Portretten Hombori
Voor de serie Translations heeftSofie Knijff kinderen in Europa, India, Zuid Afrika en Mali geportretteerd.
Dit zijn portretten uit de serie Translations die gemaakt zijn in Mali, in Hombori, een Dogon dorp, gelegen tussen Mopti en Gao met zo’n 3000 inwoners.
Voorafgaand aan het fotograferen sprak ze met de kinderen en vroeg ze naar hun dromen en verwachtingen voor de toekomst. Door hun eigen ‘droompersonage’ te creëren visualiseerden de kinderen hun hoogst persoonlijke antwoorden op haar vragen.
Omdat bij het fotograferen steeds dezelfde achtergrond is gebruikt, krijgt juist die individuele verbeelding van de kinderen alle nadruk. Elke foto getuigt zo van een eigen wereld.
Tegelijkertijd zijn de dromen van de kinderen niet los te zien van hun eigen leefomgeving. Zo bestaan er grote verschillen tussen hoe kinderen uit de steden en hoe kinderen op het platteland invulling geven aan hun toekomstdromen.
In Mali loopt het platteland leeg en trekken steeds meer jongeren naar de grote steden. En ook voor Hombori gaat dit op. Vooral de droogte in de regio heeft er de afgelopen jaren voor gezorgd dat veel mensen uit Hombori en andere dorpen hun geboortegrond hebben verlaten.
De achterblijvers kampen met grote problemen. De armoede is enorm en de kindersterfte groot. De kinderen die in leven blijven krijgen een zeer beperkte educatie. Er is een permanent gebrek aan klaslokalen en leraren. En reeds op jonge leeftijd moet er gewerkt worden. Werk dat vooral bestaat uit water halen uit de enkele waterput die het dorp rijk is. De meeste kinderen zijn nooit het dorp uit geweest. Deze realiteit is terug te vinden in de dromen van de kinderen in Hombori. Zo willen velen van hen dokter of marabaut (geneesman) worden. Ze willen goed doen voor de samenleving. Leven is overleven en de dokter of marabaut kan het verschil maken..
Ik word later...
Fotodocument / Kinderdromen
Op zijn neus heeft de schijnbaar ernstige jongen een zwart montuur zonder glazen. Hij draagt een blauw colbert, niet van stof maar van verf. De jongen is ongeveer tien jaar oud en woont in Hombori, een Dogon-dorp in Mali met drieduizend inwoners. De regio wordt geteisterd door aanhoudende droogte met als gevolg armoede, kindersterfte, slecht onderwijs en een massale trek naar stedelijke gebieden. De toekomst is onzeker, maar tijdens het fotomoment rotsvast: de jongen wordt journalist.
Voor haar serie Translations fotografeerde Sofie Knijff kinderen uit India, Mali, Zuid-Afrika en Europa terwijl ze hun toekomstdroom acteren. De kinderen die ze vastlegt, in de leeftijd van acht tot tien jaar, zijn hun kleutertijd ruimschoots ontgroeid en kruipen richting de puberteit, maar echte pubers zijn het nog lang niet. Ze weten nu zeker dat ze later politieagent, dokter, journalist of acteur willen worden, maar over een paar maanden kan dat ineens veranderen. Ze zijn op de hoogte van de wereld om zich heen, maar nog niet altijd van de mogelijkheden (of onmogelijkheden) die hun geboden worden.
'Als je daar staat, dan ben je je droom': zo instrueerde Knijff de kinderen. Ze begon aan haar reeks met een hypothese: kinderen zijn overal ter wereld hetzelfde. Daar moest ze op terugkomen, want, zo ondervond ze: 'dat is gewoon niet waar'. Op een aantal plekken bleken kinderen 'anders'. Hun concentratieboog was korter, ze leefden zich minder in. 'Sommigen hadden de middelen om, als hun droom bijvoorbeeld was om politieman te worden, simpelweg een politiepak aan te schaffen in een feestwinkel. Zij konden hun gewenste identiteit kopen en hoefden zich daardoor minder in te leven.'
De gebieden in India, Zuid-Afrika en Mali waar Knijff de meeste foto's maakte, hadden gemeen dat er grote veranderingen plaatsvinden, met als gevolg een minder welvarende gemeenschap. Knijff wil geen armoede, rijkdom of de gevolgen ervan vastleggen, maar de verbeelding van de kinderen. 'Het gaat niet om de verkleedpartij, maar om de blik. Waar kinderen over dromen en hoe ze dat uitbeelden, zegt alles.' Het resultaat is documentair werk dat een fictief beeld oproept.
'In Mali wordt veel gedroomd op een manier die past bij het land en de hulp die er nodig is. De kindersterfte en de armoede zijn hoog, dat zorgt ervoor dat ze goed willen doen voor de samenleving en vaak dokter of marabout (genezer) willen worden.' Een idealistisch maar niet per se realistisch toekomstbeeld. In India bezocht Knijff kinderen in grotere steden zoals Delhi en Varanasi. 'Daar is een booming middenklasse, het is een land dat verandert en beweegt, en geweld speelt een grote rol in de samenleving. Kinderen droomden vaak over een toekomst als soldaat of politieagent. Bij hen kreeg ik het idee dat ze hun droom ook waar zouden maken.'
Binnenkort vertrekt Knijff naar Groenland en Brazilië om haar reeks aan te vullen.
