Maandenlang obsessief gebalde vuisten maken
Academie-eindexamens
Honderden kunstenaars studeerden weer af deze zomer. Wie springt eruit? Vandaag Marnix van Uum van de Rietveld in Amsterdam.
Door DIRK LIMBURG14 AUGUSTUS 2015
Vuisten, vuisten, vuisten. Opgeteld liet Marnix van Uum er meer dan honderd zien op de examenexpositie van de Rietveld Academie. De vuisten met onderarm had hij zelf van gips gemaakt, maar niet meegebracht. Ze stonden in diverse composities op grote foto’s. Eigenlijk was het maar één beeld van een dreigende vuist die hij steeds kopieerde. Op één daarvan had Van Uum er een hele kast meegevuld: 32 vuisten staand en liggend, steeds wat anders gedraaid. Op een andere lagen een stuk of tien op een stapel. De bovenste wijst omhoog, waardoor het een stoer verzetsmonument lijkt. Van andere vuisten had Van Uum lange vormen gemaakt door ze aan elkaar te plakken.
Gaat het om de foto’s of de beelden? Of is hun opvallende fysieke afwezigheid juist de kracht van de foto’s?
„Het gaat om de foto’s”, zegt Marnix van Uum (23) die afstudeerde in de richting fotografie. „Het werk is ontstaan uit mijn onderzoek naar kunstenaarschap en de mythe daarvan en mijn positie daarin. Romantisch, bohemien, postmodern, zo heb je allemaal van die ideeën over kunstenaarschap.”
Fotografie heeft volgens Van Uum twee functies. „Het is een productiemiddel en een manier om je werk te onderzoeken. De foto van de twee vuisten op elkaar naast een glazen pot zie ik als een eindproduct. Andere moeten eruit zien alsof ze tijdens een atelierbezoek zijn gemaakt.”
Maar waarom vuisten? „Ik wilde voor een nieuw werk mallen van lichaamsdelen maken. De vuist die je ziet in de kast was het eerste afgietsel, mijn rechter vuist. De rest van de vuisten op de foto’s zijn afgietsels van een latex mal die ik maakte van die eerste gipsen vuist.” De vuist beviel hem zo goed dat hij de rest van zijn lichaam liet rusten. „Het is een politiek geladen en actief beeld.” Hij besloot om elke dag „obsessief” van 9 tot 5 vuisten te maken. Maandenlang heeft hij dat gedaan. Voor alle foto’s heeft hij nieuwe beelden gemaakt. Al moet hij bekennen dat de kast-foto gephotoshopt is. „Het is steeds die ene eerste vuist en een stukje van mijn Billy-kast.” Die beeldmanipulatie biedt volgens hem een andere kijk op het werk.
We moeten niets zoeken achter de boekjes die in de onder de beeldjes liggen, zegt Marnix van Uum. „Veel mensen vragen daarnaar. Ik gebruikt het gewoon om de vuist rechtop te houden. Het was trouwens een mini-Bijbeltje, het enige kleine boekje dat ik heb.”
Inl: www.marnixvanuum.com
Een versie van dit artikel verscheen op vrijdag 14 augustus 2015 in NRC Handelsblad.
Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Media BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.