Amsterdam breed gezien Aspects of Amsterdam / Panorama d' Amsterdam / Amsterdam im Weitwinkel / Amsterdam - ampliamente door Frits Rotgans
Andere auteurs: H. v.d. Werf (tekst) en Frits Rotgans (foto's).
Cloeck & Moedigh Amsterdam
After the war, as a self-trained photographer Rotgans developed into a much sought-after professional. His photographs are distinguished by thoroughly created idea, well adjusted composition and impeccable technical production. Among Rotgans’ favourite subjects were the harbors of Amsterdam and Rotterdam, inland navigation and air traffic (one of the most famous books was Rotterdam, stad en haven (Rotterdam, city and port), 1959. Among his clients were big companies like dockyards, the Royal Dutch Airlines and the municipalities of Amsterdam and Rotterdam.
In order to test the limits of vision, Rotgans continues to work with panoramic shots and even succeeds to construct 15 unique cameras. Those instruments were compiled from other camera parts and plywood and used with large format negatives. He gave them names like ‘Tin-Frizzie’ and ‘Rotgans’s Ideal’, as if each one had an own character. Some of them are kept in the collection of the Netherlands Fotomuseum.
fotograaf Frits J. Rotgans – panorama
Onder meer vanwege de moeite waarmee het maken van een goede panoramafoto in de vorige eeuw gepaard ging, was de populariteit van dit genre decennialang betrekkelijk gering. Veel fotografen, zowel professionals als amateurs, waagden zich er eenvoudigweg niet aan. In de jaren vijftig bekwaamde fotograaf Frits J. Rotgans zich er juist in. Hij ging daarbij zelfs zó ver dat hij - speciaal voor breedbeeld- en panoramafotografie - zijn eigen camera’s ging bouwen! De in Amsterdam geboren Frits Jacobus Rotgans (1912-1978) volgde eerst een reclameopleiding, maar begon in de jaren dertig te fotograferen. Tijdens de oorlogsjaren vervalste hij persoonsbewijzen, en onder een schuilnaam tekende hij cartoons voor een verzetsblad. In Amsterdam fotografeerde hij met een Contax-kleinbeeldcamera stiekem activiteiten van de Duitse bezetter. Na de oorlog zou blijken dat dit het enige materiaal in kleur uit die periode was.
Panoramafoto schiphol Amsterdam van Frits J. Rotgans
Zelfbouw voor breedbeeldfotografie
Vlak na de oorlog fotografeerde Rotgans in het Duitse Ruhrgebied binnenvaartschepen en hun schippers. Daar ontwikkelde hij ook al zijn belangstelling voor breedbeeldfotografie. Met zijn perfectionistische instelling stelde hij zich echter niet tevreden met de daarvoor beschikbare camera’s, maar dokterde hij zelf betere constructies uit. Daarbij gebruikte hij weliswaar bestaande objectieven, maar hij construeerde hier een nieuw camerahuis omheen. Kodak USA leverde daarvoor op speciale bestelling filmconfecties in afwijkende maten. Die zelfbouw liep een beetje als een rode draad door Rotgans’ fotografische leven. Telkens wanneer hij bij zijn fotografie een beperking tegenkwam, bedacht hij daarvoor - zonder enige fototechnische opleiding - een oplossing. Later zou hij zeggen dat dit vooral “veel improvisatie en geknutsel met multiplex” was. Liefkozend gaf hij zijn camera’s allerlei bijnamen, zoals onder meer ‘Thin Frizzie’ en ‘Old Faithful’. In totaal bouwde en/of modificeerde hij zo’n vijftien camera’s, waarvan een enkele zó groot en zwaar was dat deze nauwelijks door één man te tillen viel. Rotgans fotografeerde dan ook altijd vanaf statieven.
Panoramapionier Frits J. Rotgans
Rotgans telde een gevarieerde klantenkring, waaronder tal van gerenommeerde bedrijven, uiteenlopend van Albert Heijn tot Wilton Feijenoord. Daarbij viel hij regelmatig op door de hoge en vaak spectaculaire standpunten waarmee hij in binnen- en buitenland een goede reputatie verwierf. Net als tijdgenoot Cas Oorthuys heeft ook Rotgans de (industriële) wederopbouw van Nederland na de Tweede Wereldoorlog breed vastgelegd. In zijn geval niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk. Dat deed hij lang niet altijd in opdracht; veel foto’s waren vrij werk. In de jaren zestig verschoof zijn belangstelling van de (binnen)scheepvaart naar de luchtvaart. Een van van zijn bekendste foto’s is een zelfportret dat hij in de cockpit van een Starfighter-straaljager maakte. Ook de luchthaven Schiphol werd een goede klant. De hierbij afgedrukte foto lijkt op het eerste gezicht tamelijk gewoontjes. Wie nauwkeuriger kijkt, ziet dat deze avondopname van voor tot achter geheel scherp is: een scherpteverloop is niet zichtbaar. Het verkrijgen van een enorme scherptediepte was eveneens een constructief uitgangspunt. Die wens werd al in de beginjaren van zijn loopbaan ingegeven door de opdracht om op de Rijn een sleep van twee kilometer lengte te fotograferen. Met conventionele camera’s kon dat niet, en dus ontwikkelde Rotgans er eentje waarmee dat wél mogelijk was. Later legde hij zich ook toe op wildlifefotografie, waarvoor hij onder meer naar Afrika reisde. Gewoontegetrouw construeerde hij de ‘Silent Rotgans Fasttelereflex’, waarvan de sluiterklik niet hoorbaar was. Rotgans heeft ook een aantal fotoboeken op zijn naam staan, en Focus heeft in het verleden enkele reportages aan hem gewijd. Desondanks is de fotograaf Rotgans tegenwoordig goeddeels vergeten. Onterecht, want een zelf zijn camera’s bouwende panoramapionier van internationaal niveau verdient waardering en respect.
Collectors Mania 1/100 Dutch Photographic Publications from the Wingender Collection Photography
This publication highlights over 70 hidden gems from the Wingender collection, one of the most comprehensive collections of Dutch photobooks today. Since 1956 Jan Wingender accumulated 7000 photobooks, ranging from the 19th century to now.
The collection comprises photo books by photographers such as Ed van der Elsken and Eva Besnyö, as well as rare vernacular publications such as photographically illustrated company books, schoolbooks, and political pamphlets. As such it offers an overview of a rapidly transforming visual culture in the Netherlands, and makes the development of applied Dutch photography insightful. The collection was acquired by the Nederlands Fotomuseum in 2013.
The collection comprises photo books by photographers such as Ed van der Elsken and Eva Besnyö, as well as rare vernacular publications such as photographically illustrated company books, schoolbooks, and political pamphlets. As such it offers an overview of a rapidly transforming visual culture in the Netherlands, and makes the development of applied Dutch photography insightful. The collection was acquired by the Nederlands Fotomuseum in 2013.
