJsbrand Heins. W.A.Hemsing. Maria Hille.
G.de Hoog. H.J.Jesse. Joop de Koning.
J.G.Kramer. P.B.Kramer. G.J.Lauwers.
Jan Roelof van Nijendaal. C.E.Mögle. Gustaaf Oosterhuis.
Pieter Oosterhuis. L.A.A.Perrin. W.Rameau.
W.C.L.A.Scheepens. André Schreurs. C.J.Steenbergh.
H.J.Struvel. Loek Tangel. C.L.Temminck Groll.
Maurits Verveer. Vinkenbos & Dewald. Ton van der Wal.
Pierre Weijnen. Theodor Weijnen. Berend Zweers.
ISBN 90-400-. Uitg. Waanders/R.D.M. Zwolle/Zeist.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. De architectuur van het wonen Roos Aldershoff. Han Koppers. 2000.
Tijdschrift v/d. HKA. Olga Beumer. Frank J.Vermeulen.
Marjolein Spiekerman.
ISBN- Uitg. HKA. Arnhem.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Leidsche Rijn. Werry Crone. 2001.
Landschap in beweging. Tekst: Johan de Vos.
ISBN 90-805746-94 Uitg. St.De Plantage. Utrecht. Tgv.nieuwbouw.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Villa Vinex, Bart Sorgedrager.Bart Sotgedrager. Peter Odijk. 2001.
fotografeert Leidsche Rijn. E.M.van Ojen.
Tekst: Tracy Metz/I.Cieraad.
ISBN 90- 74159-40-0. Uitg. De Verbeelding. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Goed wonen in Nieuw-West. Bart Sorgedrager. Jan Versnel. 2001.
Tekst: Ineke Teijmant.
ISBN 90-7634-810. Uitg. Bas Lubberhuizen. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. 6,5 miljoen woningen. Theo Baart. Korrie Besems. 2001.
100 jaarWoningwet en woon- Herman Hertzberg. C.Barton van Flymen.
cultuur in Nederland. Peter Hilz. Gerry Hurkmans.
Red. Noud de Vreeze. Fas Keuzekamp. Hans Krüze.
Co de Kruijf. Atl.van Lieshout.
Cas Oorthuys. Jaap d'Oliveira. Max van Linge.
Alain Nogues. Ger Paulissen. Christian Rivhter.
Frits Rotgans. Peter de Ruig. Bert Verhoeff.
Slagboom & Peters. Goos van der Veen. Peter Westenberg.
Ger van der Vlugt. Michiel Wijnbergh. Ingmar Zwaluw.
ISBN 90- Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Amsterdamse School Bernard Eilers. Jan Derwig. 2000.
Textiel 1915-1930. Tom Haartsen. Peter en Joke van Dam.
ISBN 90- Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen/School/A'dam.
☻. Sma(a)k. Joop van Reeken. Daniel Koning. [2001]
JP Godeaut. Bert van Bommel.
Rob 't Hart. Andy Mason. Edwin Walvisch.
Jan Derwig. HisaoSuzuki. Christian Richters.
Slagboom & Peeters. Aksento. Bastiaan IngenHousz.
Erich Salomon. Teo Krijgsman. Ernst Moritz.
Moriko Kira. Aloys Burgers. Bertien van Maanen.
Wijnanda Deroo. Ad van Denderen. Gerard van Wessel
Peter Frank van der Kooi. Gery Bouw. Piotr Zamojski.
Johannes Schwartz. Helena van der Kraan.
ISBN - Uitg. Rijksbouwmeester. Den Haag
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. ReUrba Transformation Leo van Velzen. Evelien Brandes.2001.
Principles. Eva van der Schans. Jeanine Schrijver.
Renier Crince.
ISBN - Uitg. ReUba. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Gebouwen in de Aker. Michel Claus. Anda Broek. 2002.
Amsterdam-Osdorp. Luuk Kramer. Jan Derwig.
ISBN 90-51050-35-6. Uitg. Architext. Haarlem.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Ruimte voor openbaarheid. Arthur Blonk. Rob de Jong. 2002.
Ontwerponderzoek. Juliette Bekkering. Marco Keyzer.
Mecanoo. Ivan Nio.
Eric van Straaten. Wingender Hovenier.
ISBN 90-6868-307-1. Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☺. Een wandeling langs moderne Jan Versnel. Bob Negrijn. 2002
Beeldende kunst en architectuur Robert-Jan Stokman.
In de binnenstad (van Amersfoort).
Uitg. Zonnehof. Amersfoort.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
. Op zoek naar nieuw publiek Marcel Antonisse. René Clement. 2002.
terrein. Roger Dohmen. Marcel van den Bergh.
Tekst: Maarten Hajer. Sake Elzinga. Jacob van Essen.
Arnold Reijndorp. Klaas Fobma. Maarten Haajer.
Peter Hilz. Co de Kruijf.
Cees Kuijper. Larry Lee. Jeroen Musch.
Leo van den Noort. Arnold Reijndorp. Sake Rijpkema.
Robert Rizzo. Otto Snoek. Paul Stolk.
Koen Suyk. Stringer. Gerard Til.
Frans Vanderlinden. Goos van der Veen. Bert Verhoeff.
Willem ten Veldhuys. Michiel Wijnbergh. Herman Wouters.
ISBN 90- Uitg. NAi uitgevers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De Amsterdamse School. Michel Claus. 2003.
Tekst: A.Pronkhorst/S.van Ginneken.
ISBN 978-90-5947-041-9. Uitg. Elmar. Rijswijk.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Mies van der Rohe Award 2003 Rob 't Hart. Buitenl.fotogr. 2003.
European Union Prize for Contemporary Architecture.
ISBN 84-95951-42-8. Uitg. ACTAR. Barcelona. Espanja.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Gebouwen met een ziel. Croonen Vorm. Faz Keuzenkamp. 2003.
Tekst: Peter Camp. Marianne Erens. Bur.Stokvis.
Cor Viveen. Peter Camp.
Reinout van den Berg. Herman H.van Doorn. Rob Hubers.
Anthoney Fairely. Willem Franken. Ramond Rutting.
Bend Bohm. Hans beerense. Oosterhuis.
Pieter Paul van der Houven. Lanoire Courian. Robert van Tongeren.
Peter Drent. Joost Berends. Wilma Manders.
Gert Hogeboom. Van Dusseldorp. Scagliola/Brakkee.
Kim Zwarts. Christian Richters. Frans van Ameijde.
Nienhuis. Peter Pauw. C.Rutmer.
Jan Sprij. John Stoel. Quist Winter.
Lars Spuybroek. Foto Rau. Foto Feith.
Dick Sellenraad. Sybolt Voeten. Hans Welremans.
Thomas Schlijper. Jos Peters. Foto Pepeyn.
Peter Tahl. Floris Andréa. Rob ’t Hart.
Willem Diepraam. Herman Hertzberger. Patrick Fransen.
Wim Horst. St.Dieleman. St.Zebra.
Kino Linders. Egon Notermans. Foto Denfit.
Dineke Oudijk. Arjan Schmitz. Fred Lentz.
Jan Versnel. Paul van Wijk. Jan Huijsmans.
Dries Camp. Rob Holthuis. Thijs Habets.
Vincent Cornelissen. Jan van de Woning. Peter van de Kerkhof.
Jannes Linders. Bart Erens. Foto Vakzuid.
Melchior Vonk. Peter Quadvlieg. Paul Rutten.
Wim Salis. Kees Hummel. Maarten van Viegen.
Bastiaan Igen Housz.
ISBN 90-6801-424-2. Uitg. de Prom. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Gids voor hedendaagse Piet Rook. Dick Sellenraad. 2004.
Architectuur in Nederland. Michel Hofmeester. Jan Bitter.
Tekst: P.Groenedijk/P.Vollaard Henk Eggink.
Peter de Kan. Michel Kievits.
Christiaan Richters. Sybolt Voeten. Kim Zwarts.
ISBN 90-6450-507-1. Uitg. OIO Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De Nederlandse Architectuur. Jan Derwig. 2004.
1000-2005. Tekst: Mariëlle Hageman.
ISBN 90-5947120-2. Uitg. Elmar. Rijswijk.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.


☻. Doordeweeks. Ellen Kok. Otto Snoek. 2005.
Tekst: Maria Barnas. Eline Hensen. Martijn van de Grindt.
Frank Hanswijk.
ISBN 90-74159-72-9. Uitg. De Verbeelding. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Een nieuwe nederzetting. Julia van Mourik. Misha de Ridder. 2005.
De onvoltooide geschiedenis Harold Strak. Annette Vlug.
van Leidsche Rijn. Ton Penders. NAi/Archieven.
ISBN 90-74159-85-0 Uitg. De Verbeelding. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architecten in Nederland. Jan Derwig. Sybolt Voeten. 2005.
Van Cuyper tot Koolhaas. Max Koot. Raoul Suermondt.
Red. Hans Ibelings. Chris Richters. Scagliola/Brakkee.
Jan Bitter. Luuk Kramer.
Bastiaan Ingenhousz. Peter Ruig. Arjan Schmidz.
Anton van Daal. Rob 't Hart. J.van Dijk.
Jaap d'Oliveira. Jannes Linders. Ger van der Vlygt.
Th.Holt. Jeanny. Foto Renes.
Jan Versnel. Cor van Weele. G.Duker.
Foto Vrijhof. Kim Zwarts. Fas Keuzekamp
Christiaan Richters. Claus & Kaan. Jo Coenen.
Hugo Thomassen. Arthur Blonk. Foto Meijer.
Foto Renes. Egidius van Dun. Foto Gravico.
Hans Spies. Van Ojen & Stokvis. A.Franken
Martien Coppens. Foto Roovers. Johnny Dirkse.
Violette Cornelius. Vincent Mentzel. J.Coerdès.
Van Herk & de Kleijn. B.Goedewagen. Herman van Doorn.
Willem Diepraam. Herman Hertzberger. Foto Heijn.
Rook & Nagelkerke. Jan F.Meursing. Marcel van Kerckhoven.
Dorine van der Klei. Loodwick Press. Noud Swinkels.
J.G.van Agtmaal. Maarten Laupman. Jeroen Musch.
Werner Mantz. George Fessy. Robert Proeze.
Lon Godin. Tom Croes. Hans Werlemann.
Ralph Kämena. Lars Spuybroek. Peter de Kan.
Rob de Jong. Piet Hartemink. Gert Schutte.
Mels van Zutphen. Jac.ten Broeke. Gerhard Jaeger.
Henk van de Broek. Hans de Boer. Fred Fischer.
Gerrit Burg. Theo Uytenhaak. David Rozemeyer.
Rinus van Schie. Duccio Malagamba. C.Venhoeve.
J.Verheul. G.J.Lauwers. Philip Mechanicus.
Rene van Zuuk. Harry Cock. Jos Poulissen.
ISBN 90-765-8866-X. Uitg. Ludion. Amsterdam/Gent.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architectuur in Nederland. Jan Bitter. Wiel Arets. 2006.
Tekst: Philip Jodidio. Christian Richters. Eric van Egeraat.
Jeroen Much. Cees van Giessen.
Lenard Oosterhuis. Luuk Kramer. Marcus Redert.
Rene van Zuuk.
ISBN 978-3-8228-5190-6. Uitg. Taschen. Köln.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Atlas der zeitgenössischen Rob 't Hart. 2007.
Architektur. Buitenlandse fotografen.
ISBN 978-3-8321-7764-5. Uitg. Dumont. Köln.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De Nederlandse Architectuur. Jan Derwig. 2007.
Tekst: Mariëlle Hageman.
ISBN 978-90-6868-448-3. Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻-. Academie van Bouwkunst. Angie Abbink. Maria Austria. 2008.
Amsterdam 1908 – 2008. Harry van den Berg. Cees Dam.
Tekst: Dave Wendt. Oooert Fels. Arnoud Gelauff.
Ane Holtrop. Paul de Ley.
Laurens Jan ten Cate. Ben Loerakker. Hans van der Made.
Marnix van der Meer. Christian Richters. Freek Riem.
Ronald Rietveld. José M.Rodrigues. Harm Jan Snijder.
Oscar van Alphen. Jan van Dijk. Jan Stokla.
Ingeborg Thoral. Lody Trap. Onno Vlaanderen.
ISBN 978-90-6450-668-0. Uitg. OIO Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.


