The exhibition New Realitieswill feature work from leading photographers including William Henry Fox Talbot, Julia Margaret Cameron, Roger Fenton and Gustave Le Gray, alongside anonymous surprises which have never previously been shown. One highlight will be work by the first woman photographer, Anna Atkins, who published the first book illustrated with photographs. The Dutch photographers George Hendrik Breitner and Willem Witsen will also be represented.
Revolutionary medium
Today photography is a universal language that everyone speaks and understands, but this was far from the case in the early days of the medium. There is a vast contrast between the casual snapshots of today and the experiments of the earliest photographers, which took such great effort to produce. This new and magical medium caused a revolutionary shift away from the styles of imagery people were accustomed to seeing in paintings, drawings or engravings. Photography introduced an entirely new way of seeing and representing reality.
New Realities
New Realities will show how people set out with their camera to explore the world, from personal life to the unfamiliar peoples of distant Asia. X-rays and photos of botanical collections will illustrate the use of photography in the scientific world. There will also be examples of practical applications such as police photographs of criminals, and the first uses of photography in advertising. The exhibition will cast light on how photography established its position as an artistic medium, initially with subjects and compositions derived from painting. Finally, we will see how amateur photography took off and the medium came to be used increasingly as a source of entertainment.
Rijksmuseum photo collection
All the photographs in the exhibition come from the Rijksmuseum’s own collection, which has gained major international status thanks to donations and financial support from individuals and sponsors. In large part the collection comprises unique albums and prints of which only a single specimen or a handful of originals exist. The Rijksmuseum collection now contains more than 150,000 photos from the 19th century to the present.
Catalogue
The exhibition will be accompanied by acatalogue, designed by Irma Boom. This book follows on from the previously published retrospective of 20th-century photography which accompanied the exhibition Modern Times in autumn 2014.
More photography
Concurrently with the New Realities exhibition, the Rijksmuseum will be exhibiting Sea Views, a selection of contemporary photographic seascapes acquired as part of an anonymous donation, with work by photographers including Ray Metzker, Viviane Sassen and Franco Fontana. See also Photography exhibitions at the Rijksmuseum
New Realities. Photography in the Nineteenth Century | 17 June to 17 September 2017
Sea Views | 17 June to 17 September 2017
De tentoonstelling ‘New Realities, Fotografie in de 19de eeuw‘ laat zien hoe een nieuw medium zijn weg moest vinden.
Rianne van Dijck
21 juni 2017 om 13:24
Fotografie
New Realities, Fotografie in de 19de eeuw.
T/m 17 september in het Rijksmuseum, Amsterdam.
●●●●●
Het idee dat je de werkelijkheid kunt vangen, als een vlinder in een net. Wat een sensatie moet dat geweest zijn, in de zomer van 1839, toen de fotografie werd uitgevonden. Toen er een afbeelding verscheen – na geëxperimenteer met urenlange belichtingstijden, na geknutsel en geknoei met tinnen en koperen platen, bitumen en lavendeloliën, kwikdampen en zilverzouten.
Wat een poëtisch idee, dat de zichtbare wereld nu in een beeld beschreven kon worden, zonder dat daar verf aan te pas hoefde te komen en vooral: zonder een menselijke interpretatie. Dat beeld dat met die nieuwe apparatuur en chemicaliën vereeuwigd werd, was eindelijk die natuurgetrouwe weergave van de werkelijkheid waar al zo lang naar gestreefd werd. Een foto kan niet bedriegen, zo meende men.
Het Rijksmuseum presenteert nu een selectie uit haar collectie 19de-eeuwse fotografie, nadat het in 2014 al een greep uit de 20ste-eeuwse foto’s deed met Modern Times. New Realities, Fotografie in de 19de eeuw laat zien hoe een nieuw medium dat nog geen traditie had, haar weg moest vinden. En toont de enorme gretigheid waarmee het onmiddellijk voor allerlei doeleinden werd omarmd.
De expositie opent met 306 blauwdrukken van zeewier die als een enorm Delfts Blauw-tegeltableau aan de wand zijn gehangen. De afbeeldingen zijn afkomstig uit het fotoboek Photographs of British Algae van Anna Atkins (1799-1871), een van de eerste vrouwelijke fotografen die vanaf 1843 tien jaar lang werkte aan illustraties bij een net verschenen handboek van zeewieren. In de volgende zalen worden aan de hand van thema’s – onder anderen Around the World, Snapshots, Functional Pictures – driehonderd foto’s getoond.
De expositie laat zien dat al vanaf dat allereerste begin fotografie gebruikt werd voor werkelijk van álles. Boeven konden nu geregistreerd worden, vorderingen van een bouwproject gedocumenteerd, akelige huidziektes vastgelegd. We zien portretten, naakten, stadsgezichten, reisfoto’s en foto’s voor de wetenschap. Zoals dat indrukwekkende beeld van de maankrater Tycho, die bij de volle maan van 14 november 1899 werd waargenomen door Maurice Loewy en Pierre Henri Puiseux, de Franse astronomen die veertien jaar lang hadden gewerkt aan hun atlas van de maan.
Fotografie werd vooral gezien als een middel om te registreren en te documenteren, niet als kunst – wat niet wil zeggen dat menig fotograaf er artistieke aspiraties op nahield. Dat is met name goed zichtbaar in de vele portretten in de expositie – in het indrukwekkende, zo eigentijds ogende portret dat A. Cavilla in 1880 maakte van een Afrikaanse man, in het ontroerende portret van de jonge Charlotte dat haar vader Eduard Isaac Asser van haar maakte. Geestig zijn ook de foto’s van Leidse studenten die werden gemaakt door Israël David Kiek, wiens naam synoniem werd voor de pretentieloze, uit de losse pols geschoten foto, het kiekje.
Daarmee toont New Realities hoe in een tijdsbestek van zo’n vijftig, zestig jaar de fotografie al was geëvolueerd van langdurige projecten zoals die van Anna Atkins en Loewy & Puiseux tot een snapshot, een foto à la minute, zoals we die nu gedachteloos en voortdurend maken met onze smartphones.
