Schoenmakers 125 jaar uit het goede hout gesneden
door Dolf Kruger, Brouwer Fred (tekst) Graphic Design Ko Kwinkelenberg
- Gepubliceerd op:
Schoenmaker N.V. na 125 jaar reusachtig bedrijf
Domineeszoon ging in het hout
Precies 125 jaor geleden dreef de net volwassen domineeszoon Jeremias Schoenmakers de eerste boomstam langs de zaag van zijn eigen houtzaagmolen in Nieuwveen bij Alphen aan de Rijn. Thans is J. Schoenmakers NV een van de grootste zachthouthandels in Nederland met onder meer een 8 ha grote vestiging aan de Amsterdamse Houthaven, ongeveer 500 medewerkers en een omzet van ruim ƒ 50 min.
In 1895 verkocht het bedrijf de molen in Nieuwveen en ging naar de Amsterdamse Houthaven om zelf hout in te gaan voeren. Sinds toen koopt het bedrijf geen hout meer op stam maar importeert zijn uitsluitend gezaagd hout, met name naaldhout uit Scandinavië, Rusland, Oostenrijk en Noord-Amerika. De geschiedenis van het bedrijf is niet zonder schokken verlopen. De financiële crisis na de Eerste Wereldoorlog, uitlopend op de recessie van 1923 gaf het bedrijf de kans een groter marktaandeel te verwerven, daar vele collega''s toen volgens directeur A. Schoenmakers „het moede hoofd in de schoot moesten leggen". Toen kwam de wereldcrisis van 1933. Schoenmakers wist deze crisis, zij het zonder winst te overleven, doch in 1940 werd de gehele voorraad door de, Duitse Wehrmacht gevorderd en begon de grote ineenschrompeling. Na 1945 werd de noodzaak ingezien, het afzetgebied te vergroten en werden, hoofdzakelijk in het zuiden, waar in verhouding tot het oosten en noorden van ons land weinig houthandels werkzaam waren, filialen gesticht. Thans bestaat de groep uit een houtgroothandel, J. Schoenmakers NV m Amsterdam met vestigingen in Arnhem, Moerdijk en Terneuzen en dochters in Den Bosch, Tilburg en Venray. Van de totale omzet komt nu ongeveer de helft uit de vestigingen buiten de hoofdstad. De vestiging in Tilburg fungeert tevens als centrale fabriek'' van halfprodukten als lijsten, wand- en plafondschroten etc. daarnaast behoren tot de groep NV Houtindustrie In Amsterdam, sinds zo''n 50 jaar gespecialiseend in verpakkingen van hout. Schoenmakers Bouwelementen De Lier NV in De Lier en het overslagbedrijf NV Houttransport in Amsterdam.
Het bedrijf, waarvan 60 pet. van de omzet bestaat uit de verkoop van gezaagd naald hout men rekent zichzelf nummer twee op dit gebied in Nederland) met een permanente opslag: van circa een miljoen planken, is ervan overtuigd dat men steeds minder zal gaan construeren op de bouwplaats van woningen zelf.
OMSCHAKELING
Daarom is Schoenmakers zich geleidelijk aan het omschakelen van leverancier van de grondstof hout, naar producent van industrieel geprefabriceerde, arbeidsbesparende bouwelementen zoals complete daken en bungalowpanelen. Daarnaast is men zich gaan bewegen op een toevoerpakket gericht op de bouw zoals keukens, deuren en kunststof betonmallen.
Door steeds stijgende loonkosten is bovendien de vraag naar plaatmateriaal in de bouw nog steeds aan het toenemen. Het bedrijf behoorde in 1919 tot de eerste die in Nederland board importeerden. Thans levert men allerlei soorten plaatwerk voor vloeren, wanden, buitenbekleding en bekistingen. Doch men ging verder. Naast complete bouwelementen beweegt Schoenmakers zich thans ook op het gebied van de z.g. houtskeletbouw, waarbij in betonnen of stalen skeletten („dragers") houten inbouwstructuren worden ingebracht. Hierdoor kan aan de wensen van de bewoners of opdrachtgevers tegemoet worden gekomen. „De toekomst vraagt kwaliteitsverbetering, produktievergroting en differentatie. Houtskeletbouw maakt de verwezenlijking van deze eisen economisch en woontechnisch mogelijk", aldus het bedrijf. Wel is men ervan overtuigd, dat bij de mensen nog de nodige weerstanden zullen moeten worden overwonnen tegen „houten" huizen.
De snelgroeiende Schoenmakersdochter „Woodgalow" gaat nog een stapje verder: hier is ook het skelet van hout Hét heeft behalve de voordelen van de houtskeletbouw een nog kortere bouwtijd. Ongeacht de persoonlijke variaties op het gekozen basistype, aldus de directie, kan de koper twee tot drie maanden na het ontvangen van de bouwvergunning zijn huis betrekken.
BESCHEIDEN
De Schoenmakers-groep volgt nauwlettend de ontwikkelingen In de bouwwereld, haar grootste klant. Het concern timmert weinig aan de weg, ofschoon zij groter is dan verschillende aan de Amsterdamse beurs genoteerde houtfondsen: een eigenschap die zij gemeen heeft met vele besloten vennootschappen, waarvan de aandelen goeddeels nog in handen zijn van één familie.