☻. Nature as Artifice. New Dutch Hans Aarsman. Theo Baart. 2008.
landscape in photography and Wout Berger. Henze Boekhout.
Video Art. Driessens & Verstappen.
Marnix Goossens. Arnoud Holleman.
Gert Jan Kocken. Jannes Linders. Cary Markerink.
Hans van der Meer. Cabor Osz. Bas Princen.
Gerco de Ruijter. Frank van der Salm. Hans Werlemann.
Edwin Zwakman.
ISBN 978-90-5662-028-8. Uitg. NAi Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Het Balkon. Op zoek naar Thomas Schlijper. Roos Aldershoff. 2008.
lucht en licht. Rolf Bastiaans. Marjoleine Boonstra.
Behnam Bornak. Anne Bousema.
Stijn Brakkee. Daria Scagliola. Dominic Büttner.
Raymond T.Chabot. Michel Claus. Jan Derwig.
Bart Duvekot. Emma Arch. Pieter van Gendt.
Geusebroek Stevanova. Arch. Rob 't Hart. Sjaak Henselmans.
Geurst & Schulze. Arch. Allard van der Hoek.Kees Hummel.
Hofman Dujardin. Atch. Luuk Kramer. Bastiaan IngenHousz.
Köther Salman Koedijk. Arch. Theo van Leur. John Lewis Marshall.
Elio de Miranda. Stefan Muller. Jeroen Musch.
Jeroen van Putten. Christian Richters. Kees Rutten.
Thomas Schlijper. Arjen Schmitz. Ronald Schlundt Bodien.
Manuel Segond von Banchet. Debra Solomon. Marco Sweering.
Tangram. Arch. Uytenhaak. Arch. Hugo Verduyn.
Hans Werlemann. Dirk Zschunke. Kim Zwarts.
ISBN 978-90-78088-19-6. Uitg. Valiz. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Milieu, Ruimte en Wonen in Hans Kouwenhoven. Roel Rozenburg. 2008.
Nederland.
ISBN 978-90-76915-23-4. Uitg. Hannaboek. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Architectuur Bureau Theo Baart. Johannes Abbeling.2008.
Wingender-Hovenier. J.M.Arsath Ro'is. Thomas Lenden.
Stefan Müller. Jeroen Musch.
ISBN 978-90-79942-01-5. Uitg. Eigen Beheer. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. De Collectie. Bijzondere Rob 't Hart. 2009.
stationsgebouwen in Nederland.
ISBN 978-90-5662-648-8. Uitg. NAi Uitg. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen/Vervoer.
☻. De nieuwe traditie. Petra Appelhof. Theo Baart. 2009.
Michel Boesveld. Tom Croes.
Werry Crone. Peter Ciypers. Sjaak Henselmans.
Egbert Hoogenberk. Michel Kievist. Luuk Kramer.
Theo van Leur. Mick Palarczyk. Jacqueline Pieters.
Mitande Phernambucq. Dario Scagliola. Stijn Brakkee.
Ronald Schlundt Bodien. Foto Schuurmans. Raoul Suermondt.
Marc Heesterbeek. Ger van der Vlugt. Arjan Weijer.
René de Wit.
ISBN 978-90-8056-692-7. Uitg. Sun. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.
☻. Positties Posittions. Jannes Linders. Theo Baart. 2009.
Jeroen Musch. Ralph Kämena.
Hans Werlemann. Bas Princen.
ISBN 978-090-5662-625-5. Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Algemeen.

Trefwoord: Architectuur/Landschap.

☺. Architectuur en landschap. Fas Keuzekamp. Hans Krüse. 1985.
Hans Schouten.
ISBN - Uitg. Delftse Universitaire Pers. Delft.
Trefwoord: Architectuur/Landschap.
☻. Hoeksche Waard. Bertien van Manen. Wijnanda Deroo. 2000.
New Landscape Frontiers. Ad van Denderen. Hans van Houwelingen.
Air-Zuidwaarts/Southbound. Tineke de Lange. Thijs Wolzak.
John Davies. Geert van de Camp.
Joost Grootens. Roy Bijhouwer.
Frits Palmboom. Jaap van den Bout.
ISBN 90-6868-241-5. Uitg. Air Foundation/Thoth. R'dam/Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Landschap.
☻. Nederlandse tuin- en W.Abbing. Guy Ackermans. 2002.
Landschaparchitectuur van H.van Aggelen. Anna Mieke Backer.
De 20 ste eeuw. Lodewijk Baljon. J.T.P.Bijlhouwer.
Tekst: Gerritjan Deunk. G.Bleeker. Eric Bloc.
T.J.Boersma. T.Cool.
Coppijn. Ger Dekkers. Gerritjan Deunk.
Th.J.Dinn. J.P.Fokker. Foto Honing.
Michael van Gessel. Henk Gerritsen. Tom Haartsen.
Rob ’t Hart. Marijke Heuff. Ada Hofman.
Elizabeth Liseman. Zbigniew Kosc. Hans Krüse.
Karel Leenders. Jannes Linders. Marcel Malherbe.
Veronique Mesteli. Jeroen Musch. Cas Oorthuys.
Ger van der Vlugt. Paul Paris. Leo Pols.
Mariske Pemmelaar-Groot. Benno Strootman. Els Proost-Teders.
Frank Greiner. Louis G.le Rooy. C.L.Schaum.
Bonica Zijlstra.
ISBN 90-5662-242-0. Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Landschap.

Trefwoord: Architectuur/Monografie.

☻. Willem M.Dudok. Hans Spies. Jan Versnel. 1954,
Tekst: Garmt Stuiveling. A.G.van Agtmaal. Victor Meeussen.
Eva Besnyö. Meyer.
Cas Oorthuys. C.de Boer. Carel Blazer.
C.A.Deul. Martien Coppens. F.H.van Dijk.
J.A.Vrijhof. Hanny Graper. St.Hartland.
J.J.Kok. St.Stevens. F.de Wilde.
Uitg. G.van Saanen/F.Kroonder. A’dam/Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. The work of G.Rietveld. Jan Versnel. Eva Besnyö. 1958.
Architect. Cas Oorthuys. Paul Huf.
Tekst: Theodre M.Brown. Jaap d'Oliveira. E.M.van Ojen.
Renes. Hulskamp.
Wim K.Steffen. Ad Windig.
Uitg. A.W.Bruna & Zn. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Rietveld. Bouwmeester van Jan Versnel. Nico Jesse. 1959.
een nieuwe tijd. Hulskamp.
Tekst: H.Schaafsma. Uitg. Gem. Utrecht. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Rietveld. Violette Cornelius. 1959.
Vouwblad Tent.Cat. Uitg. Tent.cat 205. Sted.Museum. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Ter wille van een levende Jan Versnel. F.de Wilde. [1962]
bouwkunst. J.J.P.Oud. M.van Ojen. Renes.
Inl. K.Wiekart. Steef Zoetmulder. J.A.Vrijhoff.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.


☻. Kwadraatbladen Pieter Brattinga. 1963.
Rietveld 1924. Schöderhuis. Uitg.Steendrukkerij de Jong. Hilversum.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. J.P.van Eesteren. Carel Blazer. T.Kreuze. 1965.
H.J.Struvel.
Uitg. Ver.Bedr. van Eesteren. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. J.J.P.Oud. E.M.van Ojen. F.Lievens. 1965.
Bauten 1906-1963. Hans Spies. Renes.
Jan Versnel. F.E.de Wilde.
Steef Zoetmulder. Uitg. Die Neue Sammlung. München.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Herwaardering van het wonen. Willem Diepraam. Han van Dien 1975.
Monogr. Architect H.Klunder. Bart Lahey. Harry ter Veer.
Uitg. Eigen beheer.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Duiker 1890-1935. Cas Oorthuys. Eva Besniö. 1976.
Tekst: E.Jelles/C.Alberts. Violette Cornelius. Bern.Eilers.
Overdruk “Forum” 5 en 6 1972. P.Gongrijp. E.J.Jelles.
Faz Keuzekamp. Wim Loopuit.
Jaap d’Oliveira. P.Nieuwkerk. Hans Spies.
H.A.van Oudegaarden. Hein de Bouter.
ISBN - Uitg. Forum. Amsterdam.
Forum XXII-5 Duiker 1890-1935.
Forum XXII-5 Duiker 1890-1935.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Nieuwbouw 1970-1977. Jan Versnel. J.Brokerhof. 1977.
W.Quist, architect. Fridtjof Versnel. Mathilde Jurrissen.
Tekst: R.Oxenaar/W.Quist.
2e druk 1982.
ISBN Uitg. Rijksmuseum Kröller-Müller. Otterlo.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Auke Komter/Architect. Frank den Oudste. G.Th.Delemarre. 1978.
Tekst: Wim de Wit. Jan Versnel.
Uitg. Van Gennep/St Arch.Museum. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Architectebureau Spruit. Cas oorthuys. Corry Bliek. 1980.
De Jong Heringa 1955-1980. Hein de Bouter. Gerard Dubois.
Philip Mechanicus. Frits Dijkhof.
Foto van Walsum. Jan Schiet. Rob Glastra.
G.de Grave. R.w.Heringa. H.M.de Jong.
Foto Hiemstra. Eddy de Jong. Foto Hulskamp.
P.C.Kleinlooh. P.J.Knopper. P.S.Molkenboer.
G.Laboyrie. R.C.Polko. W.A.Quispel.
Anton rood. Foto Royal. F.van Santen.
Foto Stelder. K.Spruit. Foto T.Sterel.
J.Swart. Foto Veen.K.Verhoeven.
ISBN - Uitg. Arch.Bur.Sp.Her. Haarlem.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. F.P.J.Peutz. Architect Jaap d'Oliviera. W.H.J.Arets. 1981.
1919 - 1966. 1e druk 1981. W.Mantz. W.H.J.van den Bergh.
Samenst.: W.H.J.Arets. Fr.Lahaye. Cohen.
W.H.J.Graatsma. Hub.Leufkens. Grijpink.
W.H.J.van den Bergh M.Koch. Henning.
Renes. Korfmacher.
H.Spies. Meteor. Radefa.
Rheingans. Sohl. Velox.
Het Zuiden. Van Wendel. Marcel Beemer.
Stefan Graatsma.
ISBN Uitg. Sticht. F.P.J.Peutz. Eindhoven.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Rietveld 1988-1964. Cas Oorthuys. Jan Versnel. 1982.
Tekst: Frits Bles. Eva Besniö. E.Vrenkel.
Jaap d’Oliveira. Foto v/d.Plas.
Eddy Posthuma de Boer. F.den Oudste. T.Roelofsma.
I.L.Szénasssy.
ISBN 90-6005-198-X. Uitg. Bert Bakker/Erven Thomas Rap. A’dam.
TrefwoordL Architectuur/Monografie.
☻. Aldo van Eyck. Jan Versnel. Aldo van Eyck. 1982.
Tekst: H.Hertzberger. Violette Cornelius. Ger van der Vlugt.
Addie v.Roijen Wortmann. Kees Pot. Herman de Vries.
Francis Strauver. Herman Hertzberger. Francis Strauver.
Uitg. Goed Wonen/v.Loghum Slaterus. A'dam/Dev.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Arch. H.A.Maaskant. Jan Versnel. Maria Austria. 1983.
Tekst: Fluks/Vink/Barbieri. Gerrit Burg. Fas Keuzenkamp.
P.A.C.Rook. Georgr van der Veer.
ISBN Uitg. van Gennep. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. van der Vlugt. L.C.van der Vlugt. E.M.van Ojen. 1983.
Architect 1894-1936. J.Kamman. C.Kramer.
Tekst: J.Geurts/J.Molenaar. Uitg. Delftse Universitaire Pers. Delft.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Hollandse architectuur. Fotografen niet vermeld. 1983.
J.J.P.Oud. Herdruk 1962 deel 10 Bauhausboeken.
ISBN 90-6168-207-X. Uitg. SUN Socialistise Uitg. Nijmegen.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. J.J.P.Oud. Jan Versnel. Hans Oud. 1984.
Architekt 1890 - 1963. P.Rook. Div.archieven.
Tekst: Hans Oud.
ISBN Uitg. Nijgt en van Ditmar. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Piet Blom en de kunst van Ger van der Vlugt. Arthur Blonk. 1984.
het bouwen. St.Wonen. Aerph. Eelde.
Tekst: Seerp Hiddema.
ISBN Uitg. Ac.Minerva Pers. Groningen.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Six Architectures photogra- Johan v/d.Keuken. Jan Versnel. 1985.
Phiees par Willem Diepraam. Hein de Bouter.
Johan van der Keuken. J.Hamer. Herman Hertzberger.
Herman Hertzberger. Izaal Salomons. Henk Tukker.
Rudolf Menk. Fritz Dijkhof.
Jan Snel.
ISBN - Uitg. Electra Editrice. Milaan.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Ir.S.van Ravensteyn. Cas van Os. A.M.Backer. 1986.
Diergaarde Blijdorp. Gerrit Burg. Cor Engelse.
Tekst: John de Vries. Jan Kamman. J.v/d.Hoeve.
Hans Spies. E.A.Hof.
J.F.H.Rovers. Henk Hartog. G.Kramer.
C.Kierdorf. R.J.Meyer. H.Ravenschot.
J.J.Visser. Wijlacker.
ISBN Uitg. De Hef. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Architect J.P.Kloos. Jaap d'Oliveira. Jan Versnel. 1986.
De ethiek v/d. construktie. Emmy Andriesse. J.Duiker.
Tekst: Manfred Bock Annalies Romijn. Ariana Dijkstra.
Kees Somer. Willem Dudok. Thijs Quispel.
J.P.Kloos. J.Joedicke.
H.Lauterbach.
ISBN Uitg. van Gennep. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Niet om het even. Jan Versnel. Aldo van Eyck. 1986.
Van en over Aldo van Eyck. Cas Oorthyus. Violette Cornelius.
Maria Austria. Ad Petersen.
Koen Wessing. Wim van Heuven.
Nico Jesse. P.Goede.
Leonard Freed. Kors van Bennekom.
ISBN Uitg. v.Gennep. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Herman Hertzberger. Jan Versnel. Wim Bout. 1987.
Bauten en projekten 1959-'86. Koen Wessing. Johan van der Keuken.
Tekst: A.Luchinger. Hein de Bouter. George Burggraaff.
Willem Diepraam. Frits Dijkhof.
Jan Vrijhof. Manfred Kausen.
Herman Hertzberger. Rob Lodder. Ronald Roozen.
Isak Salomons. Wim Tetero. Ger van der Vlugt.
Cees van Dijk. David van Dijk. Marcel Verdoner.
Wim van Heuvel.
ISBN Uitg. Arch.Edtion. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Architect W.v.Tijen. Jan Versnel. E.F.Groosman. 1987
Tekst: T.Idsinga/J.Schilt. J.Kamman. F.van Rossen Hoogedijk.
Jan Coppens. F.Albini
Eva Besnyö. F.Fortgens.
Gerrit Burg. R.Romke de Vries. J.F.H.Roovers.
J.Th.Piek. Violette Cornelius. P.D.v/d.Poel.
Hans Spies. Ger van der Vlught. Vrijhof.
W.V.Tijen-Hajema. Stokvis. Ton Idsinga.
Geljon. J.J.Sluiters. Piet Zwart.
P.van Galen. E.M.van Ojen. J.van Maanen.
Nico Jesse. J.Klaver. Bart Hofmeester.
H.Truin. K.Molkenboer.
ISBN Uitg. Staatsuitg. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. J.J.P.Oud. E.van Ojen. Piet Rook. 1987.
Tekst: Umberto Barbiere. F.E.de Wilde.
ISBN 90-6450-042-8. Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Architect Hans Morshuis. Will Oosterwijk. Frits Dijkhof. 1987.
ISBN - Uitg. Eigen beheer. Hogeveen
Trefwoord: Arcitectuur/Monografie.
☻. Theo van Doesburg. Theo van Doesburg. 1988.
Schilder en architect.
Tekst: Evert van Straaten.
ISBN Uitg. Staatsuitg. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Sybold van Ravenstein.Archit. Hans Spies. Maarten d'Oliveira.1988.
van Kunstmin en De Holland. Marca de Nood. P.D.Mastbergen.
Tekst: Kees Rouw.
ISBN Uitg. De Hef. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Het Rietveld Schroderhuis. Ad Windig. Frank den Oudsten.1988.
Voorw. Wim Crouwel. Jan Versnel. E.A.Blitz & Zn.
Tekst: Lemmeke Buller. Cas Oorthuys. Floor Lem.
Bertus Mulde/Fr.de Oudsten.
ISBN Uitg. Thoth. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Rietveld in Amsterdam. Jaap d'Oliveira. P.Hartland. 1988.
Samenstelling: Jan Versnel. Toni Hafkenscheid.
Dennis de Rond. L.Moerkerken. Gerrit Oorthuys.
Annemieke Terstal. Dennis de Rond. Annemieke Terstal.
L.l.Rietveld Ac.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuu/Monografie.
☻. Architetturew di J.Versnel. G.van der Vlugt.1988.
Herman Hertzberger. W.Diepraam. Johan van der Keuken.
Tekst: Romolo Continenza. I.Salomons. H.Hertzberger.
R.Rozen. Kunz.
R.Menk. A.Benedetti. R.Continenza.
'tStigt.
ISBN Uitg. Gangemi Ed. Rome.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. de Architekten Cie. Jan Versnel. Sybolt Voeten. 1988.
Tgv. oprichting. Beekers. Degens.
De Ruig. Noort.
Peereboom Voller.
ISBN Uitg. de Arch.Cie. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Wiek Röling. Harm Botman. Jos Fielmich. 1988.
Stadsarchitect Haarlem. G.H.Breitner. Pieter Boersma.
1970 - 1988. Maarten Brinkgreve. Foto De Boer.
Inl. Thijs Asselbergs. Koen Wessing. Wiek Röling.
Dominique van Rossum.
ISBN Uitg. De Toorts. Haarlem.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Amsterdam. An Architecturial Jan Derwig. 1988.
lesson. O.a.Rem Koolhaas.
ISBN 90-6868-014-5 Uitg. Thoth/Arcam. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Aldo en Hannie van Eyck. Cary Markerink. Aldo van Eyck. 1989.
Recent werk. Isak Salomoms. Alexander van Berge.
Jan Derwig.
ISBN Uitg. Stichting de Beurs van Berlage. A'dam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Wim Quist. Kim Zwarts. 1989.
Tekst: Auke van de Woud.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Cees Dam. Sybolt Voeten. Paul Huf. 1989.
Tekst: Bart Lootsma. Jan Versnel.
ISBN 90-6450-076-2 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Carel Weber. Piet Rook. 1989.
Tekst: Ed Taverne.
ISBN 90-6450-088-6 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Jo Coenen. Ger van der Vlugt. Michel Boesveld. 1989.
De ontdekking van de Jan Derwig. Tom Haartsen.
architectuur. Sybolt Voeten. Peter van Kempen.
Tekst: Hans Ibelings. Frans Welters.
ISBN 90-6450-166-1 Uitg. NAI. Rotterdam
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Wiel Arets. Architect. Kim Zwarts. 1989.
Tgv. R'dam-Maaskant Prijs.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Tussen twee lijnen. Bert Nienhuis. 1989.
Uitg. Architectenkoöperatie Marge u.a. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Jan Rietveld. Jan Versnel. Marc à Campo. 1990.
Voorw. Aldo van Eyck. Nico Jesse. Sjoerd Holsbergen.
Tekst: Paul Salomons. Violette Cornelius. Gerrit Oorthuys.
Simone Doorman. Izak Salomons. Studio Hartland.
Paul Salomons.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. J.J.P.Oud. Architect. Jan Versnel. F.E.de Wilde. 1990.
Meubelontwerpen en Van Ojen. E.Reinhatz-Tergau.
interieurs. F.H.van Dijk. Hilde Domisse.
Kaman. Freddie Lievense.
Hans Mazer. Fred Mijnheer. Hans Oud.
van Ojen en Stokvis. Piet Rook. Renes.
Steef Zoetmulder.
ISBN Uitg. De Hef. Rotterdam.
I.s.m. Museum Boymans - van Beuningen. R'dam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.


