Art Rotterdam – hub of the Art Rotterdam Week – celebrates its 20-year anniversary. For this jubilee edition, the fair has sharpened its varied model focused on young art and has put collaboration centre-stage. In a more intimate atmosphere, there is more focus on connection between national and international galleries. For four days, the Van Nelle factory forms the backdrop for the latest developments in the visual arts.
Now/Forever
A new feature is the presentation of Now/Forever, curated by Hester Alberdingk Thijm, director of the AkzoNobel Art Foundation. The New Art Section also has a new, tailor-made architecture and has been curated by Tiago de Abreu Pinto.
Art Rotterdam-directeur Fons Hof: na de groei is de beurs nu intiemer
Interview Woensdag opent de 20ste editie van Art Rotterdam. De jubilerende kunstbeurs is een kwart kleiner. Directeur Fons Hof: „De markt is veranderd.”
Thomas van Huut
5 februari 2019
Foto Walter Herfst
De twintigste, jubileumeditie van Art Rotterdam telt een kwart minder galeriehouders dan vorig jaar. De kunstbeurs die woensdag opent in de Van Nellefabriek in Rotterdam is dit jaar bewust „compacter en intiemer”, aldus directeur Fons Hof. Het is niet de enige verandering die de belangrijkste Nederlandse beurs voor hedendaagse kunst (jaarlijks zo’n 26.000 bezoekers) introduceert: er is een nieuwe sectie en een ‘samenwerkingsmodel’. Galeriehouders gaan bezoekers doorverwijzen naar kunst bij andere galeries.
Vorige editie waren er 130 galeries. Met ruim 90 deelnemers is Art Rotterdam nu terug op het niveau van 2017. Was de beurs te snel gegroeid?
Fons Hof: „Ja, misschien wel. Er is ook een praktische reden: we kunnen de buitenruimtes bij de Van Nellefabriek niet meer gebruiken omdat die worden verbouwd. Vorig jaar hebben we geprobeerd de hoofdruimte groter te maken met een verwarmde tent, maar dat bleek toch te ingewikkeld in februari. We hebben toen trouwens heel hard moeten werken om die extra ruimte vol te krijgen met galeriehouders.”
Art Rotterdam-directeur Fons Hof: „De beurs moet uitstralen: dit is de cultuur van nu!”
Galeries die naar elkaar doorverwijzen, dat klinkt eigenlijk heel voor de hand liggend.
„Klopt. Dat was voor de economische crisis ook heel gebruikelijk tussen de Nederlandse en buitenlandse galeries. In de crisis is dat er een beetje uit gegaan, galeries moesten vooral zorgen dat ze zelf overleefden. Nu proberen we dit er opnieuw in te krijgen.”
Wat is er verder nieuw?
„Dit jaar leggen we nog meer de nadruk op een gevarieerd model: er is de sectie NowForever waarin Hester Alberdingk Thijm, directeur van de AkzoNobel Art Foundation, werken van de deelnemende galeries selecteerde en een voorbeeld geeft van hoe je een bedrijfscollectie kunt samenstellen. Verder hebben we de tentoonstelling van de genomineerden van de NN Group Art Award, en de Citizen M Cinema: waar ze nu videoportretten van kunstenaars laten zien uit de serie Hollandse Meesters.”
Dat klinkt niet als typische beursactiviteiten.
„Dat klopt. Maar de markt verandert. Je ziet dat de traditionele connaisseur-verzamelaar aan het vergrijzen is. In opkomst is de meer incidentele kunstkoper. De jongere generatie verdeelt de tijd tussen allerlei culturele activiteiten, kunst kopen is daar maar één van. Wereldwijd zie je dat kleine en middelgrote galeries het moeilijk hebben. Er worden in het hoogste segment veilingrecords gebroken, maar dat is maar een heel klein deel van de kunstwereld.
„Er zijn mensen die denken dat de kunstmarkt straks helemaal online is. Daar geloof ik niet in, de kunstbeurs kun je niet vergelijken met Spotify of YouTube, maar eerder met het restaurant-wezen: het gaat om de totaalervaring. Omdat je de kunstwerken fysiek wilt kunnen zien natuurlijk, maar ook de gesprekken met de galeriehouder, met de kunstenaar, met andere bezoekers.”
Als ervaring zo belangrijk is, is het dan niet zonde dat avontuurlijke non-profitinstellingen als Worm en VHDG, die vorig jaar afhaakten, deze editie weer ontbreken?
„Ja, dat is zeker jammer, hoewel er natuurlijk veel andere jonge kunst te bewonderen is op de beurs, zouden we graag het hele kunstveld vertegenwoordigen, dus ook de kunstenaarsinitiatieven. Dat zou in een sponsormodel moeten. Ze zaten eerder in de bijgebouwen, in het hoofdgebouw zijn de vierkante meters duurder.”
Incidentele kopers worden dus belangrijker. Hoe bedien je die groep?
„De winnende formule is een combinatie van online en offline activiteiten. Online zullen mensen zich oriënteren, offline zal de uiteindelijke verkoop plaatsvinden. We hebben hiervoor sinds vier maanden de website GalleryViewer.com, waar ook de online catalogus van Art Rotterdam te zien is. Die website trekt ongeveer 10.000 bezoekers per maand. We starten in maart daarnaast met een wekelijkse podcast op GalleryViewer.com, die wordt gemaakt door Manuela Klerkx en Oscar van Gelderen [auteurs van het boek Ontroerend goed, over kunst kopen, red.].”
