Meet the Kosovan Albanians who named their sons after Tony Blair
For Kosovan Albanians, Tony Blair is more than just an ex-British prime minister turned globetrotting statesman. He's the hero of the nation, who saved them in their hour of need. And how better to show gratitude than to name their sons after him? Julian Borger tracks down the Toniblers of Kosovo
We noemen hem Tonibler
Jongens die zijn vernoemd naar de Britse oud-premier Tony Blair zijn in Kosovo geen uitzondering. Waar Blair in eigen land veel weerzin oproept, is hij door zijn rol bij het ingrijpen van de NAVO in 1999 tegen de Servische troepen in Kosovo een held.
In het Verenigd Koninkrijk kom je ze niet snel tegen, jongens die zijn vernoemd naar Tony Blair. De oud-premier roept er vooral weerzin op, wat deels te wijten is aan zijn besluit de Amerikanen te volgen bij hun inval in Irak. Maar in Kosovo is Blair een held. Toen in maart 1999 de Servische troepen van Slobodan Miloševic honderdduizenden Kosovo-Albanezen verdreven en vermoordden, wist de Britse premier andere NAVO-leiders, onder wie de Amerikaanse president Bill Clinton, te overtuigen dat luchtaanvallen noodzakelijk waren.
Al bleken die in eerste instantie averechts effect te hebben – Miloševic ging door met zijn etnische zuiveringen en verdreef uiteindelijk 1,8 miljoen Kosovaren – men was Blair dankbaar. Ouders vernoemden hun kind naar hem. Ze heten Tonibler, Bler of Toni. De meeste zijn tiener. Blair ontmoette negen van hen in 2010. Onder wie Tonibler Sahiti. Aan Kosovo TV vertelde zijn vader dat ze Blair ontmoetten in een Italiaans legerkamp aan de grens met Albanië, waar ze heen waren gevlucht. Moeder Shukrija was hoogzwanger. Inmiddels vijftien jaar oud zegt Tonibler zelf dat hij „iets wil bereiken als premier Blair, mensen redden van oorlogen”. The Guardian zocht hem op en schrijft dat hij websites wil ontwerpen en ervan houdt elektronische apparaten te repareren. De familie woont weer in Kosovo, heeft het huis herbouwd en appel-, peren- en kersenbomen groeien in de tuin. Toniblers grootvader vertelde: „Als de NAVO niet had ingegrepen, waren wij er niet geweest.” Blair „steunde een volk dat leed”.
De krant ging ook op bezoek bij Sadete Gashi uit Vushttri, waar Servische troepen 98 burgers vermoordden. Ze vluchtte naar de hoofdstad Pristina, waar Britse soldaten in juni 1999 arriveerden: „Ze kwamen de weg opgewandeld. Ik kon aan de taal horen dat het Britten waren. Er zijn geen woorden voor hoe dat voelde.” Ze besloot haar eerste zoon Tonibler te noemen: „Als het geen jongetje was geweest”, zegt Gashi, „had ik zoveel meisjes gehad als nodig totdat ik een jongen kreeg die ik Tonibler kon noemen.” Hij is nu dertien: „Hij lijkt zelfs op Tony Blair!”