☻. Alexander Bodon. Jan Versnel. Philip Mechanicus.1990.
Architect. Jaap d'Oliveira. Maarten d'Oliveira.
Tekst:Maarten Kloos. J.van Dijk.
ISBN 90-6450-0878 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Frits Spanjaard. E.M.van Ojen. 1990.
Binnenhuisarchitect.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Gerrit Rietveld. Paul Citroen. Ernst Moritz. [1990]
Relatiegeschenk Océ Ned. Paul de Nooijer. Frank den Oudsten
Jan Versnel. Sybolt Voeten.
ISBN- Océ Nederland. Venlo.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Arie Hagoort. Roos Aldershoff. Jan Versnel. 1991
Architect.
ISBn 90-6450-102-5 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☺. Willem Jan Neutelings. Ger van der Vlugt. 1991.
Architect. Henk Jan Kamerbeek.
ISBN 90- Uitg.010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. De huizen van Rietveld. Eva Besnyö. Hans van Dokkum. 1991.
Tekst: G.H.Rodijk. Jan van Goethem. F.M.Engelhard.
Paul Huf. Arno Hammacher.
Nico Jesse. Paul Hartland. Jan Versnel.
Coen Molembeek. Ad Windig. Rob de Nijs.
Gerrit Oorthuys. Charles Parkhorst. Henny Rodijk.
Ton Roelofsma.
ISBN 90- Uitg. Waanders. Zwolle.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Herman Hertzberger. Willem Diepraam. George Burggraaff.1991.
Lessons for students in Hein de Bouter. Johan van der Keuken.
Architecture. Herman Hertzberger. Dolf Floors.
Akelei Hertzberger. H.Tukker.
Veroon Hertzberger. Ger van der Vlught. Jan Versnel.
Jan Hammer. Aldo van Eyck. H.Stegeman.
Louis van Paridon. P.H.Goede. Ronald Roozen.
Buitenl.fotografen.
ISBN 90- Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Herman Hertzberger. Ger van der Vlugt. Martin Charles.1991.
Recent Works, 1980-1990. Herman Hertzberger. Ronald Roozen.
Tekst: Maarten Kloos. Atl. Kinold.
Uitg. Rijksdienst Beeldende Kunst. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Herman Hertzberger. Architect Klaus Kinold. 1991.
Tekst: Wessel Reinink. Uitg. 010. Rotterdam.
ISBN 3-433-02331-X Uitg. Ernst & Sohn Verlag. Berlin.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Rem Koolhaas. OMA. Fotografen niet vermeld. 1991.
ISBN 1-878271-55-5. Uitg. Princeton Arch.Press. New York.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Willem Jan Neutelings. Daria Scagliola. Ger v/d.Vlugt. 1991.
Architect. Maaskantprijs 1991.Henk Jan Kamerbeek. Jean Marie Monthiers.
ISBN 90-6450-120-3 Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Benthem Crouwel. Jannes Linders. Sybolt Voeten. 1992.
Tekst: Vincent van Rossem.
ISBN 90-6450-130-0 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Ben van Berkel. Architect. Hélène Binèt. Jan Derwig. 1992.
Red. Caroline Bos. Vincent Adolfse.
ISBN 90-6450-140-8 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Wim Quist. Projecten 87-92. Kim Zwarts. 1992.
Tekst: Auke van der Woud.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Willem Kromhout Czn. Jan Kamman. Joost Brouwers.1992.
1864-1940. Architect. M.Jung. H.Berssenbrugge.
Tekst: Ida Jager. Erich Salomon. R.Stroink.
ISBN 90-6450-104-1 Uitg. Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Gerrit Rietveld. Eva Besniö. Carine Bex. 1992.
Volledig werk. Violette Cornelius. E.A.Blitz.
Bart Hofmeester. P.E.Hoekstra.
Paul Huf. A.H.Hoogezand. Nico Jesse.
Marijke Kuper. Paul de Nooijer. E.J.Lagewey-Polak.
Jaap d’Oliveira. Bertus Mulder. Cas Oorthuys.
G.H.Rodijk. Gerrit Oorthuys. Ton Roelofsma.
Jan Versnel. L.H.Hofland. Fridtjof Versnel.
F.v/d.Werf. Carry Markerink.
ISBN 90-73285-16-X. Uitg. Tent.Cat. Centraal Museum. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Hans Ruijssenaars. Architect. E.Boeijinga. Jan Derwig. 1993.
Tent.cat. Jos Ruijssenaars. Randal Scobie.
Hans Ruijssenaars. Marten Hoogenhout.
Swetik Korzeniewski. Henk van der Veen. Kees Veenenbos.
Van der Vlugt & Claus.
ISBN 90-73308-09-7 Uitg. Van Reekum Museum. Apeldoorn.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Rudy Uytenhaak. Architect. Cary Markerink. Luuk Kramer. 1993.
Winner of the Wibaut Prize. Hans Tulleners. Theo Uytenhaak.
Tekst.M.Kloos.
ISBN Uitg. Arch.& Nat.Press. Arcam poc.5. A'dam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Jo Coenen. Ger van der Vlugt. Roos Aldershoff.1993.
Tekst: Aart Oxenaar.
ISBN 90-6450-166-1 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Liesbeth van der Pol. Jan Derwig. Max Dereta. 1993.
Architect. Jan de Hengst. Gerhard Jaeger.
St.E’dam-Maaskant Fondation. Herman Zeinstra.
ISBN - Uitg. OIO Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Lotte Stam-Beese.1903-1980. Muchel Hofmeester. A.Stam. 1993.
R.Bijlhouwer. Groosman Partners.
W.Jansen. A.Nicolaï. A.Reijndorp.
J.F.H.Roovers.
ISBN 90-6906-014-0. Uitg. Uitg.DeHef. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Dom Hans van der Laan. Frans de la Cousine. Kim Zwarts. 1994.
Tekst: Richard Padovan.
ISBN Uitg. Architectura & Natura. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Ben van Berkel. Mobile Forces. Jan Derwig. Heléne Binet. 1994.
Kim Zwarts. Hans-JürgenCommereli.
Reneé de Wit.
ISBN 3-433-02433-2. Uitg. Ernst und Sohn. Duitsland.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Aldo van Eyck. Jan Versnel. Aldo van Eyck. 1994.
Relativiteit en verbeelding. Izak Salomons. Pierre Alechinsky.
Tekst: Francis Straven. Ger van der Vlugt. Alex Van den Berge.
Cas Oorthuys. Cecile de Kegel.
Steye Raviez. Bräm.
Nico Jesse. Constantin Cianetti.Violette Cornelius.
H.van Doorn. Pieter Boersma. Anneke van der Geest.
Maarten d'Oliveira. Wim Geyl. Koen Wessing.
P.H.Goede. Wim Brusse. K.Götz.
L.van Paridon. Tom Haartsen. Jan Derwig.
G.Hisse. Leo Klatser. F.te Houte de Lange.
Vincent Ligtelijn. Petra ten kate. J.van der Meyden.
Kisho Kurokawen. Joris Molenaar. Hannie van Rooyen.
F.Strauven. H.J.Struvel. H.S.Wilton.
Serge Vandercam.
ISBN 90-290-8059-7 Uitg. Meulenhoff. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Ben Merkelbach. Eva Besnyö. N.J.J.Grawonsski.1994.
Architect Stedebouwmeester. J.P.Kloos. B.Rebel.
ISBN Uitg. Architectura &nat. Pers. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Charles van den Hove. Kim Zwarts. 1994.
1985-1995. Tekst: Geert Bekaert.
ISBN 90-72469-72-0. Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Hans van Heeswijk. Sybolt Voeten. Truus van Gog. 1995.
Architect. Johan van Gurp. Reinier Gerritsen.
Voorw.: Herman Hertzberger. Jeroen van Putten. Hans van Heeswijk.
Retina en Martien Kerkhof.
Van der Vlugt/Claus. Rene de Wit.
ISBN Uitg. Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. S.M.L.XL OMA. Rem Koolhaas Ger van der Vlugt. Hans Werlemann. 1995.
And Bruce Mau. Rients Dijkstra. Carl de Keyser.
Petra Blaisse. Buitenl.fotogr.
ISBN - Uitg. OIO Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Stadhuis / Bibliotheek. Michel Boesveld. Thijs Wolzak. 1995.
van Richard Meier. Den Haag.
ISBN Uitg. NAI Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Chassé Theater. Herman H.van Doorn. Cor Viveen. 1995.
Uitg. tgv. Opening. Janot Laval.
ISBN 90-6450-277-3 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. Herman Haan. architect. Gerrit Burg. Piet Rook. 1995.
Tekst: Piet Vollaard.Violette Cornelius. Ernst Deule.
Vincent Mentzel. Studio Hartland.
Jan van Maanen. Jan Vrijhof. Henk van der Heijden.
Peter Molkenboer. Thomas Rago.
ISBN Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Van Mourik Vermeulen Jan Versnel. Jannes Linders. 1995.
Architecten. 1955-1995. Fridtjof Versnel. Max Koot.
Hans Werlemann. Corinne Noordenbos.
Scheurs en de Rijke. Mariëtte Carstens. Cor Rozier.
ISBN Uitg. Van Mourik Vermeulen.Arch. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. My Home. Bas van Pelt. Jan Versnel. I.Bartelsman. 1995.
Binnenhuisarchitectuur P.C.Beijlsmit. A.Brouwers.
1931-1995. D.J.Brouwers. B.de Blecourt.
Tekst: Petra Faber. Wim Brusse. Hester Carsten.
J.A.van Kretschmar. Deevim Studio.
Jaap d'Oliveira. Pan Sok. Foto Deenink.
E.M.van Ojen. Jaap Ruurs. Studio Hartland.
E.van Wijk. C.Valks. Warburg.
ISBN 90-6450-227-7 Uitg. Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie/Binnenhuis.
☻. Ben Loerakker Architect. Jan Versnel. Cor van Weele. 1996.
Eerst structuur dan Vorm. Jan Derwig. Luuk Kramer.
Hendrik Battjes. Alexander van Berge.
Dorien Boasson. Stef Coronel. Delta Phot.
Frits Dijkhof. Robbert Fels. Rik Hoogewoud.
Ben Loerakker. Kees Rijnboutt. Hans Ruijssenaars.
Randal Scobie. Bert Sprenkeling. Henk van der Veen.
ISBN Uitg. NAi Uitg. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
. De Stijl toen/nu. J.J.P.Oud. Jan Versnel. Studio Rennes. 2000.
Proefschrift Dolf Broekhuizen.Verdere fotografen niet vermeld.
ISBN 90-5662-193-9. Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Sjoerd Schamhart. Architect. Ger van der Vlugt. 1996.
Red. Els Brinkman.
ISBN 90-6450-143-2 Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Sjoerd Soeters. Architect. Wout Berger. 1996.
Tekst: Hans Ibelings.
ISBN 90-6450-219-6 Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Rudy Uytenhaak. Architect. René de Wit. 1996.
Tekst: Ton Verstegen.
ISBN 90-6450-241-2 Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. H.J.Jesse. Architect. Ger van der Vlugt. A.Jesse. 1997.
1860-1943. E.J.Veldhuyzen. Jan van der Kooi.
Tgv.tentoonstelling. J.Hoogeveen-Brink. NAi/Archief.
Tekst: J.Hoogeveen-Brink.
ISBN Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Architect Hans Morshuis. Will Oosterwijk. Frits Dijkhof. 1987.
ISBN- Uitg. Eigen beheer. Hoogeveen.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Jelle Abma. Architect. Cor van Weele. 1997.
Tekst: Egbert Koster.
ISBN 90-6868-177-X Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. New Babylon. Constant. Jan Versnel. Tom Haartsen. 1997.
Art et Utopie. Bram Wisman. Victor Nieuwenhuys.
ISBN Uitg. Cercle d'Art. Parijs.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Huizen binnen eigen huid. Leo Heijdenrijk. Loek Heutz. 1998.
Mathilda Jurissen Cas Oorthuys.
Ger de Vegter. Rob Slootbeek. Kees Stuip.
ISBN 90-9011388-6. Uitg. Eigen beheer. Amersfoort.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Mecanoo Architecten. Francine Houben. Cristian Richters.1998.
Bibliotheek TH.Delft. Sam Rentmeester. Hans Werlemann.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Beelden aan zee. Museum. Kim Zwarts. 1998.
Architect Wim Quist.
ISBN Uitg. NAI Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.