Zitten de galeriehouders wel te wachten op zoveel bezoekers die niet per se komen om iets te kopen?
„Ja, natuurlijk wel. Galeriehouders willen heel graag een dynamische beurs, met veel jonge mensen, kunstenaars en cultuurliefhebbers. De beurs moet uitstralen: dit is de cultuur van nu! Het verkopen is uiteindelijk aan de galerie, en daar zijn ze goed in. Wij kunnen alleen maar ervoor zorgen dat er veel mensen zijn, en dat ze goed geïnformeerd zijn.”
Art Rotterdam, 7/2 t/m 10/2, Van Nellefabriek, Rotterdam. Inl: artrotterdam.com
Kleiner Art Rotterdam is beste editie in jaren
Kunstbeurs Ruim van opzet, interessante kunst en een uitgebreid bijprogramma. De jubileumeditie van Art Rotterdam is een van de beste in het twintigjarig bestaan van de beurs voor eigentijdse kunst.
Arjen Ribbens
7 februari 2019 om 9:44
Foto Piet van der Meer
Beeldende kunst
Art Rotterdam, t/m 10/2 in Van Nellefabriek, Rotterdam. Inl: artrotterdam.com Bijprogramma: artrotterdamweek.com
●●●●●
Uit nood ontstaan soms mooie dingen. Voor de twintigste editie van Art Rotterdam, al jaren de beste Nederlandse beurs voor hedendaagse kunst, schreven zich dit jaar een kwart minder galeries in. De top van de internationale kunsthandel mag dan recordomzetten boeken, galeries in het middensegment hebben het moeilijk. Ze beknibbelen op beursdeelnames of sluiten zelfs de deuren.
Maar met slechts 90 in plaats van 130 galeries, waarvan ruim veertig uit elf buitenlanden, is de jubileumeditie van Art Rotterdam misschien wel de beste aflevering ooit. Ruim van opzet, inhoudelijk interessant en met een overladen bijprogramma, met nevenbeurzen (voor fotografie en design), atelier-openstellingen en wat niet al. Veel te veel om in één dag allemaal te bezoeken.
Het hoogtepunt van Art Rotterdam is ook te danken aan het kleinere aantal deelnemers. In het hart van de beurs heeft Hester Alberdingk Thijm, directeur van de bedrijfscollectie van AkzoNobel, de tentoonstelling Now/Forever samengesteld – een cadeautje van de Nederlandse multinational voor de jarige beurs.
Foto We Like Art
Alberdingk Thijm selecteerde zo’n twintig grote werken bij verschillende deelnemende galeries. Het is niet alleen een spannende, maar ook een voorbeeldig gepresenteerde tentoonstelling – „Niveau Art Basel”, zoals een van de galeriehouders woensdagmiddag jubelend constateerde.
Verantwoordelijk voor de in grijstinten geschilderde opstelling, die de beurs ook letterlijk verheft, is architect Tom Postma, de vaste vormgever van de TEFAF-beurzen. Zo’n architect die wanden en ruimtes bedenkt die de kunst dienen in plaats van het omgekeerde, daar zouden sommige musea een voorbeeld aan kunnen nemen.
Foto Cokkie Snoei
Opvallend in de Van Nellefabriek is het grote aanbod kunst gebaseerd op andere kunstwerken. Soms zie je de vertaalslag pas na een toelichting. Zo hangen bij Upstream grote textiele werken van computerkunstenaar Rafaël Rozendaal. De gekleurde pixels van de bij het Textielmuseum geweven doeken zijn gebaseerd van de beeldenstroom van Google. En de foto’s en beelden van Marike Wessels van een naakte vrouw wier zwaarlijvigheid landschappelijke vormen heeft aangenomen, te zien bij The Ravestijn Gallery, blijken te stoelen op een fotoreeks van de negentiende-eeuwse Britse ‘bewegingsfotograaf Eadweard Muybridge. Op die reeks legde Muybridge vast hoe een obese vrouw opstaat.
Foto Ravestijn Gallery
Bij andere kunstenaars zijn de inspiratiebronnen wel direct herkenbaar. Bijvoorbeeld de schilderijen van Daniëlle van Ark bij Tegenboschvanvreden. Van Ark schilderde bekende schilderijen na en heeft de resultaten deels gevouwen.
Bij Galerie Caroline O’Breen doet de Franse kunstenaar Laurence Aëgerter iets vergelijkbaars. Zij heeft meesterwerken gefotografeerd, van een zeventiende-eeuws bloemstilleven van Roelant Savery tot een minimalistisch hard edge doek van Elsworth Kelly, en die foto’s bewerkt op basis van gesprekken met psychotische jongeren. Dat concept resulteert voor het oude bloemstilleven in extra bloemen en vlinders in fluorescerende kleuren. Volgens een toelichtende tekst gaan de werken over de „kwetsbaarheid van de menselijke geest”.
Foto Wouter van Leeuwen
Een kopie van de werkelijkheid kan uiteraard ook. In het gras voor de hoofdingang van Art Rotterdam staat een sculptuur van de Rotterdamse kunstenaar Willem den Haan. Zijn Metrostation Van Nellefabriek is een min of meer exacte kopie van het metrostation Delfshaven in Rotterdam. Met dat verschil dat in Delfshaven wel een trap naar het spoor leidt.
Foto Gert Jan van Rooij