☻. Abe Bonnema Architect. Jan Versnel. 1998.
Tekst: Marijke Martin.
ISBN 90-6450-263-3 Uitg. 010 Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Aldo van Eyck. Humanist Rebel. Jan Versnel. Aldo van Eyck. 1999.
Tekst: liane Levaivre and Alexander Tzonis.
ISBN 90-6450-391-5. Uitg. OIO Publisher. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Architectuur volgens Sijmen Hendriks. 1999.
Cees Dam.
ISBN Uitg. Teleac/Not. Hilversum.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Wiel Arets. AZL. Heerlen. Kim Zwarts. 1999.
ISBN 90-6450-373-7 Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Benthem Crouwel 1980-2000 Jannes Linders. 1999.
Tekst: Hans van Dijk.
ISBN 90-6450-378-8 Uitg. Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Rob Ligtvoet. Architect Herbert Degens. Jan Derwig. 2000.
Tekst: Noor Mens. Bart Hofmeester. C.Kramer.
Tom Kroeze. Dick van de Moolen.
Hennie Raaymakers. Renes. Gerrit Schilp.
Christian Richter. Jan Schot. Dick Sellenraad.
Hans Spies. Fridtjof Versnel. Peet Visser.
Sybolt Voeten. Jacob Pieter Weidema.
ISBN 90-6450-402-4. Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Architect J.D.Postma. Joost van der Weijer. C.A.Deul. 2000.
Een verkenning van zijn werk. W.J.van Borselen. Van Dijk.
Tekst: Guido Wezenberg Bur. Bruuse. Ab Hakeboom.
Studio Renes. Roosdorp.
ISBN 90-71430-14-6. Uitg. Architectuur C.Rondeel. Deventer.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. De Stijl toen/nu. J.J.P.Oud. Jan Versnel. Studio Rennes. 2000.
Proefschrift Dolf Broekhuizen. Verder fotografen niet vermeld.
ISBN 90-5662-193-9. Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Charles Vandenhove. Philippe van der Maren. Kim Zwarts. 2000.
Projects/projecten 1995-2000. Christine Bastin & Jaques Evrard.
Gilbert Fastenaekens. Tom Haartsen.
Hubert Grooteclaes. Francois Hers. Sophie Ristelhueber.
Charles VandeHove.
ISBN 90-5662-181-5. Uitg. NAi Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Laurens Bisscherroux. Gustaaf Begas. Iwert Bernakiewicz.2001.
Architect van het verlangen William Graatsma. Foto Jeanny.
in zijn tijd. Lahaye. Peter Kessels.
Dries Linssen. Werner Mantz.
W.Opreij. A.Ring. Arjen Schmitz.
Jan Versnel. Jean Simons. Jac Vinken.
Frans Welters. A.Werker.
ISBN 90-6450-433-4 Uitg. OIO Roterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. J.J.P.Oud. Compleet Werk. M.Schmiegelsk. E.F.Muller. 2001.
Poëtisch functionalist. J.C.C.Witte. F.Lievense.
1890-1963. J.H.P.Coppens. E.van Ojen.
C.Kramer. Jan Kamman.
P.S.Goedhart. Hans Spies. Jaap d'Oliviera.
D.Broekhuizen. D.Renes. F.E.de Wilde.
Jan Versnel. Steef Zoetmulder. C.Ferguson.
J.Vrijhof. Foto Publicam. Bart Hofmeester.
Ger van der Vlugt. Overige NAI niet vermeld.
ISBN 90-5662-198-X Uitg.NAi uitg. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. W.N.Rose. 1801-1877. Edo Kuipers. Ger van der Vlugt.2001.
Stedebouw,civiele techniek en architectuur. Tekst: Hetty E.M.Berens.
ISBN 90-5662-230-7. Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Gerrit Rietveld en de Robert-Jan Stokman. Jan Versnel. 2001.
Zonnehof. Achtergrond bij het ontwerp en de bouw van het A'foort K.pavilj.
ISBN 90-72149-54-8. Uitg. De Zonnehof. Amersfoort.
Trefwoord: Architectuur/Monografie/Museum.
☻. Ernest Groosman. Bouwer met H.A.Biezeman. Piet Engelse. 2001.
grenzeloze ambities. Folkers. Louis van Gasteren.
Ary Groeneveld. J.Klaver.
Roger van der Kraam. C.Kramer. Tom Kroeze.
Oscar de Miliano. Roovers. Waldo van Suchtelen.
G.van der Veen. Vollmer. J.A.Vrijhof.
ISBN 90-6450-443-1. Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Work in Progres. 1988-2000. Michel Claus. Theo Bos. 2001.
Dam & Partners. Architects. Janiek Dam. Th.Delbeck.
Cary Markerink. Eric Hesmerg.
ISBN 90-5662-183-1. Uitg. NAi Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Archtectuur/Monografie.
☻. Liesbeth van der Pol. Arjan Schmitz. Bruno Balestrini. 2002.
Architect. Jan Derwig. Rob 't Hart.
Luuk Kramer. Teo Krijgsman.
Luc van Malderen. Bart Lahr. Bert Nienhuis.
Herman Zeinstra. Ger van der Vlugt. Mick Palarczyk.
ISBN 90-5662-286-2. Uitg NAi Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☺. UN studio fold. Anthon Beeke. Arjan Bennink. 2002.
Ben vab Berkel & Caroline Bos.Dirk de Buyzer. Sonja Cabalt.
John Groo. Waye Levin.
Ghristian Richters. Philip Munda. Hans Samsom.
Laura Samsom-Rous. Paul Smith. Kim Zwarts.
ISBN 90-5662-261-7. Uitg. NAi. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Wiel Arets Live.Life. Kim Zwarts. 2002.
ISBN 8879401866. Uitg. Logos. Modena. Italia.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Aldo van Eyck. Cas Oorthuys. Emmy Andriesse. 2002.
De speelplaatsen en de stad. Eva Besnyö. Henk Jonker.
Carel Blazer. Jan Versnel.
Ad Windig. Ed van der Elsken. Oscar van Alphen.
Ed van Wijk. Ata Kando. Hans Wolf.
Violette Cornelius. Sam Waagenaar. Paul van Loenen.
H.Th.Oudejans. Ad Petersen. Wim Ruigrok.
ISBN 90-5662-248-X. Uitg. NAi/Sted.Mus. Rotterdam/Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Het drieluik van Wils. Bart Sorgedrager. Cas Oorthuys. 2002.
Het Olympisch Stadion en Bern.Eilers. Kors van Bennekom.
de Citroëngarages. Hans Heus. Ben van Meerendonk.
Tekst: Tijs Tummers. Frits Rotgans. Gijsbert Hanekroot.
Guus de Jong. J.A.Vermeulen.
Matin van Wijnbergen. Jan Heese. Robert Collette.
Sem Presser.
ISBN 90-5937-0171 Uitg. Bas Lubberhuizen. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Jen Alkema. Architect. Alexander van Berge. 2003.
ISBN 90-5897-121-X. Uitg. Terra I lannoo.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Carel Weeber. 'ex'architect. Jan de Heer. Hans Oldewarris. 2003.
Piet Rook. Peter Struycken.
Bram Wisman. Archief Weber.
ISBN 90-6450-505-5 Uitg. OIO Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Hinder en ontklontering. Jan Versnel. J.Vrijman. 2003.
Architectuur en maatschappij Eva Besnyö. Egidius van Dun.
in het werk van W.Kaars. Victor van Nieuwenhuys.
Frank van Klingeren Eddy Posthuma de Boer. Nico Koster.
Tekst: Marina van den Bergen. Cor van Weele.
Piet Vollaard.
ISBN 90-6450-472-5. Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.


☻. De hoge heren Rotterdam. Kim Zwarts. 2002.
Architect Wiel Arets. Vesteda Architectuur.
ISBN 90-77059-02-4. Uitg. Vesteda. Maastricht.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Hugh Maaskant. Architect Michel Hofmeester. Ronald Maaskant.2003.
Van de vooruitgang. Jan van der Weerd. Stijn Brakkee.
Proefschrift Daria Scagliola. Gerrit Burg.
Michelle Provoost. Violette Cornelius. Ewout Dorman.
Egidius van Dun. J.W.Durrer.
Lily Eijsten. Mevr.Gooden. Ary Groeneveld.
Tim Hamoen. Robert Jansen. Jan Kamman.
Fas Keuzekamp. Luo van Kollum. S.C.Kroos.
Jannes Linders. Florian J.Lem. Frits Monshouwer.
Cas Oorthuys. Lou van Oudgaarden. J.L.du Parant.
J.Th.Piek. P.D.van Poel. Michekke Provoost.
Alfred A.Rau. Piet Rook. L.W.Smidt.
Hans Sibbelee. Slagboom en Peters. Hans Spies.
George van der Veer. Jan Versnel. Ad Volker.
Jan Vrijhof. Steef Zoetmulder. Volder de Meij.
ISBN 90-6450-479-0. Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Een bouwmeester in beeld. Michel Claus. [2004]
Dudok. Tekst: S.van Ginneke/W.van Helbergen.
ISBN 90-5947-120-2 NUR 648. Uitg. Elmar. Rijswijk.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. De theaters van Willem Diepraam. Dick de Boer. 2005.
Herman Hertzberger. Jan Derwig. Herman van Doorn.
Jos van de Hatert. Herman Hertzberger.
Johan van der Keuken. Janot Laval. Ruud Ploeg.
Maarten Sprangh. Co Viveen. Sybolt Voeten.
Joop Voorn. Jens Willebrandt.
ISBN 90-6450-563-2. Uitg. OIO Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Dudok in Velsen. Jan Versnel. Piet Roos. 2005.
Pieter Rins. M.van Wakeren.
Piet en Olga Smit-Voskuijl. Vincent Verhoog.
ISBN 90-6076-542-7. Uitg. De Vrieseborgh. Haarlem.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. DP6 Architectuurstudio. Rob 't Hart. Guy Ackermans. 2005.
Pieter Vandermeer. Jeroen Musch.
Christian Richters. Hade by Mistake. Katrien Overmeire
Kappers.
ISBN- Uitg. Eigen beheer. Delft.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Cornelis Kruyswijk.1884-1935 R.van Beekum. J.Derwig. 2006.
Amsterdamse School architect.
ISBN 90-6868-407-8. Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Bouwmeesters met draagvlak. Hans Aarsman. E.Annyas. [2007]
Architectenbureau Van Stigt. T.Ballieux. H.Blotkamp.
Tekst: Eisse Kalk. M.Boyer. Bulthuis & Dijk.
Eisse Kalk. J.Dibbets. P.Elenbaas.
E.van Dun. G.Hoogewoud. G.Jaeger.
F.Keuzekamp. M.Kohn. H.Kuiper.
J.Lankveld. D.de Man. H.Michel.
F.Nieuwenburg. E.Renaud. M.Ros.
R.Schoonveld. H.en L.Slegt. Jan Versnel.
S.Voeten. J.van de Vooren. H.van Weel.
ISBN 978-90-811002-1-2. Uitg. Agora Europa. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.
☻. Aat van Tilburg. Aat van Tilburg. Petra Appelhof. 2008.
Architect en stedebouwkundige.Theo Baart. Corné Bastiaansen.
Jac.Breekers. Ben Blumers.
Vincent Boom. Braak. Harm van den Broek.
René v/d.Burg. C.H.P.Dekkinga. Jan Derwig.
Tjerk van Duinen. Jacob van Essen. Rogier Fokke.
Foto Dickhoff. Foto Dijkstra. Geljon.
Jack van gool. Rob ’t Hart. Rinus van Grevenhof.
Niels van der Hoeven. Folkert Helmus. Luuk Kramer.
Bastiaans Ingen Housz. Theo van Leur. Marcel van Kerkchoven.
Marcel Malherbe. Loek Meenhorst. Onno Meeter.
John Lewis Marshall. Jaap Meijer. Piet Mes.
Harry Noback. Luc Peek. Hans van de Pol.
Thijs Postma. Sjaak Ramakers. Christiaan Richters.
Martin Rijpstra. Piet Rook. Peter van Roon.
Iemke Ruige. Andreas Eecci. H.J.Struvel.
Vandermeer & Helmus. Drupsteen. Johan Vigeveno.
Pieter Vandermeer. Jelto Terpstra. Vlug en Partn.
Sybolt Voeten. Eric de Vries. Fedde de Weert.
ISBN 978-90-813000-1-8. Uitg. Eigen beheer. Capelle aan de IJssel.
Trefwoord: Architectuur/Monografie.

Trefwoord: Architectuur/Monumenten.

☻. De Kathedraalle Basiliek A.C.Verhees. [1935]
Van St.Jan. Den Bosch. Uitg. Van Munster. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.


☻. Gedachten in steen. Martien Coppens. 1942.
Kath.Basiliek St.Jan. Den Bosch.
Tekst:P.Concordius v.Goirle. Uitg. de Spaarkas. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.
☻. Stadsherstel. Van Eyden. Studio Rennes. 1944.
Tekst: C.B.van der Tak. Fotochinehouse.
Uitg. “Hamer”. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.
. Oude Nederlandsche Bouwkunst Bern.F.Eilers. Th.Tukker. 1944.
in het bezit van de W.A.Verschoor. Oscar Graham v/d.Hemel.
Ver."Hendrik de Keyser". Van de Reijken.B.Reekers.
Tweede druk.(1e 1943). Fr.Linders. Jules Kayser.
Tgv. 25 jarig bestaan. B.van Bilderbeek. Goertsen.
Eelsingh. P.Delemarr.
C.Visser. J.de Meyer. Steenbergh.
P.Kramer. A.M.van Rossem. F.de Wette.
B.Ruters. B.Knopper. P.Coerdes.
C.J.Vermeulen. J.van Dijk. E.J.Noordhoff.
Kees Helder. J.Zijp. Bur.Monumentenzorg.
Lichtbeelden Instituut. Ver.Ned.Fotobureau. Gem.Archief A.dam.
Foto Pers.B."Hollandia" Ver.Fotobureau. Fotopersdienst "Noord".
"Friesche Bouwkring". Fotobur."Het Zuiden".
Uitg. J.H.de Bussy. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten/Jubileum.
. Monumentale kunst. Jan Versnel. 1956.
Uitg. Meijer. Wormerveer.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.
☻. Gids voor de Nederlandse D.Herder. George Flipse. 1957.
Kastelen. J.G.van Agtmaal. Jac.de Haas.
H.van Helsdingen. Jan van Male.
Felix Nobel. E.Spa-Jacobson. Theo de Vries.
Musea/Rijksdienst. Uitg. Allert de Lange. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten
☻. Oude Raadhuizen. Arielli. Franse fotograaf. 1960.
Tekst: Jan Mens. Uitg. Kosmos. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.


☻. Bewaard in het hart. Ad Windig. 1965.
10j Mon.zorg A'dam. Uitg. Stadsdr.Gem.Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten
☻. Restauratie. Cas Oorthuys. E.van Ojen 1969.
Aart Klein. W.Kortenbach.
Steije Raviez. Wouter Slob. Zoltan Forrai.
Jac.B.Rieder. Paul C.Pet.
Uitg.Boele & van Eesteren. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.
☻. Tien jaar Diogenes. Maarten Brinkgreve. N.Terpstra. 1970.
1969-1970. Geurt Brinkgreve.
Uitg. Diogenes. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten/Restauratie.
☻. Monumentenreisboek van A.Bonebakker. P.Rook. 1990.
Nederland. Deel N.en Z.H.. T.Ervan. Jan Heuff.
Tekst: Noortje de Roy van Zuydewijn. Karel Hofland.
G.Hols. Henk Honing.
Anja de Jong. Jonker. R.Josselet.
Ger Meesters Marco de Nood. Paul Paris.
P.A.C.Rook. Marcel Rob. C.Koelewijn.
Eric van Straaten. Berend Ulrich. D.Valentijn.
Jan de Waal. F.E.de Wilde.
ISBN 90-12-06533-X. Uitg. SDU. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.
☻. Vallende schoorstenen. E.Brasser. Wim Ruigrok. 1990.
Verdwenen fabrieken. A.Bonke. A.van der Heijden.
L.Meier. G.van Oosten.
I.Roël.
ISBN 90-6274-046-4. Uitg. Stadsdrukkerij. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.
. Amsterdamse School Bernard Eilers. Jan Derwig. 2000.
Textiel 1915-1930. Tom Haartsen. Peter en Joke van Dam.
ISBN 90- Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten/A'damse School.
☻. Huizen van de vereniging Wijnanda Deroo. 2003.
Hendrik de Keijzer. Uitg. De Verbeelding. Amsterdam.
ISBN 90-74159-63 X.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.
☻. Kasteel Nederhemert. Een J.C.Bierens de Haan. Van Beurden. 2005.
eeuwenlang bestaan. D.J.G.Buurman. K.Dansen.
Restauratie. S.E.M.Doornmalen. R.Faber.
S.Hovens. H.Korswagen.
C.Kramer. W.Kramer. P.R.Kramer-Hoving.
F.G.L.O.van Kretschmar Aldebirough. G.J.Luijendijk.
E.O.M.van Nispen tot Sevenaer.G.T.Delemarre. G.Dukker.
Wim K.Steffen. T.van der Wal. M.Svensson.
D.Treur. J.van der Zeijden.
ISBN 90-400-9052-1. Uitg. Waanders. Zwolle.
Trefwoord: Architectuur/Monumenten.

Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.

☻. Rotterdam en hoe het bouwde. Jan Kamman. Hist.Archief/KLM. 1940.
Tekst: J.Wattjes/W.ten Bosch. Uitg. Sijthoff. Leiden.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
. Woonmogelijkheden in het Jan Kamman. J.Vriend. 1941.
nieuwe Rotterdam. Uitg. W.L. & J.Brusse. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Amsterdamse Bouwkunst en. J.G.van Agtmaal. G.M.Brasz. 1944.
Stadsschoon 1306 – 1942. C.A.Deul. J.van Dijk.
Tekst: Prof.Ir.J.G.Watjes. Bern.F.Eilers. J.H.Martelhoff.
F.A.Wanders. Jaap d’Olveira. K.W.Schorteldoek.
Hans Spies. A.Warners.
Renes. B.van Tienhoven. W.Zimmerman.
Uitg. Allert de Lange. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
☻. Hoe zal Rotterdam bouwen ? J.F.H.Roovers. Piet Marée. 1946.
Tekst: H.M.Kraayvanger. Wim Brusse. E.Hof.
J.Kamman. J.v.d.Hoeve.
C.Kramer. R.Leenheer. F.J.Marcelis.
H.M.Swan. E.H.Flörke.
Uitg. R'dansche Gem. Bouwen. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Ned. stedebouw na 1900. Jaap d'Oliveira. Jan Versnel. 1966.
Tekst: R.Blijstra. Hans Spies. Carel Blazer.
Uitg. P.van Kampen & Zn. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Wat heet mooi.Beschouwing Ger van der Vlugt. R.Brouwers. 1980.
Ontw.arch.stedeb. na 1900. H.de Boer. A.van Rooyen.
Tekst: Ben Eerhart.
ISBN - Uitg. Staatsuitg. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
☻. Tien wijken vernieuwen. Jan van der Wolde. Bart Hofmeester.1980.
Stadsvernieuwing Rotterdam. Arv Groeneveld. Martin van Vliet.
Marco de Nood. Piet Rook.
Andries Raetsen. Cor Vos.
ISBN - Uitg. St.Rotterdam-Maaskant. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
. De kop van Zuid. Piet Rook. 1982.
Ontwerp en onderzoek.
ISBN 90-6686-103-7. Uitg. R'damse Kunststichting. Rotterdam.
Trefwoord: Arcitectuur/Stedebouw.
☻. Honingerdijk. Flexibele Marrie Bot. 1984.
woningbouw. Uitg. DROS Volkhuisvesting. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Het gat in de markt. Piet Rook. 1984.
Ontwerpen voor een binnenstad.
ISBN Uit. Delft Univ.Press. Delft.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Wonen in de Pijp. Fridtjof Versnel. Jan Versnel. [1984]
(brochure).
ISBN Uitg. Won.bedrijf Oost. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Architectuur voor een Piet Rook. John Vaughem 1985.
Zee-land. Ger van der Vlugt. Wim Riemens.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Algemeen Uitbreidingsplan Pieter Boersma. K.T.Hoorn. 1985.
Amsterdam 50 jaar. J.M.de Kok. Hans van de Bogaard.
Jacob Olie. Rein Mulder.
J.A.C.Way.
ISBN - Uitg.A’damse Raad voor Stedenbouw. A’dam.
Trefwoord: Architectuur/Sredenbouw.


. Stadslandschappen. Jannes Linders. John Davies (eng.)1986.
Gilb.Fastenaeken (b)Gabr.Basillico (it).
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Krachtens de bouwverordening. H.Berssenbrugge. P.A.C.Rook. 1986.
1861-1986 B.W.Toezicht R’dam. Pieter Vandermeer. R.Sagel.
Van ojen. Tom Kroeze.
Bart Hofmeester.
ISBN 90-6100-270-2. Uitg. Ad Donker. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
☻. Gids voor moderne Piet Rooks. 1987.
architectuur in A'dam. Tekst: Paul Groenendijk en Piet Vollaard.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Gids voor moderne Piet Rooks. 1987.
architectuur in Rotterdam. Tekst: Paul Groenendijk en Piet Vollaard.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Rotterdam. Verstedelijkt Jan van de Kam. Jannes Linders. 1987.
Landschap. Bart Hofmeester. Pieter van Oudheusden.
Tekst: Frits Palmboom. John Davies. Eric van Straaten.
Eric Vlot.
ISBN 90-6450-047-9. Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
☻. Blijven Bouwen. Edwin Boering. Koen Wessing. 1987.
Stadsvern.in de jaren '90. Willem Diepraam. Maureen Roumimper.
ISBN Uitg. Gemeente Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Woonwijken. Ned.stedenbouw. Wouter van Heusden. Hans Krüse. 1987.
1945-1985. Ger van der Vlugt. W.C.J.Boer.
Tekst: N.de Boer/D.Lambert.
ISBN Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Kijk uit, om je heen. Ger van der Vlugt. Ed Taverne. 1988.
Architectuur en Stedenbouw 2 Mili Milosévic. Kees van der Ploeg.
Dorien Boasson.
ISBN 90-12-05533-4. Uitg. SDU. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Voorbij het gangbare. Theo Baart. Jannes Linders. 1989.
Een pleidooi voor de Gerd van der Vlugt. v.Roekel en Henstra.
kwaliteit van volkshuis- Peter Kvenzli. Arthur Blonk.
vesting en stedebouw. Frank Beekers. Edo Kuipers.
Tekst:Fred Feddes. Fred Feddes. Carmen Freudenthal.
Werkgroep 5 x 5. Noud de Vreeze. Rob Schröder.
Nol van Dongen. Houben.
Bast.I.Housz. Lies Ros. Marga de Graaf.
Mark de Jong. Norbert van Onna. G.Damoiseaux.
Gerhard Jaeger. Daniel Koning. Randal Scobie.
Hannes Wallrafen. Maarten Laupman.
ISBN Uitg. De Balie. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Gebouwd - verbouwd Betondorp Jan Versnel. Frank Greiner. 1990.
1923-1990. Ger van der Vlugt.
Tekst: Tjeerd Boersma, Anca Bocanet.
ISBN Uitg. Ned Architectuurinstituut. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Stad in de ruimte. Henze Boekhout. Ton Broekhuis. 1990.
4 benaderingen van Groningen. Aernout Overbeeke. Rob Nypels.
Tekst: Linda Roodenburg. Centrum voor Architectuur en Stedebouw.
ISBN 90-6579-073X Uitg. Fragment. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Twaalf projecten. Elisabeth van dorp.José Rodriquez. 1991.
Corrt Opping. Axel Funke.
ISBN 90-74140-02-5. Uitg. Bureau B+B. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
☻. Orde en chaos in de stads- Kim Zwarts. Anne Bousema. 1994.
Ontwikkeling.
ISBN 90-6450-230-7. Uitg. OIO. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
☺. Amsterdam Architecture Johannes Abeling. Roos Aldershof. 2003.
1997-1999. Marjolijn Boonstra. Michel Denancé.
Tekst: Marlies Buurman. Jan Derwig. Tjerk van Duinen.
Maarten Kloos. Ton Grobet. Faz Keuzekamp.
Jeroen Kramer. Luuk Kramer.
John Lewis Marchall. Jannes Linders. Jeroen van Putten.
Wim Ruigrok. Robert Stedziewski.
Arcam pocket.
ISBN 90-76863-01-6. Uitg. Architectura/Natura Pers. A’dam.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
☻. Gids voor architectuur en Jan Derwig. 2004.
stedenbouw in Utrecht 1900-2005. Tekst: Catja Edens/Bettina van Santen.
ISBN 90-6868-361-6. Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw/Stad Utrecht.
☻. Nieuwbouw in openbare ruimte. Luuk Kramer. Fas Keuzekamp. 2005.
Den Haag. Arjen Hebly. Hans-Willem Visscher.
Ruben Schipper. Pepijn Lutgering.
Jeroen Musch. Ger van der Vlugt. Rob ’t Hart.
Piet Rook. Rainer Bullhorst. Peter de Ruig.
Mike Bosse. Niels Pabbruwee. Peter Drijver.
Christian Richters. Kuiper Comp. Sjaak Henselmans.
Hans Werlemans. Karel Maatkamp. F. & C. Knigge.
Ronald Schlundt Bodien. J.Langedoen. Scagliola.
Raoul Suermondt. Chris Zwiers.
ISBN - Uitg. Gem.Den Haag. Sted.Ontwikkeling.
Trefwoord: Architectuur/Stedebouw.
☻. Vernieuwing Osdorp Amsterdam. Jan Willem Steenmeijer.Titia Hahna. 2007.
Dick Duyves. Edwin Boering.
Uitg. Pro.Bur.Vernieuwing Osdorp. A'dam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw/Stadsverniewing.
☻. Verzonnen verleden.\ Korrie Bezems. 2009.
Tekst: Bernard Hulsman.
ISBN 978-90-5973-103-5. Uitg. Episode publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.
☻. Galenkop. Een woonhuis in Stefan Müller Jeroen Lok. 2010.
De stad.Tekst: Anna Vos. Uitg. Wingender Hovenier.Architecten.A’dam.
Trefwoord: Architectuur/Stedenbouw.

Trefwoord: Architectuur/Scheepsarchitectuur.

. Scheepsarchitectuur. Jannes Linders. Paul Groenendijk.1989.
Tekst: Paul Groenendijk. Piet Rook. Jean M.Otten.
Bernd Urban. C.Kramer.
ISBN 90-6450-0916 Uitg. 010. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Scheepvaart.

Trefwoord: Architectuur/Wonen.

☻. Practische woninginrichting. Paul Schuitema. ea. niet vermeld.1938.
Een handleiding voor iedereen. 2e druk. (1e druk 1933)
Tekst: Paul Bromberg. Uitg. Kosmos. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Binnenhuis. Karakter en Sfeer.E.M.van Ojen. Hester Carsten.[1941]
Ontwerpen Bas van Pelt. Fons Hellbrekers. D.W.B. van Maarseveen.
Tekst: Pieter Koomen. Uitg. A.A.M.Stols. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. De kunst van het wonen. Jaap d'Oliveira. J.Denijs. 1947.
Tekst: W.Kuyper. J.G.van Agtmaal. G.van Lennep.
3e druk 1951. Hans Spies. M.Wolvensinger.
Kryn Taconis. J.H.Martelhoff.
Annalies Romein. J.van Dijk. Hennie Henriet.
Frans Duport. Fons Hellebrekers. E.Holmen.
E.M.van Ojen. J.Kupperman. Martien Coppens.
Arne Walberg. Wouter van Gool. Henny Cahn.
Karel Schultz. Foto Hoffman. F. Henn.
Foto Spreng. Theo Vonow. Coop 2
Uitg. Van Dishoeck. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Bouwt mee aan uw eigen Jaap d'Oliveira. Hans Spies. 1948.
woning.
Tekst: J.J.Vriend. Uitg. Moussault. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen
☻. Ruimte-Vorm-Sfeer in het Fotografen niet vermeld. (Copier) [1950]
binnenhuis. Samenst. Otto van Tussenbroek.
Uitg. Het Hollandsche Uitg.huis. A'dam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Wat maken wij van ons huis. Emmy Andriesse. Vrijhof. 1956.
Tekst: J.Elffers/F.M.Wagter. Jan Versnel. J.Th.Piek Jr.
M.J.van de Pol. Cor van Weele. Jaap d'Oliveira.
2e druk 1966. Cor Engelse. Zeylemaker.
Nico Zomer. Foto Hulskamp.
L.J.du Parant. Hennie Henriët.
A.Dingjan. W.J.Lugard.
☻. Wat maken wij van ons huis. Jan Versnel. Wouter van Heusden.1956.
Tekst: J.Elffers/Wagter/Pol. Jan Klein. Henk Brusse.
5e druk. Arje Plas. Kees Jansen.
Cor van Weele. Gerard van Yperen.
J.Swart. Hans Wolf. Foto Stijns.
Sten Vilson. Joop Lamberts. Foto Veltman.
Ad Windig. P.Marcuse. Nico Grijpink.
M.C.Meyboom. Jan Schiet. Foto Beck.
W.A.Meischke. J.H.Mantjes. Foto Aalbregtse.
Kees Scherer. Frans Popken. Foto Hasewinkel.
Nico Zomer. Jaap d'Oliveira. Maarten d'Oliveira.
☻. 7e druk. Paul Huf. Dick Wolters.
Hans Spies. Foto Woudt.
Lemaire & Wentink J.W.Eylders. Bob Fleumer.
A.C.van Wijk. Uitg. Nijgh & van Ditmar. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
Serie: Wonen in de lage landen.
Deel 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, 12, 14, 15 en 17 zijn nooit uitgegeven.
☻. Architectuur. Martien Coppens. A.C.Alberts. 1957.
Algemene beschouwingen. Violette Cornelius. W.J.van Borselen.
No. 1 Gerrit Burg. Cas van Eysden.
Tekst: F.J.van Gool. C.A.Deul. Foto Grijpink.
Bern.van Gils. A.Henning.
Jan Klein. J.van Maanen. Em.van Moerkerken.
Oscar de Milliano. Jaap d'Oliveira. E.M.van Ojen.
Hans Spies. Publicam Hilversum.Jan Versnel.
J.A.Vrijhof. Hans Sibbelee.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Hoe wilt u wonen. Jan Versnel. Paul Huf. 1957.
Tekst: J.Penraat. Jaap d'Oliveira. de Bouter.
Evert M.van Ojen. Lemaire-Wennink.
Hans Spies. Foto Lux. Melchers.
van der Poel. Pot.
Uitg. Kosmos. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. De praktijk v/h.bouwen. Jan Klein. Luit Boersma. 1957.
No. 7 W.L. & J.Brusse. Gerrit Burg.
Tekst: J.J.Vriend E.van Moerkerken. Jac.ten Broek.
Jaap d'Oliveira. S.Everwijn.
Renes. v.Helvoirt de Nijs.Hans Spies.
M.Koch. Jaap Swart. J.Koster.
Jan Versnel. J.Leusden. Cor van Weele.
H.Pas. J.J.Vriend. A.Rutgers.
J.A.Vrijhof. J.Schoen. P.Uiterwijk.
C.C.van Tussenbroek. E.C.van Zonneveld.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Woonmog.en woonvormen. Fotografen niet vermeld. 1958.
No. 9
Tekst: Ir.A.m.Key.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Woninginterieurs. Jan Versnel. Jan Klein. 1958.
No. 13 Hans Wolf. Studio Hartland.
Tekst: B.Niegeman-Brand.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Ik kan wonen. Jan Versnel. Jaap d'Oliveira.1958.
Tekst: J.Niegerman. Jan Klein. Jan ten Broek.
Cor Engelse. Everest.
C.J.Waszmann. Foto Folkers.
Uitg. Sijthof. Leiden.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
. Woninginterieurs. Jan Versnel. Jan Klein. 1958.
Uit praktijk Goed Wonen. Hans Wolf. Studio Hartland.
Tekst: B.Niegeman- Brand. Uitg. Scheltema & Holkema. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen/Interieur.
☻. Keukens. Jan Versnel. Fotobur.Zuiden. 1958.
Tekst:C.Stempels. A.C.van Wijk.
Uitg. Van Holkema & Warendorf. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen/Interieur.
☻. Naar warmer woningen. Carel Blazer. E.a. 1960.
Tekst: Koen Limperg. 2e dr. Uitg. Van Holkema & Warendorf. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.


☻. Pastoe fotopocket. Paul Huf. Jan Versnel. 1962.
Een boekje over meubels. Eddy posthuma de Boer.
Uitg. NV.UMS-Pastoe. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Pastoe. Cat.’62. Jan Versnel. Cas Oorthuys. 1962.
Carel Blazer. W.van Suchtelen.
Uitg. NV.UMS-Pastoe. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Werk Binnenhuisarchitecten Cas Oorthuys. Arje Plas. [1962]
GKf. Cor van Weele. Lemaire en Wennink.
Jan Versnel. Piet Keijser.
Wouter van Heusden. Jan Klein. Jac.ten Broek.
W.J.van Borselen. Hans Dukkers. Hasewinkel.
Jaap d'Oliviera. Maarten d'Oliviera.Tom Kroeze.
Eddy Posthuma de Boer. Hans Spies. Gerrit Burg.
George Flipse. Johvar. ea.
Uitg.Vakgroep Binnenhuisarchitecten GKf.
Trefwoord: Architectuur/Wonen/Interieur.
☻. Woning in zicht. Jan Versnel. Hans Spies. 1963.
Wim van Ingen. Warner van Keulen.
Wybe de Jong. Het Zuiden.
Uitg. Sub.Comm.Min van Landb.& Viss.Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Meubelen en lampen. Jan Versnel. Hans Dukkers. 1964.
Cat.distribuanten. Hans Spies. Jac.ten Broek.
Goed Wonen. Jaap d’Oliveira. Maarten d’Oliveira.
Steef Zoetmulder. Letty Claus.
Jan Klein. G.Schilp. Schipper.
Alb.Davelaar. J.W.Eylders. Paul Genest.
Ab Hakeboom. Klompjan. Sierk Koning.
D.van der Poel. Gerard de Vries. Steenmeyer.
Ton Roelfsema. D.Wolters. Veltman.
Uitg. W.L. & J.Brusse NV. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Wij wonen I Wonen wij ? A.Dingjan. Noel v.Heusden 1967.
Tekst:R.Blijstra. Jan Versnel. Nico Naeff.
Cor van Weele. Arje Plas.
Jac ten Broek. Foto Vrijhof. Ulkoja.
Foto Rovers. Uitg. Fotopocket 1107. Bruna. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Woonboten. Wonen op water Eddy Posthuma de Boer. Buit.Fot. 1979.
overal ter wereld.
ISBN Uitg. Meulenhoff/Landshoff. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Wonen tussen utopie en Eduard de Kam. H.Hertzberger. 1980.
Werkelijkheid. Willem Diepraam. Johvar.
Tekst: oa.Hertzberger. Bart ten Hoopen. Johan van der Keuken.
J.Beljon. Schaefer. ea.
ISBN - Uitg.Intro. Nijkerk.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Binnenhuis Architectuur in E.M.van Ojen. Jan Versnel. 1981.
Nederland 1900 - 1981. P.C.Beijlsmit. Dick Brouwers.
Tekst: Peter Fuhring. Hester Carsten. Rud.Eggink.
Rudolphine Eggink. H.Gotze. Peter Fuhring.
P.Hartland. H.Koet.
Max Koot. J.van Kretschmar.
Bas van Pelt. Jaap d'Oliveira.
ISBN Uitg. Ulysses. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.


☻. Wonen in naoorlogse wijken. Carry Markerink. Theo Baart. 1986.
Tekst: Ethel Portroy/Jan Rutten.
ISBN 90-6579-018-7. Uitg. Fragment. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Welkom in de Buikslotermeer. W.Ruigrok. Bianca Dony. [1986]
Brochure woningtypen. Uitg. Won.St.Zomers Buiten. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Blijven bouwen. Edwin Boering. Jack Aarts. 1987.
Willem Diepraam. Koen Wessing.
Maureen Roumimper. Jack Aarts. Jan Düker.
ISBN 90-9001-942-1. Uitg. Gem.Amsterdam/Stadsvernieuwing.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
. Het nieuwe wonen in Ned. C.H.van der Leeuw. C.Geljon. 1990.
1924 - 1936. Coll. Brusse. Archit.Instituut.
Tekst: B.Bernini/T.de Rijk.
ISBN Uitg. OIO Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Bouwen en wonen in de jaren Ger van der Vlugt. Jan Blom. 1990.
negentig. Gert Schutte. Dirk Huizinga.
Hotze Eisma. Alexander van Berge.
Albert Roosenberg. Peter de Beij.
ISBN Uitg. Nat.Woningraad. Almeren.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Wonen in beeld. 1989-1991. Ger van der Vlugt. Sybolt Voeten. 1991.
Mick Palaczyk. Paul Smit.
Robert Oerlemans.
ISBN 90-5009-115-6. Uitg. Natonale Woningraad. Almere.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Stawon. Sybolt Voeten. Joop Reijngoud. 1991.
De architectuur van het Jan Versnel. Jan Dekker.
wonen. 1990 Fridtjof Versnel. Peter Hermus.
Luuk Kramer. Marcel van Kerckhoven.
Kim Zwarts. van der Kloet. Jim Ernst.
Roos Aldershof. Robbert Fels. Alexander van Bergen.
Fas Keuzekamp. Foto Geljon. A.van Wijngaarden.
Eric van Straaten. van der Worp. Eppo Nootenboom.
Peter de Ruig. P.Kooijman. v/d.Vlugt & Claus.
Marc de Groot. Pieter van de Meer. Rolf Stelwagen.
G.Dekkinga. Folkert Helmus. Arthur Martin.
Bob Gmelig.
ISBN Uitg. Stawon. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Het Rietveld Schröder Huis. Frank den Oudsten. Ad Windig. 1992.
E.A.Blitz & Zn. Jan Versnel.
Cas Oorthuys. Floor Lem.
ISBN 90-6868-060-9. Uitg. V+K Publishers/Thoth. Laren/A’dam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. El Jamama. Kunst en woningb. Luuk Kramer. 1996.
Uitg. Stadsdeel Oud West. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen/Woningbouw.
☻. Interieurarchitectuur. Jan Versnel. Jannes Linders.1996.
Teleac cursus. Hans Werlemann. Helene Binet.
Pieter van Leeuwen. Ernst Moritz.
Fred Sonnega. Ernst Deyhle. Eric Hesmerg.
Gerhard Jaeger. Maurice Boyer. Jan Derwig.
Cary Markerink. Roy Beisker. Ben W.Vollebregt.
Fridtjof Versnel. P.de Haan. E.Klusman.
John Stoel. J.Klaver. Michel Claus.
Oerlemans van Reeken. Frank van Dam. Foto van der Horst.
Sybolt Voeten. Cristine McMillan. Foto Rijnmond.
Marianne Domisse. Jos Fielmich. Pan Sok.
Jaap Ruurs. Foto Deenik. Pieter van Leeuwen.
Michel Boesveld. Roos Aldershoff. Jan Snoek.
ISBN Uitg. St.Teleac/NOT. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
. Amsterdamse School Bernard Eilers. Jan Derwig. 2000.
Textiel 1915-930. Tom Haartsen. Peter en Joke van Dam.
ISBN 90- Uitg. Thoth. Bussum.
Trefwoord: Architectuur/Wonen/A'damse School.
☻. De vijfhoek. Een nieuwe Maarten Binnendijk. Jan van der Kam.2001
tuinstad in Deventer. Jo Coenen. Harry Noback.
Astrit van Loo. Robert Oerlemans.
Auke Pluim. Rien van Ruithoven. Peter de Ruig.
Slagboom & Peeters. Marc Ruygrok. T.Thus.
Elsbeth Volker. Erwin Zijlstra.
ISBN 90-72047-83-4. Uitg. Arko Uitg. Nieuwegein.
Trefwoord: Architectuur/Wonen/Woningbouw.


☻. Goed wonen in Nieuw-West. Bart Sorgedrager. Jan Versnel. 2001.
Tekst: Ineke Teijmant.
ISBN 90-7634-81-0. Uitg. Bas Lubberhuizen. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. Wonen-Wij wonen-Woning- Maria Austria. Kors van Bennekom.2002.
100 jaar Woningwet. Maurice Boyer. F.J.Busselman.
Ad van Denderen. Hans Brons.
Wim Baanders. Bernard F.Eilers. Ed van der Elsken.
C.van Angelbeek. Aart Klein. Karin Kloostra.
Dolf Kruger. Co de Kruijf. Kadir van Lohuizen.
Emiel Luider. Ben van Meerendonk. Katrien Mulder.
Cas Oorthuys. Mick Palarczk. Maya Pejic.
Arjé Plas. Robert Rizzo. Piet Rook.
Bert Verhoeff. Tony Stone. Donald Nausbaum.
Jan Versnel. Hannes Wallrafen. Ad Windig.
ISBN - Uitg. Stedelijke Woningdienst. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.
☻. De stad en het Oosten. Bart Sorgedrager. John Melskens. 2008.
Het verhaal van een Hans van den Bogaard.Ben van Meerendonk.
Woningbouwvereniging. Jean-Pierre Jans. Jacob Olie.
Tekst: Willem van Toorn. Jan Versnel. Carel Blazer.
Joost van den Broek.Cas Oorthuys.
Katrien Mulder. Frits Weeda. Oscar van Alphen.
Bert Verhoef. Ino Roëll. Ger Dijkstra.
Marcel Antonisse. Aart Klein. Wim Ruigrok.
Paul Guermonprez. Elliptt Erwitt. Simon Whealrv.
ISBN 978-90-5937-172-9. Uitg. Bas Lubberhuizen. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Wonen.

Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.

☻. De kleine practische woning. Erwin Blumenfeld. 1937.
Tekst: Paul Blomberg. Uitg. Kosmos. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.
☻. Het bouwen van landhuizen. Hans Spies. 1950.
Naar werken van Jan Rebel.
Tekst: A.van Vliet. Uitg. H.Meulenhoff. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.
. De architectuur van het Jaap d'Oliviera Renes. [1953]
landhuis. Mevr.Flappen. Tolhuisen.
Tekst: Jan Henselman. J.J.Kok. E.G.Lenamen.
Martien Coppens. G.van Esch.
Steef Zoetmulder. A.Bouvet.
Otto Proost. W.C.van Dijk. Ger Dijs.
P.Reijnders. F.Lahaye. H.J.Hebly.
J.Gubbels. Leo Nagel. Doeser.
J.v/d.Aa. W.Faessen. K.H.Smit.
Rud Pril. B.de Vries. Hans Spies.
M.van Ojen. Uitg. Holkema en Warendorf. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.
☻. Na-oorlogse kleine landhuizen Fotografen niet vermeld. 1954.
In Nederland. Tekst: J.J.Vriend.
Uitg. Kosmos. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.
☻. Villa’s en buitenhuizen. Martien Coppens. Jac.ten Broek. 1954.
Tekst: Jan Henselmans. Violette Cornelius. Gerrit Burg.
J.Doeser. George Flipse.
Jan Klein. J.Garssen.
Hans Spies. Bern.van Gils. Wim K.Steffen.
Nell Herbert. Jan Versnel. Fas Keuzekamp.
J.A.Vrijhof. Piet Koster. K.H.Smit.
Hugo F.Volkerzn. Uitg. Holkema en Warendorf. Amsterdam.
Trefwoord± Architectuur/Woonhuis.
☻. Landhuizen en Bungalows. T.van Aalten. Jan Arntzenius. [1955]
Tekst: Jan Henselman. Piet Boonstra. Foto Bell.
Martin Coppens. C.A.Deul.
J.Droeser. B.van Gils. Foto Grijpink.
J.J.Kok. F.Lahaye. Koen Lenarts.
E.M.van Ojen. Jaap d'Oliveira. C.van Rouendal.
Wim K.Steffen. De Jonge Strik. Jaap Swart.
B.de Vries. Jos Zandvoort.
Uitg. Holkema & Warendorf. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.
☺. Na-oorlogse kleine landhuizen Violette Cornelius. Hans de Boer. 1956.
In Nederland. Jaap d´Oliviera. Mevr.van Aalst.
Tekst± J.J.Vriend. Hans Spies. Doeser.
Jan Versnel. Deul.
Van Maanen. Flipse. E.M.van Ojen.
Molkenboer. Renes. Roovers.
G.Speekhout. Uitg.Kosmos. Amsterdam.
Trefwoord. Architectuur/Woonhuis.
☻. Bungalows. Ad Windig. Gerrit Burg. 1958.
Tekst: W.Betting. Jab Versnel. J.ten Broek.
J.Vriend. Jaao d’Oliveira. J.J.Kok.
Kees Molkenboer. Huizinga.
J.Roovers. J.A.Vrijhof.
Uitg. Moussalt Uitg.My. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.


☻. Bouwen als sociale daad. Jaap d'Oliveira. P.H.Goede. 1960.
50 jaar woningbouw Philips. J.M.Reynders
Uitg. Philips. Eindhoven.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.
☻. Het eigen huis. Jaap d'Oliveira. W.J.van Borselen.1961.
Tekst: Ir.J.W.du Pon. M.van Ojen. Jac.ten Broek.
Hans Spies. Marianne Dommisse.
K.H.Smit. P.H.Goede. Wim K.Steffen.
Th.Holt. J.Voogel. J.H.Mantjes.
Ir.J.W.du Pon. Buitenl.fotogr.
Uitg. Kosmos Uitg.My. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.


☻. Wij Bouwen. Cas Oorthuys. Jac.te Broek. [1962]
Tekst:Max Dendermonde. ea. Martien Coppens. Gerrit Burg.
Bern.van Gils. F.la Haye.
Henk Jonkers. Fas Keuzekamp.
Victor Meeuwsen. A.Nelissen. Jaap Romein.
W.K.Steffen. Kees Scherer. Jan Veenhuysen.
Jan Versnel. M.van Hezel.
Uitg. Fotopocket 600. Bruna. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.
☻. Het woongebouw. Klassieke Jasper van Zwol. Daria Scaglioli. 2009.
en recenten ontwerpen. Dick van Gameren. Stijn Brakkee.
Tekst: Jasper van Zwol. Hans Kollhoff. Claus en Kaan.
Jeroen Musch. Kim Zwarts.
Rob ’t Hart. Xaveer de Geyter.
ISBN 978090-8506-493-0. Uitg. Sun. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Woonhuis.

Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.

. Een blok van een raadhuis. Nico Jesse. Bakker. 1948.
Heerlen. Bonke. Foto Achterberg.
Hub.Leufkens. Cohen.
Uitg. Winants. Heerlen.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Nederlandse kerkbouw op een Hans Spies. J.Meijer. [1950]
keerpunt. B.van Gils. Scholten.
Tekst: S.J.van Rooy. F.Lahaye. Publicam.
C.Kramer. Articapres.
J.Versnel. Meteor. Muticolor.
Uitg. De Toorts. Haarlem.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteits.
☻. Kerkelijke Architectuur. Jan Versnel. 1953.
Tekst: A.J.J.van Rooy. Uitg. C.G.A.Corvey. A'dam. Overdruk Forum.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. The Townhal of Hilversum. C.A.Deul. 1955.
Uitg. Gem. Hilversum.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Het huis der Provincie Carel Blazer. George Flipse. 1955.
te Arnhem. Jaap d'Oliveira. Hans Sibbelee.
Hans Spies.
Maandblad Forum 4-5 juni. Uitg. Forum. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Ark, 10 jaar Kerkenbouw. Jan Versnel. J.Doeser. 1957.
Overdruk blad Forum. Ata Kando. Van Ojen.
Hans Sibbelee. Hans Spies.
Wim K.Steffen.
Uitg. G.van Saane. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Hervormde kerkbouw na 1945. Wim K.Steffen. 1957.
Tekst:Ir.W.J.G.van Mourik. Uitg. Boekencentrum NV. Den Haag.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
. Industriele vormgeving. Carel Blazer. J.C.de Bilt. 1957.
No. 16 A.Dingjan. Foto Beck's
Tekst: Ir. N.Luning Prak. Jan Klein. H.Boonstra.
E.van Moerkerken. J.C.Fenger.
Jaap d'Oliveira. Hulskamp & Hulskamp.N.Luning Prak.
L.van Oudegaarde. J.Th.Piet. Chr.de Ruig.
Jan Schiet. Emil Vonk.
Uitg. Scheltema & Holkema NV. Amsterdam.
W.L. en J.Brusse. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. De Kleuterscholenbouw. Annelies Romein. 1958.
De adm.procedure. Uitg. N.Samson. Alphen aan den Rijn.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.


☻. Hoog Catharijne. Cas Oorthuys. 1962.
Uitg. NV.My Empeo. Utrecht.
☻. Aanvulling 1963. Cas Oorthuys. Mathilda E.Jurrissen.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.


☻. Het Ac.Ziekenhuis v/d. Ad Windig. 1966.
VU. Amsterdam. Uitg. Ac.Ziekenhuis V.U. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Sport Gebouwen. Cas Oorthuys. J.W.Eijders. 1967.
ontwerp en inrichting. Fas Keuzenkamp. P.van Puffelen.
E.Kuhuwael. Masson.
Luyben. J.B.Visser. Woudt.
P.M.Heilig. Bell. Dijkgraaf.
Stevens & Magielsen. S.Kamp. R.Bosboom.
E.Heidema. P.Wijnhamer.
Uitg. St. Houtvoorl.Inst. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Hoog Catarijne. Cas Oorthuys. Jaap Swart. [1967]
Vervolg van HC.1962/'63. Hans Samson. Ton Hulskamp.
G.Wiegers.
Uitg. NV.My projektontw.Empeo. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. HC Schemaplan Vredenburg en Cas Oorthuis. 1969.
Achter Clarenburg Utrecht. HC, Muziek/Winkelcentrum.
Uitg.Hertzberger/Sptuit. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Bouwen en baggeren. Michael Bissill. Piet Boonstra. [1970]
Van Hattum en Blankevoort. Jack van Bodegom. Pieter Gerritsen
Bernard van Gils. Teake Henstra.
Bart Hofmeester. A.G.Ingram. Van der Kloet.
Cees van der Meulen. R.van Loon. Corn's van der Meulen.
Frits J.Rotgans. Wim Riemens. Arthur Reed.
Slagboom & Peeters. Foto Schipper. Chris Stapels.
H.J.Stuvel. Eric Westerman. Foto Star.
ISBN - Uitg. Van Hattum en Blankenvoort. Beverwijk.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. HC. Hoog Catharijnen. Cas Oorthuys. Oscar van Alphen. 1975.
Jaap Swart. Sjaak Ramakeis.
Bredero BV. Hiemstra bur.
ISBN Uitg. Hoog Catharijnen. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
. AMC gebouwd. Jan Versnel. P.van Roemburg. 1984.
Fridtjof Versnel. Sweering-Kruithof.
Tom Kroeze. Lily Eysten. Ada Grootenboer.
ISBN Uitg. Proj.bureau AMC. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
. Muziekcentrum Vredenburg. Jan Versnel. Hein de Bouter. 1985.
Tekst: ir.Maarten Kloos. Willem Diepraam. Johan van der Keuken.
ISBN Uitg. Sam 2. Sticht.Arch.Mus.en Uitg. Utrecht.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. AMC. Jan Versnel. KLM. [1985]
Ac.Med.Centrum UV.A'dam.
ISBN Uitg. Arch.bureau's/Adviesbur. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Zonnestraal. Cas Oorthyus. Jan Coppens. 1986.
Geschiedenis v/e. sociaal en Ger van der Vlugt. Jaap Hille.
architectonisch monument. Ton Idsinga. P.Mug-Tijssen.
Tekst: Ton Idsinga. Herman de Vries. B.Verbrugge.
ISBN Uitg. Arb.Pers / Goed Wonen. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Het Burgerweeshuis. Violette Cornelius. Aldo van Eyck. 1987.
Tekst: Francis Strauven.
ISBN Uitg. Stichting Wonen. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Bouw, heer en meester. Sybolt Voeten. Teun Voeten. 1987.
De architectuur van Piet Rook. Foto Geljon.
kantoorgebouwen. Jan Derwig. Govert Vetten.
Tekst: Gert Staal. Vincent Mentzel. Willem van Breda.
Tgv.opening NMB-bank. Maurice Boyer.
A'dam Zuidoost.
ISBN Uitg. 010 Publishers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. NMB-Hoofdkantoor. Willem van Breda. Jan Derwig. 1987.
Tgv. Ingebruikneming. Govert Vetten. Sybolt Voeten.
ISBN - Uitg. NMB Bank. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
. Industriële monumenten. Rien Zilvolde. 1989.
Tekst: Peter Nijhof/Willem van Zoetendaal.
ISBN 90-6579-036-5 Uitg. Fragment. Amsterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. Industrielandschappen. Diederik van Goethem. [1990]
10 routebeschrijvingen voor wandelingen langs industriële monumenten Ned.
Tekst: Jan Erik Burger.
ISBN 90-72745-01-9. Uitg. Nelissen Van Egteren Bouwgroep BV.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit
☻. Raadhuis Hilversum. Herman van Doorn. 1995.
W.M.Dudok. Landmark in Architecture,
ISBN 90-6611-434-7. Uitg. V+K Publishers/Inmerc. Naarden.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
. Groot Handelsgebouw. Cas Oorthuys. Jannes Linders. 2003.
1948 - 2003. Frits Rotgans. Maarten Laupman.
Tekst: Cees Boekraad. Kees Molkenboer. Tom de Rooy.
Hans Sibbelee. J.C.Lichtenauer.
Victor Meeussen.
ISBN 90-72971-76-0. Uitg. Duo/Duo. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit/Rotterdam.
☻. Philharmonie Muziekgebouw Daria Scagliola. Stijn Brakkee. 2006.
van Haarlem.
ISBN 90-51050-39-9. Uitg. Architext. Haarlem.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit/Haarlem.
☻. De Haagse School. Bart Sorgedrager. Jannes Linders.2006.
Architectuur om in te leren. P.de Ruig. D.van Hoogstraten.
Tekst: Dorine van Hoogstraten.B.Ingenhousz. Alexander v/d.Meer
C.H.Richters. Eric van Straten.
ISBN 978-90-5662-541-2. Uitg. NAi Uitgevers. Rotterdam.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.
☻. La Fenetre Den Haag. Luuk Kramer. Jan van Esch. 2007.
Rudy Uytenhaak Arch.bureau. Philip Driessen. Wim Hanenberg.
Hugo Thomassen. Bur.Uytenhaak
ISBN 90-77059-06-7. Uitg. Vesteda. Maastricht.
Trefwoord: Architectuur/Utiliteit.

Toen kon je nog dichtbij de Bekende Nederlanders komen
Fotografie Jarenlang lagen de foto’s die Louis van Paridon maakte van Nederlandse beroemdheden te verstoffen in een schuur. Nu is er een boek verschenen.

Rianne van Dijck
24 juli 2019

1967: Jan Janssen (1940), in 1968 won hij als eerste Nederlander de Tour de France.
Foto Louis van Paridon/Hollandse Hoogte 

In een tochtige schuur van een zestiende-eeuwse Brabantse boerderij liggen ze: de beeltenissen van Johan Cruijff, Sjaak Swart, Mies Bouwman, Toon Hermans. Negatieven, dia’s en fotoafdrukjes, keurig opgeborgen in bruine papieren zakjes in een houten archiefkast en in houten bakken die verspreid in de schuur staan. De namen zijn er met een typemachine op getikt en op alfabetische volgorde in tientallen lades gestopt. Willeke Alberti, zangeres (licht). Bernard Haitink, dirigent. Ank van der Moer, actrice. Harry Mulisch, schrijver. Rob de Nijs, teenager vocalist.

Hier, op het Brabantse platteland, kocht de Amsterdamse fotograaf Louis van Paridon (1922-2016) begin jaren zestig een oude boerderij aan de rand van de Heeswijkse bossen. Hier ligt ook nog steeds een groot deel van het indrukwekkende fotoarchief dat hij in de jaren vijftig en zestig met een ongekende werklust en ambitie, en met grote toewijding en precisie opbouwde – en vervolgens liet verkommeren. Een schat aan fotomateriaal én aan cultuurgeschiedenis, het grootste deel al decennia niet meer aangeraakt.

Nadat Van Paridon eind jaren zestig met fotografie was gestopt, verloor hij de belangstelling voor zijn eigen werk. Ook stond hij niet toe dat anderen zich erover bogen. Toen bijvoorbeeld het Nederlands Fotoarchief in de jaren negentig serieus interesse toonde, liet Van Paridon dat aan zich voorbijgaan. Zijn werk was vergaan, loog hij tegen hen, en tegen andere belangstellenden. In die oude schuur, waar lange tijd de gaten in het dak zaten en regen en wind vrij spel hadden, waren de negatieven en de afdrukken aangevreten door de muizen en ander ongedierte, beschimmeld bovendien. Niet de moeite om je daar nog in te verdiepen.

1968: Corry Brokken (1932-2016), in 1957 de eerste
Nederlandse winnaar van het Eurovisie Songfestival. 

1966: Ada Kok (1947), ze won goud op de 200 meter vinderslag tijdens de Olympische Spelen in Mexico van 1968.
Foto’s Louis van Paridon/Hollandse Hoogte

Gelukkig was erfgenaam Michel Teulings, die dertig jaar lang met Louis van Paridon op de boerderij woonde, overtuigd van de cultuurhistorische waarde van de foto’s en ging hij na de dood van Van Paridon in 2016 de boer op met diens werk. Het Katholiek Documentatie Centrum in Nijmegen besloot een deel van zijn zwart-witfotografie op te nemen. Fotopersbureau Hollandse Hoogte, nu onderdeel van ANP, scande 1.115 kleurendia’s in. Een deel daarvan is opgenomen in het boek Hollandse helden in de jaren 60, dat 10 juli verscheen: „Zo’n historisch archief opnemen, dat doen we niet vaak”, zegt Bas van Beek, directeur van ANP. „Maar dit is van een uitzonderlijke kwaliteit.”

Bij Leo Blom, die ruim twintig jaar werkzaam was voor de fotoredactie van ANP, roepen de foto’s nostalgie op. „Ik ben van 1952. Al die mensen die Van Paridon fotografeerde, heb ik als tiener voorbij zien komen. Het zijn de helden uit mijn jeugd, de helden ook van mijn ouders.”

Je kon nog kleinschalig beroemd zijn
Piepjong zijn ze; Jos Brink, Carry Tefsen, Rob de Nijs, Leen Jongewaard, Adèle Bloemendaal, Aart Staartjes – niet wetend dat ze ruim een halve eeuw later, in het collectieve geheugen van Nederland zullen zitten.

„Die onbevangenheid, die zie je op de foto’s. Ze zijn ongedwongen, ontspannen”, zegt Blom. „Kijk eens naar Herman Brood op de foto van Cuby + Blizzards, zo jongensachtig nog. Ook mensen die al bekender waren, waren heel toegankelijk. Van mediatraining had in die tijd nog niemand gehoord. Je kon nog dichtbij komen.”

1963: Willeke Alberti (1945), in 1963 kreeg de zangeres haar eerste gouden plaat voor ‘Spiegelbeeld’. 

Jaren 60: Jules de Corte (1924-1996), de blinde componist, pianist en zanger was bekend van komische liedjes als ‘De vogels’. 

1962: De rode Ferrari met nummer 1 van de Amerikaanse coureur Phil Hill (1927-2008) op Zandvoort.
Foto’s Louis van Paridon/Hollandse Hoogte

Beroemd zijn was in die tijd sowieso nog niet zo’n ding. Joost Timp, de zoon van Mies Bouwman en Leen Timp, die zelf in de jaren tachtig bekend werd als schrijver en zanger van het liedje ‘Even aan mijn moeder vragen’, vertelt in het boek: „Dat mijn ouders bekend waren van televisie, daar merkte je weinig van. Ja, ze werkten hard, dus we hadden overdag vaak een oppas. Maar we hadden geen zwembad, geen dure auto’s voor de deur. Ze verdienden ook niet zo veel.” Een enkele keer werd hij er door een leraar op school op aangesproken; dat zijn moeder beroemd was. Maar het was geen groot thema.

De jaren zestig als tijdperk van de onschuld. „Je kon nog kleinschalig beroemd zijn”, analyseert Timp. „In het begin keken niet eens zoveel mensen televisie. Iedereen was hard aan het werk en ’s avonds ging men even een uurtje voor de buis zitten. Als mensen mijn moeder tegenkwamen, geloofden ze soms niet dat zij het was. Want Mies was ineens in kleur. Terwijl ze haar alleen in zwart-wit kenden. Ze schrokken er bijna van. ‘Bent u het werkelijk?’, vroegen ze dan. ‘U ziet er in het echt zo anders uit.’”

Dit is een ingekorte versie van de tekst die Rianne van Dijck schreef in Hollandse helden in de jaren 60, uitgever JEA, 360 blz, 39,95.
Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 25 juli 2019